Het is moeilijk verteerbaar hoe welwillend VVD, CDA en ChristenUnie het boerengeluid ontvangen

Het Mesdag Zuivelfonds heeft zijn ei gelegd. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) wees vorig jaar de veehouderij aan als de grootste bron van stikstof. Een wetenschappelijk onderbouwd feit, gebaseerd op metingen met Europa’s meest fijnmazige meetnetwerk, waar ook buitenlandse experts op toezien, aldus de directeur van dit instituut.

Het Mesdag Zuivelfonds komt, na een paar weken onderzoek door civiel ingenieur Richard Zijlstra en onderzoeksjournaliste Geesje Rotgers, tot een geheel andere conclusie. Het verkeer, de scheepvaart incluis, is de werkelijke bedreiging van kwetsbare natuur. Wie dus de boer aankijkt op het achteruithollen van de biodiversiteit, doet hem onrecht, vindt het fonds. Van het boerenerf komt slechts 25 procent van de jaarlijkse stikstofuitstoot en niet 46 procent, zoals het RIVM berekende.

Deze conclusie was voorspelbaar. Dit Mesdag Zuivelfonds wordt betaald door de melkveesector, die veel te vrezen heeft als het kabinet het stikstofprobleem serieus aanpakt. Geesje Rotgers is bestuurslid van de stichting AgriFacts, waarin ook het nodige geld van de agrosector omgaat. Per saldo presenteerde het Mesdag Zuivelfonds vorige week dus een lobbyverhaal.

De wetenschappelijke waarde van de lobbycijfers is nul

Nu is met een lobby op zich niet zoveel mis, iedereen mag opkomen voor zijn belang. Het is uiteindelijk aan politici om te beslissen in hoeverre ze hun oren naar zo’n lobby laten hangen. Maar wat dit agrarisch tegengeluid op voorhand kwestieus maakt, zijn niet zozeer de boerenacties die eraan voorafgingen, maar vooral de kwaliteit van deze lobby. Anders dan bij de onderzoeken van het RIVM ontbreekt ieder spoor van een serieus rapport. Laat staan dat er controleerbare berekeningen zijn – wat overigens critici er niet van weerhield commentaar te geven. Zijlstra en Rotgers grossierden tijdens hun persconferenties in ‘factsheets, virtuele modellen en handouts’. Externe controle van hun bevindingen is per saldo onmogelijk, de wetenschappelijke waarde is daarmee nul.

Dat maakt ook moeilijk verteerbaar hoe welwillend dit boerengeluid is ontvangen door VVD, CDA en ChristenUnie. In coalitiekring gaan stemmen op om de boerenwetenschappers net zo serieus te nemen als de echte wetenschappers en om er vooral ook ‘samen uit te komen’. Dat is niet alleen het doorzichtig paaien van boeren, ongetwijfeld uit electorale redenen, het is ook een affront voor het RIVM. Én het is een bedenkelijk signaal. Onwelgevallige waarheden moeten niet worden afgedaan als alternatieve feiten. Onwelgevallige waarheden vereisen politieke moed om ze onder ogen te zien en samen op te lossen. Daarvoor heeft de stikstofcrisis al veel te lang geduurd.

De mening van de krant, verwoord door leden van de hoofdredactie en senior redacteuren.

Lees ook:

Rijksrekenmeesters krijgen concurrentie van de lobbyist

Haagse politici nemen alternatieve berekeningen zeer serieus. Wat betekent dit voor het RIVM?