Politie maakt zich op voor ‘operatie van het jaar’: ‘Jaarwisseling lijkt wel oorlog’
De politie Noord-Nederland zet zich schrap voor die ene dag per jaar waarop in heel Nederland de normloosheid heerst: de jaarwisseling. ‘De meeste zorgen maak ik me om de gezondheid van de collega’s’, zegt commandant Rob Vos.
In de politiemeldkamer in Drachten kijken leidinggevenden van de politie en leden van de Mobiele Eenheid naar beelden van de vorige jaarwisseling. Afgestoken vuurwerkbommen, vreugdevuren, gewelddadige rellen en oude caravans in lichterlaaie. De normaal zo rustige regio leek veranderd in oorlogsgebied. De boodschap is duidelijk: Oud en Nieuw is verworden tot ‘de operatie van het jaar’.
‘Nederland is 364 dagen een vredig land, maar één dag in het jaar heerst een complete normloosheid’, zegt Rob Vos, algemeen commandant van politie Noord-Nederland, het gebied dat Friesland, Groningen en Drenthe bestrijkt. ‘Mensen van wie je het niet verwacht, fatsoenlijke burgers met een keurige baan, blazen putten op voor het oog van jonge kinderen. Het is een totale anomie.’
Volgens Vos is het ‘alleen in Oost-Brabant en Limburg rustig’, in de rest van het land heerst chaos. De politie bereidt zich overal op zijn eigen wijze op voor. Het uitgestrekte landschap in het noorden kent vooral een logistiek probleem: hoe krijgen we op tijd een ME-busje op de plek waar het uit de hand loopt? Vos schetst de ‘kantelmomenten’ waarbij zijn agenten de versterking moeten inroepen: bij een vechtpartij, brand of zwaar vuurwerk. De busjes staan paraat op strategische plekken.
Om te voorkomen dat Oud en Nieuw dit jaar escaleert heeft de politie de nodige preventieve maatregelen getroffen. De grootste raddraaiers hebben een gebiedsverbod gekregen of zijn door wijkagenten aangewezen als contactpersoon. ‘Vanwege hun leeftijd en autoriteit hopen we dat ze de verantwoordelijkheid pakken en dit jaar wel het goede voorbeeld geven voor de jeugd’, verduidelijkt een lokale commandant.
‘De meeste zorgen maak ik me om de gezondheid van mijn collega’s', verzucht Vos. Hij drukt agenten op het hart om incidenten te registreren. ‘Eerdere jaren hoorde ik van collega’s die waren bekogeld met vuurwerk dat ze dat niet meer meldden, omdat ze het erbij vonden horen. Dat kan niet. We moeten alles vastleggen. Dat is van groot belang in onze strijd met de politiek tegen dat ellendige vuurwerk.’
Gehoorbescherming
De grootste logistieke operatie is het aanmeten van gehoorbescherming voor alle agenten die werken tijdens de jaarwisseling in heel Nederland. De politie heeft ruim 18 duizend oordoppen persoonlijk op maat laten maken in Zwitserland. Ze beschermen de oren tegen suizen en ander leed en staan in contact met de portofoon van de agenten.
Collega Stefan van de Meer constateert dat het geweld tegen politieagenten het afgelopen jaar is gestegen. ‘Qua meldingen is deze regio inmiddels Amsterdam en Den Haag voorbij’, zegt hij. Een lokale commandant ziet een landelijke tendens: ‘De maatschappelijke onvrede groeit. Van boeren, van klimaatactivisten en van voor- en tegenstanders van Zwarte Piet, Nederland wordt onrustiger.’
Na een roerig jaar wacht de politie een intens einde. ‘Ondanks alle goede voorbereidingen blijft dit een bijzondere dienst. We maken soms hele spannende momenten mee. Je kunt je afvragen of dat hoort bij het vieren van een traditie’, zegt een van de medewerkers. Na drie uur veiligheidsscenario’s doorspreken, ervaringen uitwisselen en logistieke uitdagingen doornemen, vraagt Vos naar het gevoel waarmee zijn collega’s naar de nieuwjaarsnacht uitkijken. Ze reageren eensluidend: ‘Alle vertrouwen’, ‘zin in’, ‘kom maar op’.
Oud en Nieuw in Den Haag:
Ook de politie in de regio Den Haag zet zich schrap en maakt zich op voor een jaarwisseling zonder vreugdevuren. ‘Ik verwacht echt niet dat we teruggaan naar twintig jaar geleden, toen Den Haag een oorlogsgebied leek’, zegt algemeen commandant Hanneke Knigge.
Aantal gemeenten met vuurwerkvrije zone(s) groeit met een kwart
Gemeenten dringen vuurwerk in de openbare ruimte verder terug. Alle gemeenten die vorig jaar een of meerdere vuurwerkvrije zones hadden, hebben die deze jaarwisseling weer. Het aantal gemeenten dat vuurwerkvrije zones aanwijst is met bijna een kwart gegroeid.