CPB: Economie krijgt dreun, krimp en stijgende werkloosheid onvermijdelijk
videoDe Nederlandse economie wordt hard geraakt door de coronacrisis. Het Centraal Planbureau (CPB) voorspelt dat in het gunstigste geval het bruto binnenlands product (bbp) dit jaar krimpt met 1,2 procent. In het zwartste scenario is er sprake van 7,7 procent krimp in 2020 en gaat er ook in 2021 nog 2,7 procent af.
In drie van de vier scenario's die het CPB vanochtend heeft gepubliceerd, is de economische neergang dieper dan in de crisis van 2008-2009. Ook loopt in alle gevallen de werkloosheid op, in het donkerste scenario zelfs tot 9,4 procent van de beroepsbevolking. Ter vergelijking: voordat de coronacrisis uitbarstte, hield het CPB nog rekening met een historisch laag werkloosheidscijfer van 3,2 procent van de beroepsbevolking.
Tegelijkertijd blijft de Nederlandse staatsschuld betaalbaar: in het ergste rampscenario komt de schuld eind 2021 uit op 73,6 procent van het bbp. Volgens het planbureau blijft de nationale schuld daarmee ‘op ruime afstand van niveaus die in de literatuur als risicovol worden aangemerkt’.
Gezondheidscrisis
Volgens CPB-directeur Pieter Hasekamp is corona is in de eerste plaats een ‘gezondheidscrisis’. De maatregelen om de verspreiding van het virus in te dammen zijn volgens hem noodzakelijk, maar het is duidelijk dat ze diep ingrijpen in de economie.
Tegelijkertijd is nog veel onzeker, stelt Hasekamp: ,,We weten nog niet hoelang de huidige maatregelen van kracht moeten blijven en ook de precieze doorwerking op de economie kennen we niet, omdat dit soort maatregelen nog niet eerder zijn vertoond. Naarmate de contactbeperkingen langer duren en dieper ingrijpen, neemt de kans op problemen in het financiële systeem toe en zal de recessie ook in andere landen dieper worden, waardoor het herstel weer verder vertraagt.”
Optater
In het lichtste scenario gaat het CPB ervan uit dat de beperkingen die de overheid heeft opgelegd slechts drie maanden duren. De economie veert in dat geval in het derde kwartaal alweer op. Daardoor blijft de schade beperkt en wordt de weggevallen economische groei in 2021 goeddeels ingehaald. De werkloosheid loopt amper op en het begrotingstekort blijft met respectievelijk 1,3 procent en 0,5 procent in 2020 en 2021 ruim binnen de grenzen van het Europese Stabiliteits- en Groeipact.
Hoe langer de beperkingen aanhouden, hoe groter de optater voor de economie
Hoe langer de beperkingen aanhouden, hoe groter echter de optater voor de economie. Duren de beperkingen bijvoorbeeld een halfjaar, dan krimpt de economie dit jaar in ieder geval met 5 procent en bedraagt het begrotingstekort 4,6 procent. De werkloosheid loopt dan bovendien op naar 5,3 procent in 2021. Maar het CPB stelt dat de doorwerking op de economie bij zes maanden ook negatiever kan zijn: in dat geval krimpt de economie dit jaar zeer fors (7,7 procent) en stijgen ook de werkloosheid en het begrotingstekort harder.
Overheid kan klap deels opvangen
Volgens Hasekamp is het overheidsbeleid erop gericht ontslagen en faillissementen te beperken. Dat voorkomt een neerwaartse spiraal en blijvende economische schade. Toch kan de overheid de klap hooguit deels opvangen, stelt hij: ,,Naarmate de crisis langer aanhoudt, zal de economische schade groter zijn.”
Dat is terug te zien in het vierde scenario. Daarin gaat het CPB er vanuit dat de beperkingen maar liefst twaalf maanden duren en dat er ook aanvullende problemen uit het buitenland en met banken zijn. De werkloosheid piekt in dit scenario op 9,4 procent in 2021, het begrotingstekort loopt daarin bovendien alleen maar verder op, tot 9,9 procent in 2021.
Geen voorspelling
Het instituut doet geen uitspraken over welk scenario het meest waarschijnlijk is. De waarde van scenario-analyse is volgens de rekenmeesters niet zozeer gelegen in de precieze uitkomsten in een bepaald scenario, het gaat er juist om de scenario’s met elkaar te vergelijken. Zo kan Nederland een indruk krijgen van de orde van grootte van de economische effecten en wordt zichtbaar waar de voornaamste onzekerheden zitten.
