Pas vanaf 2019 per jaar 10.000 extra banen in de zorg

Vriend en vijand zijn het erover eens dat meer medewerkers en een zak geld de verpleeghuiszorg naar een hoger plan kunnen tillen. Volgens de geheime notitie van het Centraal Planbureau, die politieke partijen hebben gekregen vanwege de doorrekening van hun verkiezingsprogramma en die in handen is van deze krant, is pas vanaf 2019 een extra toename van 10.000 voltijd medewerkers per jaar haalbaar.

Dat terwijl ActiZ, de organisatie van zorgondernemers, recent becijferde dat er maar liefst 45.000 extra arbeidsplaatsen (te vervullen door 70.000 mensen) bij moeten komen. Alleen dan kan de kwaliteit in de verpleeghuiszorg worden opgeschroefd. Het CPB is echter somber over het groeitempo van het personeelsbestand de komende jaren: ,,De benodigde uitbreiding van het aantal zorgmedewerkers zal tijd kosten'', klinkt het.

Ontslag
Momenteel werkt een derde van het zorgpersoneel in de ouderenzorg, maar vooral jonge mensen hebben weinig zin om in een tehuis aan de slag te gaan. De laatste jaren is het aantal medewerkers, mede door het afbouwen van verpleeg­huisplekken, gedaald van 426.000 mensen in 2012 tot zo'n 375.000 in 2015. De ontslaggolf in de zorg (thuiszorg en verpleeghuizen) kostte in 55.000 mensen hun baan.

De zorg in verpleeghuizen heeft volgens de sector deels geen goede naam door de slechte publiciteit in de media. Veel mensen zien het werk vooral als 'billen wassen' en vrezen de hoge werkdruk. Daarnaast heeft kabinetsbeleid eraan bijgedragen dat louter zeer kwetsbare ouderen nog in het verpleeg-huis terechtkomen en daar vaak al snel overlijden. Per saldo is de zorgvraag van deze groep alleen maar intensiever geworden.

Haalbaarheid
De rekenmeesters van het Centraal Planbureau denken dat er 1,9 miljard euro nodig zal zijn per 2021 om de 'noodoplossing' van Hugo Borst en Carin Gaemers voor betere verpleeghuiszorg ­- een bezettingsnorm van twee zorgmedewerkers of activiteitenbegeleiders op een groep van acht bewoners - uit te kunnen voeren.

ActiZ kwam onlangs uit op 1,5 tot 2 miljard euro. Volgens een woordvoerster komt de acute noodzaak van vele tienduizenden banen bovenop het tekort aan medewerkers dat er nu al is en zal toenemen. Als het CPB aangeeft dat er door de te krappe arbeidsmarkt maar 10.000 arbeidsplaatsen meer per jaar geworven kunnen worden, dan onderstreept dat volgens ActiZ het probleem alleen maar. ,,We moeten met alle betrokken partijen samenwerken om meer mensen op te leiden, bij te scholen en te werven voor onze branche. Alleen zo kunnen we het geven van liefdevolle zorg en aandacht aan ouderen in verpleeghuizen ook in de toekomst realiseren.''

Het CPB wil geen toelichting geven op stukken die vertrouwelijk met de Tweede Kamer zijn gedeeld. Gaemers, die samen met Borst het manifest 'Scherp op Ouderenzorg' opstelde, zegt over de geheime notitie: ,,Als dit klopt, dan kunnen wij het nog steeds totaal niet narekenen. Maar iedere medewerker extra is mooi. Hugo en ik hebben zelf ideeën om mensen aan te trekken.''

Werving
Zo zijn er volgens haar genoeg werkzoekenden bij het UWV. ,,Maar dan moet men het idee wel loslaten dat iedereen een opleiding als verzorgende of verpleegkundige nodig heeft. Voor veel goede ondersteuning kom je met open communicatie, een nuchtere instelling, wat extra training en een groot zorghart al heel ver als noodoplossing. Mits er natuurlijk ook voldoende bevoegde mensen beschikbaar zijn.''

Een woordvoerder van staatssecretaris Martin van Rijn meldt dat het ministerie van Volksgezondheid niet inhoudelijk op de hoogte is van een vertrouwelijke notitie die het CPB heeft gemaakt ten behoeve van de verkiezingsprogramma's.