Onderzoekscommissie: kinderen in jeugdzorg waren decennia onveilig
Veel kinderen in jeugdzorginstellingen en pleeggezinnen zijn de afgelopen decennia geconfronteerd met misbruik, mishandeling en verwaarlozing.
Toezichthouders hebben verzuimd in te grijpen, concludeert een commissie die 2,5 jaar onderzoek heeft gedaan naar geweld in onder meer jeugdzorginstellingen en pleeggezinnen. De overheid en de jeugdzorg moeten hun falen erkennen, slachtoffers ‘ruimhartig’ ondersteunen en de jeugdzorg van nu verbeteren, vinden hoogleraar pedagogiek Micha de Winter en zijn mede-onderzoekers.
Driekwart van de kinderen die in een pleeggezin of tehuis verbleven, heeft geweld meegemaakt, maakt de commissie uit steekproefsgewijs onderzoek op. Voor een op de tien was dat ‘vaak tot zeer vaak’. Vanaf de jaren zeventig maakte het personeel zich daaraan minder vaak schuldig, maar geweld tussen kinderen nam juist toe. En psychisch geweld hield onverminderd aan.
Onder verantwoordelijkheid van de overheid zijn kinderrechten geschonden en levens beschadigd, schrijft de commissie. Met grote gevolgen. Slachtoffers ondervinden jaren later nog psychische klachten, relatieproblemen en moeilijkheden bij het op hun beurt opvoeden van de eigen kinderen.
Tekort geschoten
Het kabinet biedt de slachtoffers van mishandeling, misbruik, vernedering en verwaarlozing in de jeugdzorg verontschuldigingen aan. “Dat ruim driekwart van de kinderen aan geweld blijkt te zijn blootgesteld, is niet te bevatten,” zeggen minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) en zijn collega voor Rechtsbescherming Sander Dekker. “Slachtoffers mogen rekenen op erkenning, hulp en ondersteuning van de overheid.”
De ministers noemen de verhalen over geweld in de jeugdzorg die een onderzoekscommissie heeft opgetekend ontluisterend. Ze vinden het erg pijnlijk dat veel slachtoffers er tot op de dag van vandaag last van hebben. De Jonge en Dekker erkennen dat degene die verantwoordelijk waren te weinig hebben gedaan om geweld te voorkomen en te stoppen. Ook de overheid is volgens hen tekort geschoten.
Jeugdzorg
Ook Jeugdzorg Nederland biedt excuses aan voor het geweld dat in de afgelopen zeventig jaar in de jeugdzorg heeft plaatsgevonden. Bestuurslid Esther Overweter zegt op de site: “Het leed dat de slachtoffers is aangedaan, is groot. Ze hadden bescherming nodig, maar in plaats daarvan kregen ze te maken met geweld, psychisch of fysiek, van hulpverleners of tussen jongeren onderling. Daar hebben ze hun hele leven last van. Tegen hen wil ik zeggen, namens de sector: het spijt ons dat er te weinig is gedaan om het geweld te voorkomen en te stoppen.”
Jeugdzorg Nederland wil de verhalen van de slachtoffers horen, samen met anderen leren van de resultaten en de aanbevelingen van de commissie ter harte nemen. Ook het kabinet wil met de slachtoffers in gesprek.