Belgische staat moet dwangsom betalen voor niet terughalen IS-kinderen, teller al op 150.000 euro

Half december oordeelde een Belgische rechtbank dat de staat ‘alle mogelijke inspanning moest doen’ om tien Belgische kinderen van IS-strijders terug te halen uit Syrië. De jonge kinderen zitten daar al maanden, samen met hun drie moeders, in detentiekamp Al Hol. Als de staat niet binnen zes weken aantoonbare moeite zou doen, zoals het regelen van reisdocumenten voor de kinderen, zou een dwangsom van 5000 euro per kind, per dag in werking treden.

De deadline daarvoor verliep maandag. De advocaten van de vrouwen en kinderen hebben de Staat daarop in gebreke gesteld en gemaand het geld binnen tien dagen over te maken. Een maximum staat er niet op de dwangsom. ,,We hebben van onze cliënten in de kampen gehoord dat ze nog niets gehoord hebben over consulaire bijstand, ze hebben ook geen reisdocumenten ontvangen”, stelde advocaat Mohamed Ozdemir daarover in de Belgische krant De Morgen. De advocaten hebben inmiddels bankrekeningen geopend voor de kinderen, daarop is vooralsnog geen geld binnen gekomen.

Maar, zo stellen de advocaten: ,,We zouden veel liever hebben dat de overheid die tien kinderen terughaalt uit Syrië.” De tien kinderen zijn nu tussen de 6 maanden en zeven jaar oud, ze zouden sowieso pas na hun 21ste aan de bankrekeningen mogen komen.

De omstandigheden in de detentiekampen zijn slecht. Sommige vrouwen en kinderen zitten er al twee jaar. Tientallen kinderen van IS-ouders zijn al gestorven. De Syrische Koerden, die de kampen beheren, hebben al meerdere keren aangegeven graag van de vrouwen en kinderen af te willen.

De Belgische overheid stelde eerder deze week in een reactie dat ze wel degelijk ‘ alles in het werk stelt om de reisdocumenten te bezorgen’. ,,Alle diplomatieke contacten worden geactiveerd.” Woensdagmorgen werd bekend dat er een Belgische missie naar de stad Erbil, de hoofdstad van Iraaks-Koerdistan, is gereisd om vanuit daar de repatriëring van de kinderen voor te bereiden. Volgens de krant De Tijd willen de Koerden in Syrië de Belgische kinderen niet meegeven zonder dat hun moeders meegaan. De uitspraak van de rechter in België ging echter alleen over de kinderen, de Staat is niet verplicht ook de moeders op te halen en doet dat ook liever niet. De Koerden vrezen daarom dat als de kinderen eenmaal weg zijn, de vrouwen nog jarenlang in de kampen zullen blijven.

In Nederland spanden 23 vrouwelijke Syriëgangers (en hun 56 kinderen) afgelopen najaar een kort geding aan tegen de overheid, ook zij eisten dat Nederland zou helpen bij hun terugkeer. De rechter honoreerde die eis in eerste instantie, maar in hoger beroep oordeelde het Gerechtshof dat niet de rechtbank maar de politiek gaat over het wel of niet terughalen van IS-verdachten en hun kinderen. De zaak loopt inmiddels in cassatie bij de Hoge Raad, die doet waarschijnlijk voor de zomer uitspraak.