Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Terwijl links in Amerika explosief groeit, bakt ze er in ons land niets van

  •  
04-02-2020
  •  
leestijd 6 minuten
  •  
529 keer bekeken
  •  
USA HOUSE MIGRANT CHILDREN SEPARATION

© cc-foto: EPA/ERIK S. LESSER

De Amerikanen hebben het geheim (her)ontdekt: om een linkse revolte op te zetten, moet je de scheidslijnen gebaseerd op identiteit binnen de midden- en onderklasse uitwissen.
Terwijl links in ons land tot op heden geen flauw idee heeft hoe om te gaan met de twee decennia durende (extreem)rechtse dominantie binnen de maatschappij, is er in Amerika een nieuwe generatie linkse activisten opgestaan die langzamerhand de Democratische partij van binnenuit overnemen. Hun eisen: een welvaartsstaat, geen donaties binnen de politiek (lees: een eind aan de legale corruptie – lobbyen), een alternatief voor het neoliberaal kapitalisme, een einde aan oorlogen voor winst, klimaat-centraal beleid, en een egalitaire samenleving voor alle (bruine, zwarte, witte, gele) groepen mensen ongeacht sekse of religie.
The Rainbow-coalition, zoals ze wordt genoemd, onder leiding van Bernie Sanders, een witte Joodse Amerikaan, en Nina Turner, een zwarte Amerikaanse vrouw, heeft de meeste mensen uit de Amerikaanse geschiedenis op de been gekregen om (vrijwillig) te strijden voor een nieuw, links en sociaal Amerika. The Squad, een groep van vier jonge en uiterst talentvolle vrouwen van kleur, hebben zich recentelijk bij hen aangesloten. Rachida Tlaib, Ilhan Omar, Alexandria Ocasio-Cortez en Ayanna Pressley belichamen samen een nieuw Amerika waarin vrouwen, religieuze minderheden en mensen van kleur hun positie binnen hun eigen samenleving opeisen. En, oh boy, doen zij dat goed.
Hoe kan het zijn dat links in Amerika het nu zo goed doet, terwijl ze in eigen land een gênante vertoning is geworden? Ik presenteer hieronder 3 punten die mijns inziens cruciale factoren zijn die bijdragen aan het daverende succes van nieuw-links in Amerika.
1. Een benadeelde sociale identiteit Bernies beweging wordt grotendeels geleid door vrouwen die zijn opgegroeid als minderheid in eigen land. Hun benadeelde sociale identiteit draagt bij aan hun uitmuntende politieke talent. Zij komen uit een positie van marginalisatie (vrouw én van kleur) en brengen daarom een perspectief met zich mee dat men niet ziet wanneer zij onderdeel uitmaken van een politieke groep (zoals de traditionele Democrats) die voornamelijk bestaat uit (rijke) witte heren. Dit betekent ook dat een hele grote groep mensen zich kan identificeren met wat The Squad aankaart als oprechte sociale obstakels binnen de samenleving. De witte arbeidersklasse, seksuele minderheden, Mexicanen of Amerikaanse moslims, de vier vrouwen zijn razend populair onder Amerikanen van alle achtergronden.
In Nederland blijkt de verkleuring binnen alle gelederen van de maatschappij maar niet te lukken. En derhalve krijg je een linkse elite die geen affiniteit voelt met de sociale obstakels van vele Nederlanders. Tot op heden heeft ’s lands oud-links, met haar eenzijdige elitaire blik, het hardnekkige idee om voor electoraal gewin te moeten dansen naar de pijpen van rechts. Ze denkt nog steeds scheidslijnen te moeten behouden in een verkleurd land waarin de Nederlander al lang niet meer met één kleur aan te duiden is. Of het nu Asscher was die zich leek te fixeren op (Turkse) moslims, Marijnissen die een anti-migratie geluid wilde laten horen, of Vrij Links dat na 20 jaar gedram van rechts wederom op de “allochtonen zijn niet zielig” – mythe springen, links blijft maar verliezen.
Na decennia rechtse dominantie zou het onderhand duidelijk moeten zijn dat het zo niet lukt. Integendeel, de arbeidersklasse valt niet meer te onderscheiden op basis van kleur, sekse of religie. Het blijven tegen elkaar opzetten en opdelen van Nederlanders door het achterhaalde rechtse idee van bijvoorbeeld een “witte arbeidersklasse”, terwijl we simpelweg een “arbeidersklasse” hebben, is oliedom en werkt een linkse revolte en massabeweging efficiënt tegen.
GroenLinks is een voornamelijk hoogopgeleid en wit bolwerk, de PVDA is passé, en de SP leeft nog in de jaren 60. Het diversifiëren in ons land blijkt tergend moeilijk te zijn. Volgens het CBS hebben ongeveer 4 miljoen Nederlanders (januari, 2019), een migratieachtergrond (tenminste 1 ouder die in het buitenland is geboren). Dat is met 23,2% bijna een vierde van alle Nederlanders. Toch, worden zij amper gerepresenteerd in zowel politiek, als de publieke ruimte (bijvoorbeeld krant en televisie). Zoals Joaquin Phoenix een aantal dagen geleden tijdens de BAFTA awards al aankaartte, het gaat niet om een beetje diversiteit aan de onderkant, het gaat om het veranderen van een structureel, systemisch probleem van racisme dat op de schop moet. Hij voegde eraan toe dat het vooral de verantwoordelijkheid van hen is die profiteren van dat systeem om het af te breken.
