Het lijkt net een pingpongwedstrijd: de ene dag heeft Jinek de bal, de andere dag scoort Op1. En dat al twee weken lang. Mediadeskundige Ron Vergouwen volgt de strijd ter talkshowtitanen op de voet en spreekt zijn oordeel uit. Wat gaat er goed, wat gaat er slecht en – de hamvraag – wie van de NPO-presentatoren valt als eerste af?
"Ze maken allemaal een mooie start"
Het leek afgelopen week even of er sprake was van een keerpunt. Voor het eerst trok Eva Jinek dinsdagavond serieus meer kijkers dan de buren op NPO1. Sterker nog: met 697.000 kijkers zorgden Giovanca Ostiana en Tijs van den Brink voor een laagterecord van Op1. Maar zo snel als de liefdesbaby van NPO-directeur Frans Klein naar beneden kukelde, zo vlug stond ‘ie ook weer op. Onder de bezielende leiding van Charles Groenhuijsen en Carrie ten Napel trok Op1 woensdagavond 857.000 kijkers, terwijl Jinek bleef steken op een publiek van 600.000 mensen. En zo lijkt het maar door te pingpongen: de ene dag heeft Jinek de bal, de andere dag scoort Op1.
Je zou denken dat we zo langzamerhand een beetje moe worden van al dat geklets over talkshows, maar niets is minder waar. De talkshowoorlog is twee weken na de eerste uitzending van Jinek nog steeds dé talk of the town. Of zoals Mark Rutte donderdag zei toen hem deze week werd gevraagd of hij de strijd volgt: “Uiteraard. We volgen het allemaal! We zappen tussen NPO Op1 en uiteraard Eva. En iedere dag bekijken we de kijkcijfers.” Een oordeel vellen over de talkshows doet hij niet, want hij is naar eigen zeggen ‘premier van álle talkshows’: “Zou ik nu iets negatiefs zeggen over een van hen, wat ik niet van plan was, dan heb ik een heel groot probleem. Ze maken allemaal een mooie start.”
Deze mening wordt gedeeld door mediadeskundige Ron Vergouwen, die beide talkshows nauwlettend in de gaten houdt. “Wat me het meest heeft verrast, is dat Jinek scoort met enorme NPO-gezichten die je totaal niet op RTL4 zou verwachten. Vorige week had ze bijvoorbeeld schrijver Arnon Grunberg te gast. Hij heeft eerder nooit bij Twan Huys gezeten, misschien eens een keertje bij Humberto Tan, maar in ieder geval niet met dezelfde kijkcijfers als Jinek. Datzelfde geldt voor iemand als Herman Koch. Hij is heel populair, maar geen voor de hand liggende RTL4-gast.”
Jinek zorgt met haar NPO-achtige gasten volgens Vergouwen voor een kleine aardverschuiving binnen talkshowland. “Niet alleen omdat ze er kijkers mee trekt die eerder nooit op RTL4 afstemden, maar ook door haar omgang met de gasten. Net als Matthijs van Nieuwkerk heeft Eva Jinek oprechte interesse in zowel het grote entertainment als de wat zwaardere onderwerpen. Neem Teun van de Keuken, die Eva heeft meegenomen naar RTL4. Hij kan heel toegankelijk over eten praten, maar voor mijn gevoel hoort hij wel bij de NPO. En toch weet Eva kijkers met hem te trekken. Tegelijk heeft ze ook nog gewoon Peter R. de Vries en Jort Kelder, waarvan je weet: zij leveren catchy, hapklare quotes.”
Wie valt er af?
Voordat Eva Jinek de overstap naar RT4 maakte, was het de vraag of een talkshow zoals die van haar zou werken op RTL4. “Na twee weken kunnen we die vraag volmondig beantwoorden met: ja”, zegt Vergouwen. “Dat heeft ook te maken met haar herkenbaarheid. Bij Op1 moet je als kijker toch maar afwachten wie er zit, terwijl je bij Jinek weet: ik krijg Eva Jinek, punt. Een minpuntje van Jinek was het decor, dat de eerste afleveringen wat kil en afstandelijk was. Inmiddels heeft dat een warmer gevoel gekregen, waardoor het prettig is om naar te kijken. Er heerst bij Jinek een bepaalde rust die bij Op1 een beetje ontbreekt, wat ook te maken heeft met de wisselende kwaliteit van de duo’s.”
Met de line-up van gasten zit het bij Op1 – op een paar uitzonderingen na – wel snor, vindt Vergouwen: “Dat is te danken aan de sterke redactie die er zit, de erfenis van Jeroen Pauw. Er wordt vaak gedacht dat de presentator allesbepalend is voor het succes van een talkshow, maar je moet het belang van het apparaat aan de achterkant niet onderschatten. Tegelijk spelen de presentatieduo’s bij Op1 natuurlijk wel een sleutelrol, wat tijdens de allereerste uitzending met Erik Dijkstra en Willemijn Veenhoven niet meteen goed uitpakte. Ik vond ze er wat kil bij zitten, er was weinig onderling contact. Dat ging afgelopen week al veel beter: ze raakten elkaar zelfs een paar keer met een elleboogje aan.”
Vergouwen ziet het wel goedkomen met Willemijn Veenhoven en Erik Dijkstra als presentatieduo. “Ze hebben gewoon even tijd nodig om te wennen, wat ook niet zo gek is. Ze zijn ook zo maar bij elkaar gezet. Ik vond drie van de andere duo’s ook goed: Sander Schimmelpenninck en Welmoed Sijtsma, Charles Groenhuizen en Carry ten Napel, Hugo Logtenberg en Sophie Hilbrand. De dinsdagavond is de probleemavond. Ik vind het erg om te zeggen, maar Giovanca Ostiana is de enige van de tien die te licht is om een talkshow te dragen. Ze heeft het geluk dat ze kan bogen op Tijs van den Brink naast haar, maar ik vraag me af of de NPO die situatie dertien weken moet laten voortduren.”
Vergouwen denkt dat Giovanca voldoende bagage heeft voor een talkshow, maar je moet ook duidelijke vragen kunnen stellen. “Giovanca formuleert haar vragen niet duidelijk, vind ik. Je ziet haar zoeken naar de juiste formulering. Het is onaardig om te zeggen, maar de autocue ging ook een paar keer faliekant mis. Iedereen kan een foutje maken, zeker als je met iets nieuws begint. Maar er zit zo’n groot verschil tussen de presentatiecapaciteiten van Giovanca en de andere negen presentatoren. Ik hoop echt dat Giovanca dat de komende paar uitzendingen nog een beetje kan rechtbreien, maar ik denk niet dat de NPO anders met haar moet doorgaan. Als er iemand afvalt, dan zal zij het zijn.”
Ook Angela de Jong heeft het volste vertrouwen in Eva's show Jinek, zoals te zien is in de video hieronder.
