Autovrije stadscentra, strengere verkeerscentra en een lagere maximumsnelheid. Dankzij deze maatregelen zijn er in 2019 geen voetgangers en fietsers omgekomen bij verkeersongevallen in Oslo en Helsinki. Waarom lukt ons dat hier niet?
Ter vergelijking: in Rotterdam kwamen in 2019 vijf fietsers en voetgangers om in het verkeer. Met 624.000 inwoners is de stad ongeveer even groot als Helsinki, waar dus nul mensen omkwamen.
'Iedereen fietst'
Volgens hoogleraar verkeersveiligheid Bert van Wee is het helemaal niet realistisch om het aantal verkeersdoden hier ook naar nul te brengen. "Je hebt ook te maken met eenzijdige ongevallen waarbij fietsers overlijden doordat ze verkeerd terechtkomen", legt hij uit aan EditieNL.
"Ook fietsen er in ons land veel meer mensen. Iedereen fietst: jong en oud. En oudere mensen zijn een kwetsbare groep als ze vallen", gaat Van Wee verder. "Ook zijn er in Nederland, op Groningen na, geen steden met geheel autovrije binnensteden. Dat is in Oslo wel het geval. En de dodelijkste ongevallen met fietsers en voetgangers gebeuren in combinatie met auto's."
Autovrij
We gaan wel de goede kant op, denkt de hoogleraar. "Je ziet steeds vaker bepaalde wijken of wegen rondom stadspleinen die autovrij zijn. En er zijn ook steeds meer delen waar je nog maar dertig kilometer per uur mag. Dat laatste is een fantastische maatregel, want de meeste dodelijke ongevallen gebeuren als auto's harder rijden dan dertig."
Dat landen als Noorwegen ons hebben ingehaald, vindt hij niet gek. "Nederland was decennialang gidsland op het gebied van verkeersveiligheid, waardoor het de laatste jaren minder prioriteit heeft gekregen."
Fietsstad
Een plaats waar verkeersveiligheid nog wel veel prioriteit heeft, is Houten. De stad is speciaal ontworpen om zo veilig mogelijk te zijn voor fietsers en voetgangers en werd dankzij dat verkeerssysteem vorig jaar voor de derde keer tot 'Fietsstad van Nederland' benoemd.
"Houten is zo ontworpen dat fietsers bijna nergens wegen kruizen waar auto's rijden", legt Martijn van Es van de Fietsersbond uit aan EditieNL. "Voor voetgangers zijn speciale paden aangelegd die uitkomen in het centrum, scholen liggen direct aan deze paden. Autoverkeer rijdt via de rondweg, waardoor je in wijken enkel bestemmingsverkeer hebt."
Brede stoepen
Kortom: een voorbeeld voor andere steden. "We zien wel dat steeds meer steden zich op hetzelfde principe beroepen", zegt Van Es. "Kijk maar naar Vredenburg in Utrecht. Daar heb je brede stoepen en fietspaden. Dan pas is er ruimte voor de busbaan en auto's. Dat is een wereld van verschil met vijftien jaar geleden."
De Fietsersbond ziet er dus een positieve ontwikkeling in. "Langzamerhand zie je dat Nederlandse steden steeds meer doen om veiligere verkeerssituaties te creëren voor fietsers en voetgangers. Maar het is wel lastig bij bestaande steden."
