Sociale huurhuizen revolutionair verduurzamen? ‘Begin met een nieuwe voordeur’

Het groener maken van sociale huurwoningen ging volgens directeur Wilma van Ingen van woningcorporatie Domijn in Enschede niet snel genoeg. Ze schakelde Josien Kruizinga van duurzaamheidsplatform Reimarkt in voor een totaal andere aanpak dan in de rest van Nederland. Samen denken ze een oplossing te hebben gevonden. Die begint bij de voordeur. 

Weg met nutteloze bewonersavonden waar inwoners van een wijk zonder concrete uitkomst inspraak krijgen over hoe hun huizen moeten worden verduurzaamd, zegt Josien Kruizinga. ,,Supermarkten hebben ook geen bewonersavonden en toch weten ze precies wat de consument wil. Hoe? Door gewoon de schappen te vullen, goed te meten wat mensen kopen en het aanbod daar vervolgens op aan te passen.’’ Zo vult Reimarkt ook de schappen. Met ‘producten’ zoals isolatie van muren, de vloer, het aanbrengen van zonnepanelen of het vervangen van de voordeur. Bewoners kunnen hiervoor kiezen, in ruil voor een hogere huur.

Wilma van Ingen van Domijn (eigenaar van 15.500 woningen) is tevreden. ,,De huizen worden duurzamer, onze huurders zijn tevreden én we blijven binnen de budgetten die we hebben als corporatie.’’

Van Ingen: ,,Door bewoners vooral comfort te bieden en ze minder te vermoeien met energielabels. Het is voor ons het belangrijkste dat de gang erin zit. Dan moet je je niet blind staren op doelstellingen met energielabels. Inmiddels weet Reimarkt zo goed wat onze huurders willen, dat huizen per complex of per wijk één voor één worden verduurzaamd zonder elke keer een nieuwe aanbesteding en mét instemming van de bewoners. Willen bewoners niet meedoen, dan hoeft het niet. Toch doet bijna 100 procent mee.’’

Kruizinga: ,,We zijn vijf jaar geleden begonnen met een voorbeeldwoning. Dat was een huis dat leeg kwam te staan door een verhuizing. We hebben het verduurzaamd en buurtgenoten uitgenodigd om te komen kijken. Zien is geloven. Met direct de vraag: wat zou u graag willen voor uw woning? Inmiddels hebben we geen voorbeeldwoningen meer nodig, want als een lopend vuurtje gaat het nu door de wijken. Mensen komen naar ons toe.’’

Kruizinga: ,,We hadden een aanbod voor ze: dakisolatie, spouwmuurisolatie, zonnepanelen, glas vervangen, vloerisolatie. Ze zouden wel moeten bijdragen met een huurverhoging. Alleen op die manier konden we goed meten wat mensen het belangrijkste vonden. En wat bleek: mensen wilden niet zo goedkoop mogelijk of zoveel mogelijk winst voor de energierekening. Ze wilden een nieuwe voordeur. Want die kraakte, ging niet goed dicht of ze vonden hem niet mooi.’’

Van Ingen: ,,Het valt ook heel erg mee wat het de huurders kost. Dankzij de lagere energierekening blijven de woonlasten in 99 procent van de gevallen neutraal. Mensen zijn niet meer kwijt per maand aan ‘wonen’.’’

Kruizinga: ,,Nee, energetisch is het niet de beste oplossing. Daarom hebben we pakketten ontwikkeld. Willen bewoners een nieuwe voordeur, of zonnepanelen, dan bieden we aan dat we ook de muren isoleren. Op die manier gaat de energierekening omlaag. Maar die voordeur is essentieel en dat wordt vaak vergeten door woningcorporaties. Die rekenen van tevoren uit wat het efficiëntst is en denken dat bewoners dan wel ja zullen zeggen tegen dat aanbod. Woonkwaliteit gaat voor bewoners verder dan een lage energierekening, blijkt uit de vierduizend woningen die we inmiddels hebben aangepakt.’’

Kruizinga: ,,Tot op zekere hoogte. Elke woning is ook een beetje anders maar je hoeft niet alles opnieuw te calculeren. Ongeveer 80 procent van de woningen is vergelijkbaar. Wij sturen niet op de uitzonderingen. Als je dat niet doet heb je meer kans en tijd om te sturen op wat de mensen willen in die woningen.’’

Van Ingen: ,,Niet ieder huis hoeft precies te kloppen. Als je uitgaat van een grote woningvoorraad, maakt het niet uit als het bij huis één wat duurder is dan bij huis twee.’’

Van Ingen: ,,De formule die wij hier gebruiken is breder toe te passen. Pragmatisch, inzetten op klanttevredenheid, ruimte voor variatie, dus marktgericht werken.’’

Kruizinga: ,,Bij bewonersbijeenkomsten vangen de mensen die kritisch zijn de aandacht. Je kunt veel energie stoppen in die mensen over de streep trekken, maar je moet juist focussen op de mensen die wél willen en dat zijn er veel. Als je dat doet, gaat er iets spelen in de wijk en krijg je vanzelf ambassadeurs. Wil iemand een nieuwe voordeur? Dat kan, maar dan doen we ook iets wat moet gebeuren. Als je dat uitlegt, gaat het altijd goed. En wat betreft die deur: we hebben verschillende kleuren en stijlen. Ja, iedereen lacht me altijd uit over die deuren, maar het werkt wel!’’