Covid-19 bij jongeren: pech, genetische oorzaak of onderliggende ziekte

Covid-19 treft zeventigplussers onevenredig hard, maar nu de aantallen coronapatiënten in de ziekenhuizen toenemen, stijgt ook het aantal mensen dat jonger is dan zeventig. Brabantse artsen geven aan dat ze nu ook zestigers, vijftigers en zelfs veertigers zien met ernstige verschijnselen. Meestal hebben die patiënten onderliggende aandoeningen, zoals diabetes, hartziekten of longaandoeningen. Maar de ziekte treft soms toch ook kerngezonde jonge mensen.

Dat ook bij jongere, gezonde mensen Covid-19 ernstig kan verlopen, verbaast viroloog Menno de Jong van het Amsterdam UMC niet. „Ieder jaar in het griepseizoen ligt er op onze afdeling wel een kerngezonde jonge persoon bij wie een griepinfectie heeft geleid tot een ernstige longontsteking. Dat is een kwestie van botte pech. Hoe dat komt is vaak niet duidelijk, misschien heeft iemand een grote hoeveelheid virusdeeltjes binnengekregen, of tijdelijk een wat lagere weerstand door stress.”

Genetische gevoeligheid

Een andere mogelijke oorzaak voor een ernstig beloop van de ziekte is een genetische gevoeligheid. Een mutatie in het dna zou iemand vatbaarder kunnen maken. „Dat zagen we bijvoorbeeld bij de Mexicaanse griep, pas jaren na de uitbraak. Bepaalde mutatie in een gen betrokken bij de afweer tegen virussen, IFITM3, maakte sommige mensen vatbaarder voor een ernstiger beloop”, zegt De Jong. „Voor dit coronavirus is zoiets nog niet bekend.”

Het verloop van een infectie met het coronavirus lijkt twee fases te kennen. In de eerste fase zit het virus in de neus en keel, de bovenste luchtwegen, en veroorzaakt het verkoudheidsachtige klachten. In de tweede fase belandt het virus ook in de longen, waar het een virale longontsteking kan veroorzaken. Die kan heftig verlopen. En ongeveer 1 op de 20 patiënten krijgt een zware dubbele longontsteking en als gevolg daarvan ernstige ademhalingsproblemen (acute respiratory distress syndrome, ARDS).

Bij de meeste jongere mensen blijft het bij de milde, eerste fase. Dat is ook de ervaring in Nederland. Maar soms gaat het toch ook met zulke jongere patiënten ineens snel veel slechter. Naast dus botte pech of een mogelijke genetische oorzaak kan dat ook bij deze jongere groep komen door onderliggende chronische aandoeningen. „Een zware longontsteking en hoge koorts vergen veel van het hart, dus dat kan iemand die bijvoorbeeld al een hartziekte heeft te veel worden”, zegt De Jong.

Hoge bloeddruk

Ook mensen tussen 40 en 70 jaar kunnen een hoge bloeddruk hebben, hart- of longziekten of diabetes, of een aandoening waardoor hun weerstand is verminderd. In Nederland hebben bijvoorbeeld alleen al ruim 1,2 miljoen mensen diabetes. Zij hebben vaak ook een aandoening aan het hart of de bloedvaten of een hoge bloeddruk.

In een studie onder 191 patiënten tussen de 45 en 76 jaar met ernstige Covid-19 in China had de helft een onderliggende ziekte, meestal een hoge bloeddruk, diabetes of een hartziekte. De patiënten die het overleefden waren allemaal tussen de 45 en 63 jaar. Van hen kampte 40 procent met een bijkomende aandoening – lang niet iedereen dus.