Sneller geen opvang meer voor wie asielprocedure misbruikt

Door de toename van het aantal asielzoekers staat de capaciteit in onze opvangcentra zwaar onder druk. Daarom is minister van Asiel en Migratie Maggie De Block (Open Vld) met Fedasil en de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) overeengekomen om strenger op te treden tegen wie misbruik maakt van de asielprocedures. Zo dienen zich in ons land regelmatig mensen aan die al asiel gekregen hebben in een ander land. Toch reizen ze door naar België, bijvoorbeeld voor de sociale bescherming die ze hier dan genieten.

Deze mensen krijgen uiteindelijk zelden asiel in België, omdat men tijdens de procedure - dankzij onder meer de Europese databanken - merkt dat ze al ergens anders asiel hebben gekregen. Toch hebben ze wel tijdens de hele procedure - inclusief eventuele beroepsprocedures - recht op bed, bad en brood: op een plaats in de opvang dus.

Nu zal Fedasil hen die opvang weigeren, zodra DVZ ziet dat zij al elders asiel kregen. Dat valt in veel gevallen eenvoudig te controleren via de Europese databanken, iets wat al systematisch gebeurt. Het nieuwe is dat dat voortaan sneller gevolgen zal hebben voor de opvang. “Zij hebben al een recht op verblijf en sociale bescherming in een ander land”, aldus De Block. “Zo kunnen we de echte nieuwkomers een opvangplaats garanderen tijdens de wintermaanden.” 

Een tweede maatregel heeft betrekking op mensen die de Dublinregels ontwijken. Die bepalen dat een asielzoeker een aanvraag moet indienen in de eerste EU-lidstaat waar hij aankomt. Sommigen zijn bijvoorbeeld in Griekenland geregistreerd, maar vroegen daar nooit asiel aan en reisden door naar ons land. Vragen die mensen hier toch asiel aan, dan moeten ze teruggestuurd worden naar de lidstaat van aankomst. DVZ kan een vrijwillige of gedwongen terugkeer organiseren, maar er zijn ook asielzoekers die van de radar verdwijnen. Ze duiken onder, bijvoorbeeld bij familie, en kloppen zes maand later weer aan - want volgens de Dublinregels is hun asielprocedure vanaf dan de verantwoordelijkheid van ons land.

Normaal hebben ze, zodra ze een nieuwe aanvraag indienen, weer recht op opvang. Maar ook hier zal Fedasil de opvang weigeren, aldus De Block. De achterliggende redenering: wie zo lang kan onderduiken, heeft geen nood aan door de overheid georganiseerde opvang. Indien nodig zal DVZ ook de termijn om het grondgebied te verlaten verlengen naar 18 maanden, zodat ze al die tijd geen nieuwe asielprocedure kunnen starten.

De vraag is: als die opvang geweigerd kan worden bij dergelijk misbruik, waarom gebeurde dat dan nog niet? Omdat niet zeker is dat dat ook juridisch stand houdt. “Juridisch is dat even gewaagd en risicovol als asielquota invoeren”, aldus Theo Francken (N-VA) op Twitter. Francken voerde op het einde van zijn staatssecretarisschap quota in om het aantal asielaanvragen per dag te beperken. Die quota werden nadien vernietigd door de Raad van State en De Block liet niet na om dat bij elke gelegenheid in herinnering te brengen. Nu bewandelt ze volgens Francken een gelijkaardig pad. “Maar eindelijk gebeurt er iets.”

Beide groepen zullen wel nog ondersteuning krijgen als zij willen terugkeren naar hun land van oorsprong, het land waar ze al erkend zijn als asielzoeker of waar ze in een asielprocedure zitten. Minister De Block voegt er nog aan toe dat Fedasil een weigering tot opvang altijd op een individuele basis zal beoordelen, en rekening zal houden met de kwetsbaarheid van de betrokkenen, bijvoorbeeld in het geval van ziekte.