Er komt een onafhankelijk onderzoek naar het verdwijnen van bewijsstukken van gedupeerde ouders in de toeslagenaffaire. Dit laat minister Hoekstra (Financiën) weten naar aanleiding van onderzoek van Trouw en RTL Nieuws.
Uit een reeks dossiers van ouders bij wie de toeslag voor kinderopvang onterecht werd stopgezet, blijkt dat Belastingdienst / Toeslagen door ouders aangeleverde stukken structureel niet meer lijkt te hebben. Het gaat om bewijsstukken waarmee zij hun recht op toeslagen na controles wilden aantonen, of om bezwaarschriften tegen stopzettingen van toeslagen.
Informatie 'niet bewaard'
Hoekstra laat na vragen weten dat het 'inderdaad zo kan zijn dat informatie niet is bewaard of zeer moeizaam terug te vinden is'. Hij zegt dat hij ook recent ‘signalen’ van ouders kreeg dat de dossiers van de Belastingdienst 'geen volledig beeld' geven. Complete dossiers voor ouders zijn belangrijk, omdat zij daarmee hun recht op toeslag konden bewijzen, of nu recht op compensatie kunnen onderbouwen.
De minister zegt dat hij 'geen indicaties' heeft dat 'bewust of op systematische wijze stukken of bezwaarschriften zijn vernietigd'. Zijn Belastingdienst heeft tegen hem gezegd dat dat niet zo is. Toch hebben 'aanhoudende signalen en vragen vanuit burgers en media de minister doen besluiten dit onafhankelijk te laten onderzoeken'.
Hoekstra is in gesprek met de Auditdienst Rijk (ADR) om te bespreken wie dit moet uitvoeren. De ADR doet al onderzoek naar 170 zogeheten CAF-zaken, waarin mogelijk 9.000 ouders gedupeerd zijn door een doorgeslagen fraudejacht.
Bewijs niet in dossiers
In de zaak van zo'n 300 ouders rond een gastouderbureau in Eindhoven bleek eerder al dat bewijsstukken en bezwaarschriften vaak niet in dossiers zaten. Dit blijkt nu ook zo te zijn in andere vermeende fraudezaken en in andere gevallen waarin toeslag voor kinderopvang is stopgezet, blijkt uit dossiers waar Trouw en RTL Nieuws inzage in hadden.
Volgens diverse bronnen bij de Belastingdienst was dit een structureel probleem: dossiers waren niet op orde. Eerder bleek al dat soms bezwaarschriften 'vereenvoudigd' werden afgedaan, zodat de rechten van ouders werden uitgehold. Andere bronnen zeggen dat bezwaren van ouders regelmatig werden 'weggetikt': in de systemen werd dan gezegd dat ze behandeld waren, terwijl er niet eens naar was gekeken.
Met tienduizenden weggegooid
Op die manier zou de Belastingdienst op papier de jaarlijkse 'productietargets' halen. Sommige bronnen zeggen dat in het verleden ingediende bezwaarschriften letterlijk met tienduizenden werden weggegooid, in opdracht van de ambtelijke top.
Wat voor gedupeerde ouders het gevolg is van het verdwijnen van documenten is nog niet duidelijk. Minister Hoekstra wil daarover eerst een uitspraak van de commissie-Donner afwachten, die eind deze maand wordt verwacht. "Wat dit exact betekent voor de afhandeling van de fraudezaken en andere gevallen kan daarmee nu nog niet worden gezegd."
Compensatie
De minister wijst erop dat het ontbreken van bewijsstukken bij de eerste groep van 300 ouders geen reden is geweest om niet tot compensatie over te gaan. Deze groep ontving voor de kerst de beloofde compensatie.
Hoekstra gaf eerder al aan dat de afhandeling van de affaire waarschijnlijk nog minstens een jaar gaat duren. Deel van het probleem is dat de 'informatiehuishouding' bij Toeslagen niet op orde is. De Belastingdienst geeft aan niet over duidelijk afgebakende dossiers van ouders te beschikken. Per gedupeerde ouder moet worden teruggezocht wat er in de verschillende systemen van Toeslagen en de Belastingdienst nog wel te vinden is.
Maandag gaan Hoekstra en premier Rutte in gesprek met enkele honderden ouders die gedupeerd zijn.
