Paus zwijgt over voorstel getrouwde mannen als priesters

Het lijkt er niet op dat de Rooms-Katholieke Kerk het priesterambt gaat openstellen voor getrouwde mannen. Bisschoppen uit het Amazone-gebied, waar een groot tekort is aan priesters, hadden daartoe een voorstel gedaan in oktober. In een brief, een zogeheten exhortatie, zegt paus Franciscus er niets over.

De bisschoppen uit Zuid-Amerika kwamen vorig jaar in het Vaticaan bijeen. Een grote meerderheid schaarde zich achter het voorstel om gehuwde priesters toe te staan. Ook deden de deelnemende bisschoppen een oproep tot een onderzoek naar de aanstelling van vrouwelijke diakens, assistenten van priesters.

Op dat laatste voorstel gaat de paus in zijn schrijven wel in. Franciscus schrijft dat vrouwen meer functies moeten bekleden in de kerk, maar ook nadrukkelijk dat ze niet gewijd moeten worden. Oftewel, er komen geen vrouwelijke diakens.

Nog geen voetnoot

Vaticaan-kenner Andrea Vreede heeft de exhortatie gelezen en verwacht dat het voor velen een domper zal zijn, vooral voor vrouwen en veel bisschoppen in het Amazonegebied. "Tegelijkertijd zal de behoudende stroming binnen de Rooms-Katholieke Kerk hier heel blij mee zijn."

Vreede zegt dat de verwachtingen hoog waren, juist omdat de bisschoppen uit het Amazonegebied zich er zo duidelijk achter schaarden om gehuwde mannen de mogelijkheid te bieden priester te worden. "Zij zitten met een extreem probleem. Het is een enorm uitgestrekt gebied, waar priesters op sommige plekken maar één keer per jaar een eucharistieviering kunnen doen. Maar de paus meldt er niets over, nog geen voetnoot."

Franciscus schrijft wel dat er meer priesters moeten komen, en dat die moeten worden aangespoord om naar de geïsoleerde gebieden te gaan. Ook hamert hij op het belang van milieubescherming, de rechten van de inheemse bevolking en de strijd tegen ongebreideld kapitalisme.

Of de paus hiermee de deur helemaal dichtgooit voor getrouwde priesters, vindt Vreede lastig te voorspellen. "Schrikt hij ervoor terug? Of misschien wil hij dat onderwerp in een apart document behandelen. Maar dat zijn allemaal speculaties."

Op een persconferentie in een Vaticaan werd na het vrijgeven van de exhortatie gezegd dat het pauselijk document niet het eindpunt is, maar onderdeel van het synodaal proces dat doorgaat. Daarmee blijft veel onduidelijk, zegt Vreede. "Alles kan nog anders worden, maar ook weer niet."

Vreede wijst ook op de rel die een boek van de vorige paus, Benedictus XVI, en de conservatieve kardinaal Robert Sarah vorige maand veroorzaakte. In Vanuit de diepten van onze harten wordt het celibaat fel verdedigd.

Nog voor het boek uitkwam, maar toen delen al waren uitgelekt, trok Benedictus zich terug als mede-auteur. Hij had weliswaar meegewerkt, maar geen toestemming gegeven om als co-auteur op de kaft te staan. "Die kwestie heeft paus Franciscus misschien ook beïnvloed", zegt Vreede.