Alles wordt uit de kast getrokken om het nieuwe coronavirus te bestrijden. De afgekondigde maatregelen gaan ver, maar moeten ervoor zorgen dat het zorgsysteem niet overbelast wordt. Dat zou namelijk direct de economie in gevaar kunnen brengen. De snelheid waarmee nu beslissingen genomen worden is bijzonder, maar niet verwonderlijk. De belangen zijn nu eenmaal groot. Maar wat zou er mogelijk gewonnen kunnen worden als de huidige klimaatcrisis wordt benaderd met dezelfde urgentie?
Verrassingseffect van corona
Ogenschijnlijk vanuit het niets werd de wereld verrast door het coronavirus. Inmiddels weten we dat het allesbehalve onschuldig is en trachten verschillende landen de strijd aan te gaan door het afkondigen van de meest rigoureuze maatregelen. Bedrijven laten de medewerkers thuis werken, een klein gevoel van onbehagen is al voldoende voor een geloofwaardige ziekmelding en het sociale leven wordt ernstig gelimiteerd. De uitbraak van het virus drukt ons met de neus op de feiten. We zijn zelf namelijk verantwoordelijk voor de snelle verspreiding van het virus. Dat er maatregelen worden afgekondigd om het gevaar te beteugelen is dan ook logisch, maar hoe zou het zijn als we de klimaatverandering ook zo fanatiek zouden bestrijden?
Het coronavirus beperkt de milieuvervuiling
In China, waar honderden miljoenen mensen in quarantaine werden geplaatst om de verspreiding van de ziekte tegen te gaan, laten satellietfoto’s zien dat de vervuiling afneemt als de menselijke activiteit vermindert. In de Verenigde Staten ontstaat een vergelijkbaar beeld. Bedrijven doen een beroep op hun medewerkers om waar mogelijk thuis te werken. Ook worden grote bijeenkomsten zoals conferenties geannuleerd en scholen passen het rooster aan op basis van de beschikbaarheid van de docenten. In Italië is het al niet veel anders. Het land gaat gebukt onder een razendsnelle verspreiding van het virus en een massale quarantaine is de enige oplossing die werkelijk kan helpen. Dat moet ook wel, de kans bestaat immers dat naast het nu aanwezige coronavirus, nog een ander virus de kop op steekt en een groter probleem gaat vormen.
Lees ook: Klimaatverandering duidelijk zichtbaar vanuit de ruimte!
De wereld als patiënt
De manier waarop landen nu reageren op de dreiging door het virus roept een heel andere vraag op: Wat zou er gebeuren als de klimaatcrisis ook met een vergelijkbare efficiëntie zou worden bestreden? De reactie op het coronavirus zou mogelijk minder heftig zijn geweest als China al vanaf het begin van de uitbraak daadkrachtig had opgetreden. Dan had het virus zich mogelijk niet (zo snel) naar andere landen verspreid. En de autoritaire tactieken van de Chinese regering mogen (en kunnen) geen navolging krijgen in andere landen. Wat nu eindelijk wel gebeurt is dat regeringen het initiatief nemen om gedragsverandering te realiseren. Hetzelfde is niet gebeurd ten aanzien van de klimaatcrisis.
Lees ook: Het gevecht tegen klimaatverandering vanuit de ruimte!
Gedragsverandering als wapen
“We hebben gezien dat regeringen kunnen optreden en dat mensen hun gedrag in zeer korte tijd kunnen veranderen”, zegt May Boeve, uitvoerend directeur van de klimaatadvocaatgroep 350.org. En dat is precies wat de klimaatbeweging al jaren van regeringen en mensen vraagt. Juist om datzelfde te doen in het licht van een ander soort bedreiging, de klimaatcrisis. Helaas zien we geen gelijkwaardige reactie. Enerzijds zien we nu dat het mogelijk is om dit voor elkaar te krijgen, bovendien kan het dus ook in een beperkte tijdsbestek. Dat is op zich bemoedigend. We hebben daar ook nooit aan getwijfeld, maar waar het wel aan ontbrak was de politieke wil.