Een man als Bernie Sanders heeft dit door. Diversiteit aan de onderkant (een bijrolletje hier, een lage positie daar) is niet genoeg, diversiteit boven het glazen plafond is wat nodig is: binnen regionen van macht en besluitvorming zijn mensen van alle kleuren, sekses en religies nodig. Bernie Sanders laat zien dat een divers team die de beweging runt, de regenboogcoalitie, niet te stoppen is.
2. Ze komen van een jonge, tech-savvy, anti-mainstream-media generatie De vier linkse dames zijn millennials die zijn opgegroeid met het internet. Ze hebben dus een alternatieve kijk op de wereld in plaats van dat wat binnen de mainstream-media’s Overtonvenster wordt toegestaan. Terwijl, tijdens een nieuwe begroting van triljoenen voor de militaire industrie, een kritische vraag van CNN betekent of het niet een half miljoentje minder kan, zegt de nieuwe generatie ‘er moet helemaal geen geld meer naartoe’ zodat de gezondheidszorg betaalbaar wordt. Of, wanneer de mainstream-media, die in totaal worden beheerd door zes Amerikaanse Miljardairs, weer eens actief de nieuw-linkse politici door het slijk halen, maken Ilhan Omar of Ocasio-Cortez geslepen gebruik van online platforms, zoals Twitter, om de hypocrisie van de mainstream-media uit te vergroten en hun berichtgeving te weerleggen met feiten. Rechts (of dat nu in de vorm van Trump of Wilders is) heeft dit spelletje ook door: breek met de mainstream-media dat enkel de macht en de elite verdedigt en gebruik alternatieve vormen waar je de mond niet wordt gesnoerd en je je linkse idealen vrijelijk kunt uiten.
Ook in Nederland begint hetzelfde probleem zich voor te doen. De mainstream-media wordt gerund door magnaten die een links geluid tegengaan. Dit verbaast niet. Een links geluid bedreigt namelijk het winstmodel van de veelverdieners. Een goed voorbeeld was de massale inzet van de media om Emile Roemer als een slachter van de samenleving weg te zetten toen de SP in 2012 onverwacht hoog in de peilingen stond. Uiteindelijk was de media-aanval succesvol en eindigde de SP met een teleurstellende uitslag van 15 zetels.
3. Ze zijn geen insiders en hebben dus niets te verliezen. Bernie Sanders, en vooral The Squad, zijn geen politieke insiders. Van Sanders zou men nog kunnen zeggen dat hij een decennialange politieke carrière achter de rug heeft. Aan de andere kant, hij profileert zich als onafhankelijk politicus en was zijn hele carrière een doorn in het oog van de politieke klasse. The Squad, met hun jeugdig idealisme, heeft dit nóg sterker, zij doen geen water bij de wijn. Of het nu om de grove mensenrechtenschendingen van tienduizenden vluchtelingenkinderen aan de Amerikaanse grens gaat, of allesvernietigende oorlogen in het midden-oosten, de nieuwe generatie linkse activisten zoekt geen compromis – een zwaktebod dat pijnlijk kenmerkend is voor oud-links. Ook in ons land.
Oud-links heeft rond de jaren tachtig het neoliberale winstmodel omarmd en zich zo in de val laten lokken van het rechtse grootkapitaal. Oorlogen voor winst werden (en worden) door haar gesteund (Labor in het V.K., de PVDA en GroenLinks in NL, enzovoort), terwijl ze ook het totale uitkleden van de maatschappij normaliseerde middels het afbreken van de welvaartsstaat ten goede van privatisering.
Dit valt niet los te zien van het feit dat oud-linkse politici insiders zijn geworden: zij zijn de belichaming van een politieke elite. Een goed loon, een dik huis, uitzicht op een vette baan na de politieke carrière (zie Wim Kok, of Jan-Peter Balkenende), en een gezin dat eten op de plank moet hebben, zorgen er voor dat men het activisme achterwege laat. Het zou me dus niet verbazen wanneer politici als Lodewijk Asscher of Femke Halsema er niet aan moeten denken dat hun goed betaalde politieke carrière voorbij is omdat ze te kritisch zijn naar de gevestigde orde, de macht.
Concluderend loopt Amerika dus aan de linkerflank verbazingwekkend op ons voor. Een land dat altijd door en door rechts is geweest. Ondertussen zitten wij hier nog steeds opgezadeld met oud-links dat geen stoot in een pakje boter teweeg kan brengen voor hen, onderaan de maatschappij, die dat het hardste nodig hebben. Wij hebben dus ook een linkse revolte nodig van een nieuwe generatie jonge mensen, die niet meer gelooft in artificiële breuklijnen tussen mensen gebaseerd op identiteit. Breuklijnen die een samenhangende linkse beweging in de weg staan. Het mag gezegd worden, een partij als Bij1 stemt hoopvol en ik raad hen aan te leren van de tactieken van Bernie Sanders’ campagne.
In een tijd van wanhoop stemt de beweging van Bernie Sanders en The Squad hoopvol. Vergis u niet, het is een kwestie van tijd dat deze linkse wind naar ons land waait.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.