Het euforische gevoel en de prettige duizeligheid zijn voorbij. Het enige wat nog resteert, zijn de lege lachgaspatronen op de grond.
Stikstofoxidule, distikstofmonoxide, N2O of gewoon lachgas wordt niet alleen door tandartsen of ziekenhuizen gebruikt. Het zit ook als drijfgas in bijvoorbeeld slagroomflessen. Als je dit gas inhaleert, ontstaat er een roes die 1-2 minuten duurt.
Maar deze goedkope kick kan je duur komen te staan.
Lachgasexpert Dorte Fris Palmqvist is hoofdarts aan het Bispebjerg Hospital in Denemarken en verantwoordelijk voor drugsgerelateerde aandoeningen. Zij praat met gebruikers als het al te laat is en weet dus precies wat lachgas met je lichaam en hersenen doet.
Lachgas kan leiden tot evenwichtsstoornissen, problemen met de zintuigen, met lopen en staan, het kan je geheugen aantasten en spraakproblemen veroorzaken. Dorte Fris Palmqvist
Elke keer dat je lachgas inademt, stikken je hersenen – in het ergste geval permanent.
Dit gebeurt vaak in combinatie met andere verdovende middelen of alcohol. In Denemarken zijn sinds 2016 drie gevallen met dodelijke afloop bekend.
Steeds vaker komen er vanuit heel Europa meldingen binnen van mensen die te veel lachgas hebben geïnhaleerd, vaak in combinatie met alcohol of andere middelen – en zijn overleden.
Een wijdverbreid probleem
In 2011 kwamen er bij de hulplijn geen telefoontjes binnen over lachgas. In 2018 waren dat er meer dan 40 en in 2019 meer dan 60, vertelt Dorte Fris Palmqvist.
Maar het aantal Deense jongeren dat lachgas gebruikt ligt veel hoger.
17 procent van de middelbare scholieren en studenten tussen de 15 en 25 jaar heeft ooit geprobeerd om lachgas van gaspatronen te inhaleren. Onder meisjes ligt dit aantal tussen de acht en tien procent. Dat blijkt uit een onderzoek uit 2019.
Lachgas verlamt je lichaam
Het zware gas komt overal in je lichaam.
Ook als je maar een beetje inhaleert, heeft je lichaam er last van.
Nadelen van lachgas: acute schade
Bron: The Room, ministerie van Volksgezondheid van New South Wales.
Verlamt de luchtwegen
Als lachgas direct in de neus of mond vrijkomt, kan dat zorgen voor bevriezing in je mondholte of keel en je luchtwegen verlammen.
Verdringt zuurstof
Lachgas kan ademhalingsproblemen veroorzaken als er meerdere patronen achter elkaar worden geïnhaleerd. In het ergste geval kan dit leiden tot verstikking, omdat het de zuurstof in de longen verdringt.
Verlaagt hartritme
Het hart kan onregelmatig en langzamer gaan kloppen. De bloeddruk daalt en er kan een herseninfarct ontstaan.
Schakelt belangrijke vitamines uit
Lachgas schakelt vitamine B12 in ons lichaam uit. Dat kan ertoe leiden dat de totale hoeveelheid hemoglobine – een eiwit in de rode bloedlichaampjes – in het lichaam daalt, waardoor bloedarmoede optreedt. Dit gebeurt pas bij herhaald gebruik.
Totale verwarring
Het inhaleren van lachgas kan desoriëntatie, geheugenverlies, black-outs, depressie, paranoia en hallucinaties veroorzaken.
Ruggenmerg wordt afgebroken
In ziekenhuizen en bij de tandarts wordt lachgas meestal vermengd met 50 procent zuurstof. Maar het gas dat uit lachgaspatronen komt is 100 procent zuiver.
Na langdurig lachgasmisbruik kan er een tekort aan vitamine B12 in het lichaam ontstaan. En een gebrek aan vitamine B12 heeft gevolgen voor de celdeling en kan leiden tot demyelinisatie, wat betekent dat de isolerende vetlaag om zenuwvezels wordt afgebroken.
Dat is te zien op de onderstaande afbeelding.
Links zie je gezond ruggenmerg. Rechts zie je het ruggenmerg van een anonieme 28-jarige patiënt. Het ruggenmerg van de patiënt is duidelijk beschadigd door langdurig lachgasgebruik. De afbeelding rechts komt uit een artikel in het Deense tijdschrift Ugeskrift For Læger, januari 2019.
Onze zenuwen hebben een natuurlijke vetlaag die ervoor zorgt dat impulsen vanuit de hersenen via het ruggenmerg de rest van het lichaam bereiken. Maar die vetlaag kan worden ‘opgelost’ door N2O.
Het resultaat is duidelijk te zien met een MRI-scan (afbeelding rechts), vertelt hoofdarts Søren Bøgevig:
‘Ernstig lachgasgebruik leidt tot duidelijk zichtbare veranderingen in de impulsoverdracht. De demyelinisatie herken je doordat de grijze massa – het ruggenmerg – een lange lichte plek vertoont, die duidelijk op de scan te zien is.’
Hij wijst erop dat het ruggenmerg van een gezonde persoon overal gelijkmatig grijs is.
Er is geen geneesmiddel
De patiënt gebruikte tien maanden lang wel 100-200 gaspatronen – zie afbeelding – per dag voordat hij werd opgenomen, staat in het artikel in Ugeskrift For Læger.
Er is geen geneesmiddel voor overmatig lachgasgebruik. Maar patiënten hebben vaak wel baat bij een kuur met grote hoeveelheden vitamine B12, medicijnen en revalidatie.
Artsen weten nog niet hoeveel lachgas iemand moet inhaleren voordat het ruggenmerg wordt afgebroken.
Lees ook over De gevaarlijkste genotmiddelen.