Alle remmen gaan eraf.
Eerdere studies toonden reeds aan dat het nuttigen van junkfood een verstrekkend effect heeft op het brein van proefdieren. Zo bleek hun hippocampus – een hersengebied dat van belang is voor het geheugen én helpt om de eetlust te reguleren – door de consumptie van junkfood minder goed te functioneren. Een nieuw onderzoek – verschenen in het blad Royal Society Open Science – toont nu aan dat junkfood datzelfde effect heeft op het brein van mensen. En dat al nadat ze zich slechts een weekje aan het ongezonde voedsel te buiten zijn gegaan.
De proefpersonen
Onderzoekers verzamelden studenten met een gezond gewicht en verdeelden ze in twee groepen. De ene groep werd gedurende een week op een dieet gezet dat rijk is aan verzadigd vet en toegevoegde suikers. Zo aten ze met het ontbijt bijvoorbeeld Belgische wafels en kregen ze geld om fastfood-maaltijden te kopen. De tweede groep studenten deed dienst als controlegroep en kreeg op twee dagen een ontbijt voorgeschoteld dat weinig verzadigd vet en toevoegde suikers bevatte. Op de overige dagen moesten ze hun normale dieet aanhouden.
De resultaten
Voor, tijdens en na het eten ondergingen de proefpersonen verschillende testjes. Zo werd bijvoorbeeld hun geheugen getoetst. Hieruit blijkt dat het geheugen van mensen die een week lang ongezond aten, enigszins verslechterde. Daarnaast vroegen de onderzoekers de proefpersonen voor en na de maaltijd in hoeverre ze naar het voedsel dat ze zouden krijgen of hadden gekregen, verlangden. Het onderzoek wijst uit dat mensen die junkfood nuttigden nadat ze hun buik rond hadden gegeten, sterker dan de mensen uit de controlegroep verlangden naar nog meer eten. Aangezien de mate waarin het geheugen van de junkfood-eters achteruitging overeenkomt met de mate waarin hun verlangen naar junkfood ook nadat ze al verzadigd waren, toenam, gaan de onderzoekers ervan uit dat beide effecten te herleiden zijn naar de hippocampus. Het hersengebied dat, zoals eerder gezegd, van belang is voor het geheugen én helpt om de eetlust te reguleren.
Hoe zit het precies?
Volgens de onderzoekers herinneren we ons bij het zien van lekkere, ongezonde dingen – zoals patat of taart of Belgische wafels – hoe lekker ze zijn. Wanneer we verzadigd zijn, onderdrukt de hippocampus die herinneringen en dus ons verlangen om dat voedsel te nuttigen. Maar wanneer de proefpersonen gedurende een week junkfood nuttigden, leek de hippocampus minder goed te gaan functioneren, waardoor hun eetlust na het nuttigen van voedsel niet onderdrukt wordt en ze waarschijnlijk sterker geneigd zijn om door te blijven eten, ook al zijn ze verzadigd.
Implicaties
Het onderzoek kan wellicht helpen verklaren waarom het zo moeilijk is om te stoppen met het nuttigen van junkfood: de rem gaat er als het ware af. Verder heeft de studie mogelijk ook implicaties voor gezondheidsproblemen en ziekten die met name in veel welvarende landen voorkomen. De onderzoekers wijzen er in hun studie op dat een verminderd functioneren van de hippocampus eerder ook in verband is gebracht met diabetes type 2, slapeloosheid, stress en depressie. “Al deze factoren komen vaak voor in westerse samenlevingen en kunnen samen met een westers dieet (rijk aan verzadigd vet en toegevoegde suikers, red.) leiden tot acute en op lange termijn cumulatieve beschadiging van de hippocampus.”
Meer onderzoek is hard nodig om precies te achterhalen hoe ons dieet van invloed kan zijn op de hippocampus. En wat er precies gebeurt als mensen langduriger met grote mate junkfood nuttigen. Voor de proefpersonen die aan dit onderzoek meededen en zich een weekje lang te buiten gingen aan ongezond voedsel is er gelukkig ook goed nieuws. Zo’n drie weken na het experiment was hun geheugen – doordat ze het junkfood-dieet hadden ingewisseld voor hun normale dieet – weer op peil. Het is volgens de onderzoekers in lijn met eerdere studies waarbij proefdieren werden ingezet; ook hun geheugen bleek zich na kortdurende consumptie van ongezond voedsel uiteindelijk weer te herstellen.
