Grootste vakbond van Nederland wil dat jeugdzorg compleet op schop gaat

Sinds 2015 gaan gemeenten over de jeugdzorg en hierdoor is het er volgens vakbond FNV alleen maar ingewikkelder op geworden. ,,In de regio Arnhem bijvoorbeeld zijn nu zo’n zevenhonderd instanties die over jeugdzorg gaan’’, verklaart bestuurder Maaike van der Aar van FNV. ,,Die bieden echt niet allemaal unieke zorg.’’

Doordat gemeenten de leiding hebben gaat er volgens de grootste vakbond heel veel geld verloren aan bureaucratie. ,,Allerlei gemeenteambtenaren volgen nu bijvoorbeeld peperdure cursussen in Brussel om bij te leren over aanbestedingsregels’’, betoogt zij. ,,En er zijn duurbetaalde commissies die orde op zaken moeten stellen.’’

Gemeenten werden in 2015 juist verantwoordelijk voor de jeugdzorg omdat zij dichter bij het kind zouden staan en beter in staat zouden zijn zorg op maat te leveren dan de provincies. Bovendien kwam deze taak zo in één hand en zou versnippering tot het verleden behoren. Maar ‘die belofte is onvoldoende ingelost’, erkenden minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid en zijn collega Sander Dekker van Rechtsbescherming in november. 

Vooral kinderen met ernstige problemen komen in de knel. Gemeenten blijken te klein om die zorg in hun eentje te kunnen regelen. Daarom heeft het kabinet aangekondigd dat het gaat bepalen welke zorg een taak van de gemeente blijft en welke zij aan een regio of zelfs nog groter verband moet overlaten. Dat moet geld en administratieve rompslomp gaan schelen.

Vakbond FNV loopt daarop vooruit en pleit er nu voor dat de gehele jeugdzorg nationaal wordt geregeld. Ook wordt er gepleit voor één cao. De Alkmaarse jeugdzorgmedewerker Tosca Weinberg (49), die na een pauze van zes jaar weer terugkeerde in de jeugdzorg, is voorstander van een landelijke organisatie. ,,Nu moet ik voor de ene jongere formulier A invullen en tien kilometer verderop voor eenzelfde geval formulier B en in weer andere gemeenten formulier C, D, E, F en G. Elke gemeente heeft zo zijn eigen regels en formulieren.’’

Vooral bij jongeren die kampen met meerdere problemen, ondervindt ze hindernissen. ,,Gemeenten hebben zorg buiten de regio vaak niet ingekocht, dus dan is het heel erg ingewikkeld of lukt het helemaal niet om een jongere ergens geplaatst te krijgen.’’

De druk die hierdoor ontstaat, werkt averechts, merkt Weinberg. Ze benadrukt dat als zij in een gezin komt, er vaak al zo veel misgaat dat het juist belangrijk is om je niet opgejaagd te voelen. ,,Als je bij een gezin komt, zijn ouders vaak wanhopig. Het is mooi als je merkt dat je, door er te zijn en te luisteren, rust brengt. Daarna moet er vaak nog van alles gebeuren. Dat kost tijd en vraagt dat ik niet gehaast en gestrest ben, maar in vertrouwen mijn werk kan doen.’’