ANALYSE – Het liefste wil je iedereen op de wereld een goede plek geven. En als dat niet lukt: in ieder geval zoveel mogelijk. De vraag is dan hoeveel er eigenlijk mogelijk is binnen onze verzorgingsstaat.
Wiskundige Jan van de Beek betoogt op basis van CBS-cijfers dat de verzorgingsstaat onhoudbaar is met het huidige immigratiebeleid – vooral als het gaat over de integratie op de arbeidsmarkt van asielzoekers en laaggeschoolde migranten uit niet-westerse landen (groepen die deels overlappen).
Het debat over immigratie wordt vaak gevoerd op basis van incidenten, emoties en waardeoordelen. CDA-leider Sybrand Buma sprak bijvoorbeeld over onze joods-christelijke traditie en FvD-voorman Thierry Baudet had het over een homeopathische verdunning van de Nederlandse cultuur.
Veel minder vaak gaat het over de economische cijfers van immigratie in Nederland.
Immigratie is een gevoelig onderwerp. Logisch, het gaat over levens van mensen. Daar plak je liever geen kostenplaatje op. Toch zijn we in de huidige maatschappij – waarin we productie en diensten bekostigen uit financiële middelen – vooralsnog genoodzaakt dat te doen.
We berekenen ook de kosten van de toekomstige ouderenzorg en de baankans van een student van de kunstacademie.
Voor online tv-programma Café Weltschmerz interviewde ik Jan van de Beek, een wetenschapper die zowel is afgestudeerd in culturele antropologie als wiskunde. Hij houdt zich bezig met de economische cijfers achter immigratie. En deze cijfers zijn niet bemoedigend, of je nou links of rechts bent.
Hoge druk op de verzorgingsstaat
De berekening komt op het volgende neer.
Iedere Nederlander doet een beroep op de verzorgingsstaat. Bijvoorbeeld omdat we genieten van politiebescherming, een AOW-uitkering of aangelegde wegen. Al met al heeft de Nederlander gemiddeld meer ‘profijt’ van deze verzorgingsstaat dan dat hij of zij ‘bijdraagt’ middels belastingen.
De gemiddelde burger ‘kost’ de verzorgingsstaat 16.000 euro gedurende zijn leven - dat wordt gecompenseerd door dat de staat schulden maakt en ook bij bedrijven belasting heft.
Van de Beek berekende echter dat een niet-westerse immigrant de samenleving tot aan zijn overlijden tussen de 100.000 tot 250.000 euro ‘kost’. Vermenigvuldig je dat bedrag met het aantal migranten dat tijdens de laatste kabinetsperiode is binnengelaten, dan kom je uit op een bedrag van grofweg 100 miljard euro. Dat is een forse financiële druk.
Immigranten hebben vaak een lager opleidingsniveau, lagere lonen en lagere arbeidsparticipatie dan gemiddeld. Daarbij is bovendien het uitkeringsgebruik hoger dan gemiddeld.
Uit recente CBS-cijfers blijkt dat de bijstandsafhankelijkheid voor Iraniërs, Afghanen en Eritreeërs tussen de 40 procent en 50 procent ligt, bij Syriërs en Irakezen rond de 60 procent en bij Somaliërs zelfs tegen de 70 procent. Zie ook het persbericht van het CBS uit 2015.
Op termijn is het binnenlaten van groepen met zulke hoge mate van bijstandsafhankelijkheid onverenigbaar met het behoud van de verzorgingsstaat zoals we die nu kennen, rekent Van de Beek voor.
Immigratie: wat is houdbaar?
Sommige mensen zullen het interview (onderaan dit artikel te zien) in de rechtse hoek willen proppen. Dat krijg je al gauw met dit onderwerp, een stempel.
Ik betrap mezelf soms op ongelukkige woordkeuzes, bijvoorbeeld wanneer ik zeg de ‘last van de immigranten op de samenleving’, waar ik in deze context mee bedoel ‘de economische druk van immigranten op de verzorgingsstaat’.
Maar vergis u niet. Van de Beek is vóór het behoud van de verzorgingsstaat en stemde daarom tijdens de verkiezingen in 2012 voor de PvdA (hoewel hij daar wel spijt van heeft).
Zelf stem ik redelijk radicaal op Partij voor de Dieren, omdat ik vind dat we op termijn überhaupt naar een ander economisch systeem moeten, waarbij bijvoorbeeld zaken het nationaal inkomen anders worden berekend en gemeten.
Het gaat echter in dit interview niet om de politieke mening van Van de Beek of mijzelf. Het gaat om de feitelijke constatering dat de manier waaro we nu met migratie omgaan niet samengaat met de verzorgingsstaat - zeker als je kijkt naar de mate waarin de immigranten die arriveren makkelijk aansluiting vinden bij de Nederlandse arbeidsmarkt.
Hoe het economische probleem van immigratie wordt aangepakt, is uiteindelijk een politieke keuze. Conservatieve partijen zullen strenger aan de poort willen selecteren, terwijl progressieve clubs waarschijnlijk liever de negatieve financiële bijdrage van immigranten zullen proberen te reduceren door middel van betere integratieprogramma’s.
Maar of de oplossing nu linksom of rechtsom komt, we mogen niet blind zijn voor cijfers over de effecten van migratie. Hoe ongemakkelijk ze ook zijn.
Note: Jan van de Beek heeft zijn berekeningen openbaar gemaakt op zijn website Demo Demo en staat open voor eventuele correcties nav. gemaakte fouten
