Sancties zijn nodig om racisme te bestrijden, zeker in de politiek

Wat moet je ermee: politici als een Thierry B. en Geert W., die stigmatiseren, haatzaaien en fake news verspreiden? Schadelijk en gevaarlijk voor ­samenleving en politiek. Negeren geeft ze vrij spel, reageren is koren op hun molen. Nida pleit daarom voor extra ­bevoegdheden voor de Raad van State om de ondergrens van ethiek in de ­politiek te bewaken.

De zoveelste lastering van onschuldige ambtenaren als ‘(staats)gevaarlijke salafisten’ door een gemeenteraadslid vormde de druppel. Een meerderheid in de Rotterdamse raad is klaar met collega’s die al jarenlang haat- en angstbeelden verspreiden over bevolkingsgroepen, personen en organisaties. Dit ondanks meerdere waarschuwingen van de burgemeester en brede veroordeling vanuit de raad. En ondanks ontkrachting van de drek door ook hun eigen wethouders. Nu loopt de Rotterdamse politiek wel vaker voor op de landelijke politiek; wat kan het landelijke hierin van het Rotterdamse leren?

Nida’s voorstel voor een verantwoorde politiek werd met een meerderheid in de gemeenteraad aangenomen. Een werkgroep is ingesteld om de mogelijkheden te verkennen voor het beter ­bewaken van de politieke mores. Nu blijkt landelijke wet- en regelgeving ­nodig om een onafhankelijke toezichthouder hiervoor de nodige handen, voeten én tanden te geven. Nodig om ook daadwerkelijk te kunnen optreden tegen grensoverschrijdend gedrag van politici.

Debat bewaken

De Raad van State (RvS) komt vanuit zijn rol het meest in de buurt van wat nodig is. De RvS is onafhankelijk adviseur van regering en parlement en de hoogste algemene bestuursrechter van het land. Dit is in onze Grondwet geregeld; zijn doel is bijdragen aan behoud en versterking van de democratische rechtstaat. De RvS adviseert over de rechtmatigheid van wetsvoorstellen, over de begroting en spreekt recht over een geschil tussen burger en overheid (en tussen overheden ­onderling).

Vanuit die taak is de RvS het aan­gewezen orgaan om de ethiek in het politieke debat te bewaken. Aan de RvS de uitdaging om aan de hand van de Grondwet en de mensenrechten de ­kaders voor ethisch politiek handelen te schetsen.

De RvS kan het politiek handelen van politici, zoals de raad al doet met wetsvoorstellen, aan deze kaders toetsen. Wetten als het verbod op racisme, belediging, laster of haatzaaien dienen we beter te waarborgen en te handhaven, zeker in de politiek.

Misbruik van zendtijd

Politici die deze wetten overtreden, gaan vooralsnog vrijuit. Met alle negatieve gevolgen van dien voor de samenleving, de politiek en de democratische rechtstaat als geheel. Wilders is voor zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak veroordeeld voor het aanzetten tot ­discriminatie, maar niet gestraft. In­tegendeel: de aandacht voor deze zaak draagt bij aan de heldenstatus die hij geniet bij zijn (potentiële) achterban. En intussen misbruikt hij zijn fractiebudget en de zendtijd voor politieke partijen om zijn haatcampagnes kracht bij te zetten.

Gepaste sancties zijn nodig voor het bestrijden van racisme en ander on­ethisch gedrag van politici. Afhankelijk van het aantal zetels en leden krijgen (landelijke) politieke partijen fractiebudget, partijsubsidies en zendtijd. Mocht een partij herhaaldelijk grensoverschrijdend gedrag vertonen en onverantwoord omgaan met het gegeven podium, de overheidsmiddelen en de publieke zendtijd, dan is het volkomen legitiem een partij hierom te korten. Als je grensoverschrijdend ­gedrag van politici wilt bestrijden, dan is dit een van de weinige knoppen om aan te draaien. Aan de Raad van State die schone taak.

Lees ook:

Baudet confronteren of hem toch liever geen extra podium geven? De Kamer kiest voor het laatste

Een verontwaardigde Tweede Kamer vindt dat Thierry Baudet een grens over is gegaan met zijn anti-Marokkanentweet. Maar een debat komt er niet.

Thierry Baudet tegen Stevo Akkerman: Ergens vind jij de ineenstorting van de westerse beschaving heerlijk

FvD-leider Thierry Baudet en Trouw-columnist Stevo Akkerman ‘kijken elkaar eens in de ogen’ en belanden in een twistgesprek.