Het CPB benadrukt daarbij dat de vier scenario’s geen boven- of ondergrens aangeven: de gevolgen zouden ten opzichte van het gunstigste scenario dus nog kunnen meevallen. Tegelijkertijd houdt die kanttekening in dat de rampspoed uit het zwartste scenario in werkelijkheid nog overtroffen kan worden.
Bekijk onze laatste video's over corona:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Schoonmaaktip
Je huis weer ‘lenteproof’: maak deze fout niet met je vitrage
-
PREMIUM
VS in spagaat door corona: kiezen voor volksgezondheid of de economie?
Amerika wordt economisch zo hard geraakt door het coronavirus, dat het Witte Huis begint te overwegen de lockdown snel te beëindigen. Volgens president Donald Trump is het middel erger dan de kwaal. -
47
Dierenartskosten verschillen enorm per praktijk: 340 euro of 135 euro voor dezelfde behandeling
Dierenartskosten kunnen flink verschillen per praktijk, blijkt uit een steekproef onder dierenartspraktijken. Zo kost een sterilisatie van een poes gemiddeld 172 euro en minimaal 111 euro, maar kan je met een beetje pech een gepeperde rekening van meer dan 240 euro krijgen. -
PREMIUM
Stiekem naar de Efteling en gooien met kwark: tien bizarre ontslagzaken in 2023
In het afgelopen jaar waren er meer dan genoeg ontslagzaken. Sommige daarvan waren wel heel bijzonder: zo was er een leerkracht die haar baan verloor omdat ze een klas meenam naar de Efteling, en een vakkenvuller die ontslagen werd omdat hij met kwark had gegooid. Arbeidsrechtadvocaat Pascal Besselink van DAS zet de tien meest memorabele ontslagzaken van 2023 voor ons op een rijtje. -
PREMIUM
Nederlanders brengen hele dagen in luie stoel door: ‘Zelfs op een verjaardag zitten we’
We zien onszelf o zo graag als fietsende, wandelende, sportieve natie maar als puntje bij paaltje komt, is Nederland bovenal ‘Europees Kampioen Zitten’. Hoe keren we dat? ‘Waarom laten we niet iedereen aan zo'n sta-bureau werken?’
-
PREMIUMSalaris
Patrick (25) wil niet meer verdienen: ‘Anders raak ik mijn huurtoeslag en zorgtoeslag kwijt’
-
-
-
Supermarkt zet kassamedewerker per direct op straat na verdwenen loterijwinsten: terecht, oordeelt rechter
Honderden euro’s aan Lotto-prijzengeld en dure producten verdwenen bij de Hoogvliet in Den Haag. De supermarktmanager dacht het zeker te weten: een 24-jarige medewerker van de servicebalie was daarvoor verantwoordelijk. Ze werd in een gesprek nog dezelfde dag op staande voet ontslagen. Ondanks dat concreet bewijs ontbreekt, was dat terecht volgens de rechter. Tot verbazing van haar advocaat, die in hoger beroep gaat. ,,We hoorden pas maanden later waarom.”Den Haag -
PREMIUMItalië
‘Laten we hopen dat dit weekend niet dezelfde gevolgen voor Nederland heeft als nu voor Italië’
De nieuwe cijfers van de Protezione Civile komen gisteravond hard aan. In 24 uur 792 nieuwe slachtoffers van het Coronavirus, wat het totaal op bijna vijfduizend brengt. Er lijkt geen einde te komen aan dit drama. Het noopt de Italiaanse regering tot nieuwe, nog strengere maatregelen. Correspondent Angelo van Schaik bericht vanuit Rome.
-
Phishing-alarm, test nu of jouw gegevens circuleren onder criminelen
-
consumentenbond
Veel thuis aan het werk? Deze monitor komt als beste uit de test
Wat is de beste monitor? En welke heeft de beste prijs-kwaliteitverhouding? De Consumentenbond geeft antwoord. -
-
PREMIUMOnderzoek TNO25
Het gevaar van zittend werken, waar Nederlanders in uitblinken: ‘Advies is om elk uur vijf minuten te bewegen’