Dit jaar werd ‘framing’ een rechts modewoord

Deze week nam ik een nostalgische duik in mijn inbox, naar de tijd dat ik politicologie studeerde aan de UvA, die vermaledijde studie aan die vermaledijde universiteit, kloppend hart van de linkse indoctrinatie in het onderwijs waarover je de laatste tijd zoveel hoort. Het was een heerlijk treffen met oude mails aan studiegenoten en docenten vol deadlinepaniek, want sommige dingen veranderen nooit, en ik vond ook nog eens waar ik naar op zoek was: papers over een oude studieliefde genaamd ‘framing’.

Framing is een begrip uit de sociale wetenschappen, het verwijst naar een invalshoek, de keuze om bepaalde zaken wel en andere niet uit te lichten. Waarschijnlijk schiet deze definitie tekort – als student wist ik er in elk geval pagina na pagina over vol te leuteren. Daarna verloren we elkaar een beetje uit het oog. Politiek commentatoren haalden de term nog weleens aan en keken daar dan erg zelfgenoegzaam bij, want dat doen mensen nu eenmaal als ze het over framing hebben.

De reden dat ik in mijn inbox op zoek ging naar papers over het onderwerp is omdat het maatschappelijk debat er plotseling vol van is. Zo op de valreep zou je dit het jaar kunnen noemen waarin framing opnieuw werd geframed, in tweets, bij protesten en aan talkshowtafels. Het is geen neutraal begrip meer zoals in de wetenschap, of wijsneuzerij van commentatoren, maar een rechts modewoord. Een stok om al dan niet ingebeelde tegenstanders mee te slaan.

Waar dat toe leidt, zagen we deze week gebeuren op het Mediapark, toen protesterende boeren zendtijd opeisten bij de NOS. ‘Ik spreek namens een grote groep Nederlanders die door jullie, de media, worden weggezet als milieuvervuilers, subsidieprofiteurs, overbodig en nutteloos’, sprak een voorman. NOS-journalist Edwin van den Berg kreeg ‘NOS = Fake News’-stickers opgeplakt terwijl hij live verslag deed voor de camera. Hilarisch, vonden traktortjes op Twitter.

Thierry Baudet raakte de afgelopen tijd ook niet uitgepraat over framing. In juni plaatste Forum voor Democratie al een lijstje op de site met ‘21 frames’ over de partij, maar in de voorbije weken zette hij vol in tegen de media. Kritische vragen in EenVandaag? Framing. Aan tafel bij Pauw? Framing. NOS achtuurjournaal? ‘Wat een framing’. Ook de mannen van aspirant omroep Ongehoord Nederland beginnen direct framing te roepen bij een klein beetje tegengas.

Framing is een effectief frame. Het staat verstandig en suggereert kwaadwillige opzet bij degene die framing wordt verweten. Wel zo handig als je nog een keer negatief in het nieuws komt, dan weten je kiezers tenminste al dat de boodschapper niet te vertrouwen is. Allemaal naar goed trumpiaans voorbeeld, uiteraard. Waarom de boeren voor deze hysterie vallen, is me onduidelijk. Zij zouden als noeste werkers toch enig begrip moeten opbrengen voor media die ook maar gewoon hun werk doen. Niet foutloos, wel naar eer en geweten. En met steeds meer tegenwind.