Nederlands gezin steunt boerensector met 500 euro per jaar
Protesterende boeren vragen meer waardering en steun van de bevolking. In werkelijkheid betaalt een gemiddeld gezin in 2020 nu al meer dan 500 euro belasting als inkomenssteun voor de agrarische sector.
Nederlandse gezinnen moeten in 2020 meer dan 500 euro belasting betalen die via de Europese Unie als subsidie bij Europese boeren terechtkomt. Dat blijkt uit berekeningen van Wageningen Economic Research, de opvolger van het Landbouw Economisch Instituut. Inwoners van Nederland betalen via de EU rond de 130 euro per persoon aan hun boeren, wat neerkomt op ruim 500 euro voor een gezin met twee kinderen. Geld dat opgaat aan de sanering van de varkenshouderij of de aanpak van stikstofproblematiek is buiten de berekening gelaten.
Het Europese subsidiestelsel is opgebouwd uit twee zogenoemde ‘pijlers’. In pijler 1 gaat het meeste geld om, dat direct vloeit naar boeren die eigen grond bezitten en die als zodanig zijn ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Pijler 2 is bestemd voor collectieven die zich bezig houden met plattelandsontwikkeling in brede zin. Het agrarisch natuurbeheer valt hier bijvoorbeeld onder.
Volgens Petra Berkhout, projectmanager en senior onderzoeker bij Wageningen Economic Research, geeft Europa jaarlijks ruim 43 miljard euro uit als inkomenssteun aan alle Europese boeren. Daarnaast is er nog eens ruim 18 miljard euro bestemd voor de ondersteuning van Europese plattelandsontwikkeling. Bij elkaar opgeteld is dat een bedrag van ruim 61 miljard. Omgeslagen over 508 miljoen Europese inwoners, betekent dat er jaarlijks per burger 122 euro wordt betaald.
Voorkomen van ‘feestmaatregelen’
Krijgt een lidstaat geld uit pijler 2, dan moet de staat zelf de andere helft van de maatregel financieren. Dit is om te voorkomen dat er ‘feestmaatregelen’ worden ingesteld, omdat die toch door Brussel worden gefinancierd. “De Nederlandse overheid raamt de nationale bijdrage voor het EU-plattelandsprogramma op ongeveer 1 miljard euro voor de periode 2014-2020”, aldus Berkhout. “Dat betekent 150 miljoen euro per jaar, verdeeld over 17 miljoen inwoners komt dat neer op nog eens 9 euro per jaar.” In totaal betalen inwoners van Nederland via de EU dus 122 euro, en via de nationale begroting 9 euro mee aan de subsidies voor boeren. Deze bedragen zijn door de jaren heen nagenoeg stabiel.
De Algemene Rekenkamer becijferde in mei van dit jaar dat tweederde van de Europese inkomenssteun voor Nederlandse boeren naar agrariërs gaat met een bovenmodaal inkomen. Het onderzoek liet zien dat de gelden die Nederland jaarlijks uit Europa ontvangt, grotendeels ondoelmatig worden besteed. Ruim eenderde van de Nederlandse boeren die subsidie ontvangen zou ook zonder die inkomenssteun al bovenmodaal verdienen, terwijl deze subsidiepot er speciaal is om boeren te voorzien van een ‘redelijke levensstandaard’.
Hoge landbouwsubsidies stimuleren overproductie en schaalvergroting
Minister Wopke Hoekstra van Financiën liet in mei in een toespraak in Berlijn weten dat Nederland in Europees verband al langer kritisch is over de hoge landbouwsubsidies in de EU, omdat die overproductie en schaalvergroting stimuleren. Volgens hem kan dat beter besteed worden aan (groene) technologische ontwikkeling en innovatieve bedrijven.
De Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (RLI) adviseerde minister Carola Schouten (landbouw) eerder dit jaar in Brussel te pleiten het subsidiestelsel in te zetten om duurzame kringlooplandbouw in Nederland te stimuleren. Daarbij wordt bijvoorbeeld met de eigen mest het land verrijkt, terwijl het eigen gewas als veevoer dient.
Door het uitdelen van ‘punten’ aan bedrijven die deze weg inslaan, zouden de boeren meer subsidie krijgen dan hun gangbare collega’s. Van dat extra geld kunnen ze dan hun groene investeringen financieren, terwijl boeren die achterblijven met een korting op de inkomenssteun worden gestraft. De inzet van het Nederlandse kabinet is dat in 2030 kringlopen in de agrarische sector op een zo laag mogelijk niveau zijn gesloten en dat ons land dan op dat gebied koploper is.
Aanvulling 31-12: In een eerdere versie stond in de eerste alinea dat Nederlandse gezinnen in 2020 meer dan 500 euro belasting moeten betalen die via de Europese Unie als subsidie bij ‘de boeren’ terechtkomt. Dit is veranderd in ‘Europese boeren’.
Lees ook:
De politie stond machteloos tegenover boze boeren en bouwers, erkent justitie
Het boerenprotest in oktober was te massaal en met alcohol overgoten. De politie kon niets uitrichten tegen de horde tractoren, erkent justitie nu.