Direct naar artikelinhoud
Impeachment

Ex-veiligheidsadviseur John Bolton maakt het de advocaten van Trump ineens een stuk lastiger

John Bolton werkte als adviseur nationale veiligheid van president Trump en schreef daar een boek over.Beeld AFP

Ex-veiligheidsadviseur Bolton zegt dat Trump machtsmisbruik heeft toegegeven. Moet hij getuige worden?

Het ontbrekende puzzelstuk in de impeachment-aanklacht tegen Donald Trump is maandag opgedoken in een boek. John Bolton, de voormalige adviseur nationale veiligheid van de president, kreeg van Trump zelf te horen dat druk op Oekraïne werd uitgeoefend, zodat het land hem zou helpen bij zijn herverkiezing. Bolton schrijft dat in ‘The room where it happened’, dat in maart verschijnt. Het is zijn verslag van anderhalf jaar werken in het Witte Huis. 

Het bekend worden van Boltons relaas vergroot de kans dat hij en wellicht anderen als getuigen worden opgeroepen in het impeachment-proces tegen Trump. Tot nu toe leek een Republikeinse meerderheid die wens van de Democraten te blokkeren. Maar maandagavond lieten drie Republikeinse senatoren doorschemeren dat ze Bolton willen laten komen. Als dat er vier of nog meer worden, kan hij zijn verhaal komen vertellen.

Het machtsmisbruik dat Trump volgens Bolton rechtstreeks heeft toegegeven, betreft het opschorten, in de zomer van 2019, van een kleine 400 miljoen dollar aan militaire hulp aan Oekraïne. Ook werd een prestigieuze ontvangst van de Oekraïense president Volodimir Zelenski door Trump in het Witte Huis afgehouden. Dat zou zijn gebeurd omdat Trump in november wilde dat Oekraïne een corruptie-onderzoek aankondigde naar de mogelijke Democratische presidentskandidaat, Joe Biden.

Belangrijk argument van Trumps advocaten

Als Bolton zijn versie van de gebeurtenissen onder ede herhaalt, valt een belangrijk argument weg waar Trumps advocaten op hameren. Ook maandag, op de tweede van drie dagen waarin de verdediging van de president aan het woord komt, benadrukte een van hen, Michael Purpura, dat ‘geen enkele getuige heeft verklaard dat de president zelf heeft gezegd dat er een verband was’. Op het uitlekken van het boek ging hij op dat moment niet in.

Boltons boek bevat ook pijnlijke onthullingen over mensen in Trumps omgeving. Zo vertelt hij dat minister van buitenlandse zaken Mike Pompeo niets geloofde van ongunstige verhalen die uit Oekraïne kwamen over de Amerikaanse ambassadeur in Oekraïne. Toch werd die ambassadeur teruggeroepen. En als Bolton de waarheid schrijft, hebben minister van justitie William Barr en stafchef Mick Mulvaney niet de waarheid gesproken over hoeveel ze van de druk op Oekraïne wisten.

President Trump ontkende maandag op Twitter Boltons versie van de gebeurtenissen. “Als hij dat heeft gezegd, dan is het alleen maar omdat hij een boek te verkopen heeft.”

Moet de opperrechter ingrijpen?

Terwijl Washington met ingehouden adem wacht of een meerderheid van de Senaat John Bolton nu zal oproepen, pleiten enkele juristen voor een paardemiddel. Volgens hen moet opperrechter John Roberts, die de impeachment-rechtszaak voorzit, dat zelf doen.

Dat hij dat mag, staat zwart op wit in het reglement voor impeachmentzaken dat de Senaat in 1868 vaststelde, schrijven Neal Katyal en Joshua Geltzer van de George Washington Universiteit in The New York Times. Daar hoeft helemaal geen stemming door de Senaat aan te pas te komen. De aanklagers die namens het Huis van Afgevaardigden aan het proces deelnemen, hoeven er alleen maar om te vragen. 

Als Bolton eenmaal in de getuigenbank zit, kunnen de Republikeinen in de Senaat nog wel proberen hem te laten zwijgen. Als het gaat om de toelaatbaarheid van bepaalde vragen of over de vraag of Bolton de gebruikelijke geheimhouding van zijn gesprekken met de president moet respecteren, heeft een meerderheid van de Senaat het laatste woord. En die meerderheid hebben de Republikeinen ­– als ze eensgezind blijven.

Lees ook:

Republikeinse senatoren hebben weinig zin in extra onderzoek Trump.

Het impeachment proces in de Senaat begint, terwijl nieuwe informatie over Trumps activiteiten in Oekraïne blijft binnendruppelen.