Archiefbeeld ter illustratie: Als gevolg van klimaatverandering krijgen we steeds vaker te maken met extreem weer. © EPA

Nederlands bedrijfsleven financierde jarenlang klimaatscepticus

UpdateDe Nederlandse klimaatscepticus Frits Böttcher, mede-oprichter van de Club van Rome, ontving tussen 1989 en 1998 meer dan een miljoen gulden van Shell en andere (Nederlandse) multinationals. Het doel: twijfel zaaien over klimaatverandering en de rol van de mens daarin. Dat schrijven onderzoeksplatform Follow the Money en de Volkskrant op basis van het nagelaten archief van de chemieprofessor die in 2008 overleed.

Economieredactie 22-02-20, 06:36 Laatste update: 22-02-20, 11:26

Onder meer Shell, Texaco, KLM, Hoogovens, ANWB en AkzoNobel maken geld over. Met het geld zet Böttcher een internationaal netwerk van klimaatsceptici op. Ook produceert hij meerdere rapporten, boeken en opinie-artikelen. Daarin schrijft hij bijvoorbeeld dat het broeikaseffect niet bestaat en dat CO2 niet gevaarlijk, maar juist “goed voor planten” is.

Met zijn werk hoopte Böttcher tegenstanders van klimaatbeleid ‘van munitie’ te voorzien. Zijn rol in de Club van Rome kwam hem daarbij goed uit: “De Club van Rome en vooral mijn optreden daarin is een mythe”, notuleert hij in december 1996. “Die moet je in stand houden.” Het draagt er mede aan bij dat er in de jaren negentig weinig politiek draagvlak is voor dwingende maatregelen ten behoeve van CO2-reductie en de verduurzaming in Nederland stagneert.

Deze bedrijven moeten zich schamen
Greenpeace

Milieudefensie wil dat de Tweede Kamer een parlementair onderzoek instelt naar de beïnvloeding van politiek en wetenschap. Directeur Donald Pols zegt dat het hem niet schokt dát Shell “een rol heeft gespeeld in de ondersteuning van klimaatsceptici - we weten van hun rol in lobbyclubs tegen klimaatbeleid - maar de aangetoonde directe financiering, de omvang en de effectiviteit waarmee dat hier in Nederland en op internationaal niveau gebeurde, dát schokt ons wel.”

Ook Greenpeace is geschrokken: ,,Het toont weer aan dat grote vervuilers, als Shell, KLM en Schiphol heel ver gaan om hun eigen belangen boven die van toekomstige generaties te zetten. Deze bedrijven moeten zich schamen.”

Onderzoek

Het bericht is gebaseerd op onderzoek door het zogenoemde Platform Authentieke Journalistiek, volgens FTM een samenwerkingsverband van een groep jonge onderzoekers die door middel van kritische berichtgeving een bijdrage wil leveren aan een rechtvaardige en democratische samenleving. Hun onderzoek, de ‘Shell Papers’, is gebaseerd op een WOB-verzoek.

Reacties
De Volkskrant kreeg reactie van meerdere betrokken partijen. Zo reageert de persdienst van Shell bij monde van president-directeur Marjan van Loon als volgt: ‘Dit speelde zich 25, 30 jaar geleden af en we kunnen niet speculeren over wat er precies is gebeurd en in welke context. We gaan hiernaar kijken. Ik denk dat het belangrijk is om in gedachten te houden dat de wetenschap decennialang veel onderzoek heeft gedaan naar het klimaatvraagstuk. De energietransitie is daardoor maatschappelijk steeds relevanter geworden. Shell is al heel lang duidelijk over zijn standpunt over klimaatverandering en de rol van CO2. Al ruim twee decennia rapporteren we hierover in onze jaarverslagen en duurzaamheidsrapporten.’

KLM meldt dat er ‘geen enkele indicatie is’ dat de vliegmaatschappij ‘dertig jaar geleden een betaling heeft gedaan aan Frits Böttcher’. KLM streeft ‘naar een duurzame toekomst voor de luchtvaart’ en wijst erop dat het al in de jaren negentig is begonnen met het nemen van stappen op het gebied van duurzaamheid.

De ANWB bevestigt dat de bond Böttcher heeft gefinancierd. De ANWB wilde destijds objectieve wetenschappelijke informatie over wat het klimaatprobleem inhield en gezien de ‘uitstekende wetenschappelijke reputatie’ van Böttcher werd hij hiervoor in de arm genomen, aldus woordvoerder Ad Vonk.