Overeenkomsten
Opvallend genoeg zijn er grote overeenkomsten tussen de crisis door het coronavirus en de klimaatcrisis. In beide gevallen zijn er vanuit de wetenschap diverse waarschuwingen gegeven om tijdig met maatregelen te komen om de volksgezondheid serieus te nemen. De huidige klimaatverandering kan immers al dodelijke gevolgen hebben bij extreme hittegolven en andere natuurrampen. Het heeft tevens impact op de voedsel- en watertekorten en het zal honderden miljoenen mensen treffen. Dezelfde vervuilende stoffen die bijdragen aan de klimaatverandering, veroorzaken ook luchtverontreiniging waardoor jaarlijks miljoenen mensen overlijden.
Lees ook: De klimaatcrisis is een grotere bedreiging dan terrorisme!
Gevolgen voor de mens
Er zijn echter meer gevolgen voor de mens door de klimaatverandering. Doordat de temperatuur stijgt, zullen ziekten zoals malaria en knokkelkoorts zich waarschijnlijk verspreiden naarmate muggen naar nieuwe regio’s trekken. Net als bij het coronavirus worden mensen die in de minder ontwikkelde gebieden leven, het meest worden getroffen door de klimaatverandering. ‘Klimaatverandering treft de meest kwetsbaren als eerste en vaak ook op de meest ingrijpende manier’, zegt Boeve. “Dus we zien hoe dat patroon zich ontvouwt en hoe de manier waarop men reageert op die veranderende realiteit, bepaalt de impact.”
‘Klimaatverandering treft de meest kwetsbaren als eerste en vaak ook op de meest ingrijpende manier’
Dramatische aanpak is wenselijk
Als de wereld net zo fanatiek op de klimaatverandering zou reageren, zoals men dat nu doet ten aanzien van het coronavirus, zou het toekomstbeeld er dramatisch anders uitzien. ‘We zouden veel verschillende ontwikkelingen tegelijkertijd zien voltrekken’, zegt Boeve. Regeringen zouden mogelijk besluiten om fondsen ter beschikking te stellen om de infrastructuur te bouwen die nodig is om hernieuwbare energie versneld uit te rollen. “Het is betaalbaar en beschikbaar, maar door de bureaucratie wordt het onnodig lastig gemaakt om er ook daadwerkelijk mee aan de slag te gaan. Om ervoor te zorgen dat iedereen toegang heeft tot schone, herbruikbare energie zijn nou eenmaal overheidsinvesteringen noodzakelijk. Het zou bij wijze van spreken mogelijk moeten zijn om met noodpakketten, mensen direct te kunnen voorzien van schone energie. Net zoals nu gebeurd ten tijden van de coronacrisis. Overheden trekken namelijk miljarden euro’s uit om de economie te steunen.
Ver van mijn bed show
Een groeiend aantal steden en landen heeft formeel al de noodzaak tot verandering erkend. Sommigen handelen op dat punt sneller dan anderen. Er echt werk van maken gebeurt slechts mondjesmaat. Dat is ergens begrijpelijk, klimaatverandering is voor de meesten nog steeds een ver van mijn bed show. Dan is er nog een andere voor de hand liggende uitdaging: door de klimaatcrisis kunnen bedrijven in een lastige positie terecht komen. De belangen zijn dus groter en complexer in vergelijking met het coronavirus. In laatstgenoemde situatie hebben bedrijven daadwerkelijk last van de effecten zoals het verlies van werkgelegenheid. Het aanpakken van de klimaatverandering is daardoor voor veel ondernemingen eerder een kostenpost geworden dan een noodzaak…
door de klimaatcrisis kunnen bedrijven in een lastige positie terecht komen. De belangen zijn dus groter en complexer in vergelijking met het coronavirus…
