Nederland gebukt onder werkdruk: ‘Veel collega’s komen met buikpijn naar het werk’

Dagelijkse deadlines, een baas die verwacht dat je ook ná je werk bereikbaar bent en de zorg voor thuis: het is niet vreemd dat een steeds groter deel van de Nederlanders bezwijkt onder de druk.

Het verhaal van winkelmedewerker Ria van der Meijden (57) is tekenend. ,,Ik ben door alle druk onderuitgegaan. Ik kreeg lichamelijke klachten: aan mijn rug, aan mijn nek en hoofdpijn.” Van der Meijden werd mentaal erg labiel. ,,In een winkel is het niet handig als je meteen in huilen uitbarst als iemand iets aan je vraagt.”

Op haar werk ervaart Van der Meijden veel druk. Het team krijgt namelijk regelmatig een nieuwe leidinggevende en die wisselingen brengen chaos met zich mee. ,,Je moet steeds weer opnieuw iets opbouwen met iemand. Elke keer komen er veel taken bij mij terecht omdat ik er al langer werk. Ik heb het idee dat er te veel van mij gevraagd wordt.”

Veel sectoren hebben last van een hoge werkdruk. De zorg is daar een van. Sarah Alblas (26) is verpleegkundige in het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht en tevens mede-voorzitter van het actiecomité dat pleit voor een betere cao voor de medewerkers. De werkdruk in het ziekenhuis loopt steeds verder op door het personeelstekort, het groeiend aantal chronische patiënten en de vergrijzing. ,,We moeten steeds meer met steeds minder doen.”

,,Ik vind mijn werk echt ontzettend leuk, maar ik ben soms wel verdrietig om de situatie als ik naar huis rijd. Je kan het door de druk niet altijd doen zoals je het wil doen.” Dat heeft zijn weerslag op het personeel, merkt Alblas. ,,Een groot aantal collega’s komt met buikpijn naar het werk. Aan het begin van de dag lees je ook regelmatig in de app dat er een paar ziek zijn.”

Waar het volgens Alblas ook misgaat: van verplegend personeel wordt verwacht dat ze het werk altijd oppakken. ,,We hebben een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Je wil iedereen goede zorg bieden, je kunt moeilijk iemand naar huis sturen.” Omdat Alblas geen kinderen heeft, kan ze makkelijker bijspringen als dat nodig is. ,,Op piekmomenten kom ik toch even helpen, ook al ben ik vrij. Meer collega’s doen dat, dus gaten zijn snel opgevuld.”

Veel doen in minder tijd, daar heeft ook het onderwijs last van. Veel leerkrachten vallen uit omdat ze de taken en de toenemende werkdruk niet aan kunnen. Een 54-jarige leerkracht uit het basisonderwijs in het westen van het land, die niet met haar naam in de krant wil, kan hierover meepraten. ,,Ik had net twee weken meivakantie gehad. Maar toen ik op maandag weer moest beginnen, was ik na het werk helemaal niets meer waard. Ik snapte niet hoe het kon.”

Achteraf gezien kan de docent wel bedenken waar het misging. ,,Ik rende continu van hot naar her, was heel de tijd bezig iedereen tevreden te houden. Zowel op het werk als thuis.” Een groot gezin met zes kinderen, een aantal kleinkinderen en een man die werkloos thuis zit naast een baan die veel van je vraagt, dat is niet niks. ,,Dat is best heel veel, te veel eigenlijk.”

Winkelmedewerker Van der Meijden heeft drie kinderen, die allemaal hun eigen problemen hebben. ,,Daarnaast ben ik ook nog mantelzorger voor mijn dementerende moeder. Als er iets met mijn moeder gebeurt, kan ik op de werkvloer niet gebeld worden. Laatst wist mijn moeder bijvoorbeeld niet waar ze was, toen moest ik daar eigenlijk wel heen.”

Dat een ingewikkeld gezinsleven beslag legt op je leven, daar kan Cindy (achternaam bij de redactie bekend) over meepraten. De gemeenteambtenaar heeft veel zorg om haar zoon met autisme. ,,Hoewel mijn zoon al 12 jaar is, kan hij niet alleen gelaten worden. Ik moet hem naar school brengen en hem ophalen.” Dat leverde grote problemen op toen Cindy onder druk van haar leidinggevende ineens andere werktijden moest gaan draaien. ,,Omdat een collega andere taken kreeg, moest ik mijn rooster daarop aanpassen. Maar dat gaat bij mij niet zo makkelijk.”

Haar leidinggevende bleef druk op haar uitoefenen. ,,Ze vroeg steeds hoe ver ik al was met het regelen. Ik kreeg er slapeloze nachten van.” Cindy heeft met hulp van een bedrijfsmaatschappelijk werkster via Zorg van de Zaak meer overzicht gekregen. ,,Ambulante begeleiding voor mijn zoon is geregeld. Voor nu springt mijn zus bij, zij brengt en haalt hem, haar kinderen zitten op dezelfde school. Maar ook zij heeft een stressvol gezinsleven en ik wilde haar eigenlijk niet belasten.”

Van der Meijden kreeg ook hulp van een maatschappelijk werkster. ,,Hoewel het iets beter gaat, merk ik ook dat de paniek snel terugkomt. Ik moet echt alert blijven.” De toekomst ziet ze niet zo rooskleurig in. ,,Een vaste medewerker gaat binnenkort met verlof, er komt een nieuwe leidinggevende zonder ervaring. Dan moet ik voor mijn gevoel de boel draaiende houden in het team. Maar ik probeer het wel, want ik wil het ook heel graag.”

Bekijk ook: de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid sloeg onlangs alarm over de hoge werkdruk in Nederland

Lees de beste artikelen op het gebied van werk en carrière via onze wekelijkse nieuwsbrief!