Het ‘normaal doen’ van Rutte sluit migranten uit

‘Aan alle Nederlanders”, luidt de aanhef boven de opvallende verkiezingsboodschap die VVD-leider Mark Rutte maandag in alle kranten liet verschijnen. En dat is dan ook meteen het belangrijkste probleem van zijn manifest. Hij wendt zich juist niet tot alle Nederlanders, maar tot de ‘stille meerderheid’ die zich zou storen aan volk van buiten. En die laatste groep zou de belangrijkste oorzaak van veel sociale problemen zijn, waarmee de oplossing ook meteen is gegeven. ‘Doe normaal of ga weg’, simplificeert Rutte.

Hier lonkt de VVD-leider naar kiezers die menen dat de Nederlandse cultuur, de ‘eigen’ normen en waarden worden overvleugeld of verdrongen. Die denken dat Nederland, waar een bescheiden zes procent van de bevolking moslim is, ten prooi valt aan ‘islamisering’. En die menen dat de 26.600 asielzoekers die Nederland, met ruim 17 miljoen inwoners in 2016 opving, als een ‘plaag’ moeten worden beschouwd.

Nu zijn dergelijke zorgen op zichzelf serieus te nemen – beleving en gevoelens van burgers tellen. Maar als de premier op verkiezingspad gaat, mag van hem een afgewogen verhaal worden verwacht met aandacht voor feiten en proporties. Zeker, dat „groeiend ongemak” waar Rutte over schrijft, bestaat. Er is een groep die in ieder incident van asociaal gedrag zijn pessimisme bevestigd ziet. Mensen zijn onzeker over ‘het land’ en de ‘manier waarop we met elkaar omgaan’. Dat politici normatieve standpunten innemen past ook in hun rol. Premier Balkenende deed het in 2002 met een pleidooi voor ‘normen en waarden’ en meer respect voor elkaar.

Maar de manier waarop de VVD-leider in zijn open brief insinueert dat mensen die „van buiten” komen „onze vrijheid misbruiken” om „de boel te verstieren” is juist niet normaal. Alsof niet ook geboren Nederlanders zich dagelijks moeten verantwoorden wegens geweld tegen hulpverleners, mishandeling van conducteurs, discriminatie, vernieling, intolerantie of andere vormen van wangedrag. Voor hen is Rutte’s recept ‘weggaan’ niet bruikbaar en niet van toepassing – zij zijn ‘van ons’ en zullen er ook altijd zijn. Ook toen er nog geen enkele migrant of moslim in „gaaf Nederland” woonde, was het al druk bij de strafrechter en kwam de politie capaciteit tekort. Rutte beweert dat „groepen over één kam scheren”, uitschelden of uitzetten „niet de oplossing” is. Maar hij doet dat wel, vooral door te beweren dat criminaliteit en asociaal gedrag een waardenconflict is – slechts een verschil van mening over wat ‘normaal’ is, oplosbaar met een enkele reis. Was het maar zo eenvoudig. Ieder moet gelijk behandeld en dus gelijk bestraft worden.