Hevig verdeelde Senaat spreekt president Trump vrij

Terwijl Donald Trump zijn State of the Union dinsdag afrondde (‘Onze grootste ontdekkingen zijn nog niet bekend, onze opwindendste verhalen nog niet verteld’), verdeelde Nancy Pelosi de tekst van zijn speech over vier stapeltjes. Toen de president na zijn uitsmijter (‘Mijn mede-Amerikanen, het bes­te moet nog komen’) het applaus van de Republikeinse Congresleden in ontvangst nam, ­verscheurde de Democratische voorzitster van het Huis van Afgevaardigden die stapeltjes een voor een. De restanten gooide ze achteloos neer.

Het was maar een gebaar, al kan het onmogelijk harder zijn aangekomen dan wat Pelosi de president in september vorig jaar aandeed. Ze startte een impeachment-onderzoek naar Trump, dat leidde tot twee aanklachten door het Huis in december, en Trumps berechting in de Senaat. De behandeling van de zaak liep gisteravond uit op vrijspraak, dankzij de Republikeinse meerderheid daar.

Maar Pelosi’s actie was meer dan een gebaar. Ze liet ermee zien dat de kloof die tussen de Democratische en Republikeinse partij gaapt nu zo breed is, dat zelfs de traditionele plichtplegingen rond de State of the Union, de ‘troonrede’ tot de beide huizen van het Congres, niet langer bruikbaar zijn als overbrugging.

Dat bleek al aan het begin van de ceremonie, toen Pelosi haar hand uitstak bij het in het ontvangst nemen van de tekst van Trumps toespraak. Die hand werd door hem niet gezien of bewust niet aangenomen, waarop Pelosi naliet te melden dat het een groot voorrecht is om het staatshoofd aan te kondigen – onderdeel van het protocol. Ze hield het bij een feitelijk: “Leden van het Congres: de president van de Verenigde Staten!”

Dat is Donald Trump, en hij is van plan dat nog een tijd te blijven. “Four more years!”, scandeerden de Republikeinen in de zaal voordat hij het woord nam. Zijn rede leek geschreven om dat doel te benadrukken.

Reality-tv

De president van de verongelijkte tweets en de grove beledigingen aan het adres van Democratische tegenstanders was in het Witte Huis achtergebleven, en het onderwerp impeachment zweeg hij dood. Op het spreekgestoelte stond een president die zich grotendeels aan zijn tekst hield, hoog opgaf van de prestaties van zijn regering en zijn belangrijkste politieke instrumenten bespeelde. Hij waarschuwde tegen de gevaren die illegale immigranten zouden opleveren en tegen de ineenstorting van het ziektekostenstelsel als dat ‘socialistisch’ zou worden.

Trump introduceerde voor het eerst elementen uit reality-tv in de plechtige bijeenkomst. Dat er betekenisvolle gasten worden uitgenodigd voor de State of the Union, en ook worden toegejuicht, is al sinds Ronald Reagan de gewoonte – en dit jaar mocht de Venezolaanse oppositieleider Juan Guaidó erbij zijn.

Maar de president liet ook een militair uit Afghanistan komen en verraste diens gezin terwijl heel Amerika toekeek. De aan kanker lijdende Rush Limbaugh, die met zijn conservatieve radio-show een belangrijke bijdrage leverde aan de verrechtsing van de ­Republikeinse partij, kreeg de prestigieuze Presidential Medal of Freedom toegekend; die werd hem ter plekke omgehangen door Melania Trump.

Een record

De Democraten stelden daar hun eigen theater tegenover. Sommigen boycotten de bijeenkomst, enkele liepen weg. De vrouwelijke congresleden vormden een opvallend blok met hun witte kleding, de kleur van de suffragettes die honderd jaar geleden hun doel bereikten: kiesrecht voor vrouwen. En toen Trump beloofde dat hij iets zou doen aan dure medicijnen, hieven ze een spreekkoor aan, verwijzend naar een wet daarover die door de Democraten in het Huis is aangenomen, maar door de Republikeinen in de Senaat geblokkeerd.

Meer dan dat zit er voor de Democraten voorlopig niet in. Geen van hen kan er deze week omheen dat Trump en zijn Republikeinen het ­politieke toneel beheersen. Wat ze hebben bereikt is dat precies één Republikeinse senator, Mitt Romney, voor zijn afzetting stemde, ook al viel van genoeg anderen afkeuring te vernemen over Trumps druk op Oekraïne voor eigen politiek voordeel. Het is iets: de president kan nu niet meer claimen dat alleen Democraten op zijn val uit zijn.

De media fileerden vlijtig de tientallen overdrijvingen en onwaarheden die Trump debiteerde over de stand van de Amerikaanse economie. Maar ondertussen zijn zó veel kiezers tevreden over die economie dat Trump, impeachment of niet, door 49 procent van hen een goede president wordt gevonden, voor hem een ­record.

De vier stapeltjes van zijn speech mag Nancy Pelosi dan met gemak aan flarden hebben gescheurd, die ‘four more years’ zien er steviger uit.

Lees ook: 

De verkiezingscampagne van Trump begint vandaag

President Trump zal tijdens zijn laatste State of the Union voor de verkiezingenzijn verkiezingscampagne aftrappen.

De winnaar van Iowa, wie het ook wordt, is bestolen

De Democratische stemvergadering in Iowa is chaotisch verlopen. Pete Buttigieg gaat verrassend aan kop.