Brexit-expert ziet drie nieuwe hoofdpijndossiers Boris Johnson

Twee keer winst op rij. Zoals verwacht krijgt het EU-uittredingsverdrag, Boris Johnsons ‘deal’, een vervolg via het parlement op weg naar een Brexit per 31 januari. Maar praatjes vullen geen gaatjes. Of: toch wel?

Voor zijn nieuwe poging was het voorstel iets aangepast. Het verschil met vorige keer is dat Johnson een aantal zaken uit het voorstel heeft kunnen halen die er voorheen in zaten om enkele Labour-parlementariërs over de streep te halen. Die heeft hij niet meer nodig met een eigen meerderheid én nu zijn instemming door het parlement met bereikte handelsovereenkomsten of bescherming van arbeidsrechten na de Brexit, ook niet meer nodig.

Maar door de verkiezingswinst heeft de regering-Johnson er dus wel drie lastige punten bij.

Lees ook: Brexit-expert: 'Wint Johnson, dan lukt het Brexit-akkoord 'm voor 31 januari. Maar dan...'

1. Schotse onafhankelijkheid

In Schotland kunnen ze Boris Johnson niet luchten of zien. Dat hij van de zomer zelfs maar kans maakte om minister-president te worden betekende een flinke klap voor de Conservatives daar. Er was ooit een grap dat er in Schotland meer reuzenpanda’s waren (twee, in de dierentuin van Edinburgh) dan Conservative-zetels (één). Tot Ruth Davidson op toneel verscheen, als recht-voor-z’n-raap-politica die bovendien getrouwd was met een vrouw, gaf ze de Conservatives in Schotland een gezicht dat je onder Engelse Conservative-parlementariërs niet snel zou zien.

Johnsons opmars betekende dat Ruth Davidson opstapte, de Conservatives de helft van hun Schotse zetels verloren en de roep om Schotse onafhankelijkheid groter wordt. Aan Johnson nu de lastige taak om Schotland aan boord te houden. Een lastige spagaat want hoe harder de Brexit, hoe groter de wens van Schotten om het Verenigd Koninkrijk te verlaten.

Lees ook: Brexit-expert: op verkiezingsuitslag is in Europese Unie stiekem gehoopt

2. Engelse maakindustrie

Het tweede hoofdpijndossier van de regering is de nieuw gewonnen zetels in het noorden van Engeland. Van oorsprong zit hier de maakindustrie en dat levert lastige problemen op. Die maakindustrie is niet meer zo groot als het ooit was. Veel mensen in het noorden verwijten de Conservatives onder Thatcher nog steeds dat zij destijds niet meer geloofde in fabrieken en de sector liet verpieteren.

Johnson heeft hun stem gekregen maar is hun steun zo kwijt als hij niet radicaal investeert in het noorden of als Brexit banen kost. En het is uitgerekend de maakindustrie met haar ingewikkelde internationale supply-chains die veel te lijden zal hebben onder een harde Brexit.

Een derde probleem voor Johnson met zijn recente zetelwinst in het noorden is dat sommige problematiek zich niet makkelijk laat oplossen.

3. Winkelstraten

Een derde probleem voor Johnson met zijn recente zetelwinst in het noorden is dat sommige problematiek zich niet makkelijk laat oplossen. We weten uit zogenaamde 'focusgroepen' dat mensen de verloedering van de lokale winkelstraat als een symbool zien. Knapt die straat op dan mensen hebben weer het gevoel dat het weer beter gaat. De regering heeft aangekondigd iets te doen aan de ‘business rates’, een soort onroerende zaakbelasting die voor veel kleine winkels een rib uit het lijf is maar die hun online concurrenten zonder fysieke winkels niet hoeven te betalen.

Gaat het helpen? Ik verwacht het niet. De verschuiving van fysieke naar online retail speelt in veel landen en is het gevolg van economische innovatie. Daar kan overheidsbeleid weinig aan doen.

Lees ook: Boris Johnson: 'Brexitwet wordt vervroegd kerstcadeau'

De grote Brexit verkooptruc

Hoe kan Johnson deze gaten overbruggen? Met praatjes, verwacht ik. Hij heeft een flinke capitulatie weten te verkopen als winst, hij zal een zachte Brexit kunnen verkopen als een harde Brexit. Zo kan hij tegemoet komen aan mensen die een harde Brexit willen, maar geen economische schade. Als íemand in staat is om flauwekul te verkopen is het Johnson.

Gaat dit gebeuren? Niemand weet het, bovenal Johnson zelf niet.