De kracht van verleiding: deze Nederlandse meisjes lokten nazi's met hun charmes de dood in

De meisjes waren niet te beroerd om ook zélf het vuile werk op te knappen. Toen Truusje bijvoorbeeld zag hoe een van de nazi’s een baby doodsloeg, haalde ze de trekker over. “Hij greep het kind en bleef ermee tegen de muur slaan”, verklaarde ze jaren later. “Zijn vader en zus moesten toekijken, hysterisch waren ze. Ik mikte kalm en schoot hem dood. Spijt heb ik niet. De kankers in onze maatschappij moesten uitgeroeid worden.”

Auteur Sophie Poldermans wijdde in augustus een boek aan de vrouwelijke krijgers van de Tweede Wereldoorlog. In de hoofdrollen: de zusjes Oversteegen én rechtenstudente Hannie Schaft (20), die op 17 april 1945 geëxecuteerd zou worden. Achttien dagen later werd Nederland bevrijd.

“Zichzelf nooit als heldin beschouwd”
“Die vrouwen hebben zichzelf nooit als heldinnen gezien”, aldus de mensenrechtenactiviste. “Ze waren extreem toegewijd en zagen het verzet als hun enige uitweg.”

De meisjes hielpen in eerste instantie Joodse kinderen, politieke dissidenten en homo’s in Haarlem onderduiken. Het duurde echter niet lang vooraleer make-up en knalrode lippenstift zouden uitgroeien tot hun belangrijkste wapens.

Hun techniek was steeds dezelfde: ze begonnen een gesprekje met een Duitse soldaat in een kroeg en lokten hem mee voor een romantische boswandeling. Daar werd hij uiteindelijk doodgeschoten door verzetsstrijders die hem in een hinderlaag lagen op te wachten.

Dodelijk vanop de fiets
Maar vergis u niet: vanop hun fiets hebben de drie meiden ook zelf heel wat tegenstanders onder schot genomen en vermoord. Hoeveel doden ze precies op hun geweten hebben, wilden de zusjes niet zeggen. Hun klassieke antwoord op die vraag: ‘zoiets vraag je niet aan een soldaat’.

“Ze waren moordenaressen, maar probeerden tegelijk ook zo menselijk mogelijk te blijven. Ze trachtten hun doelwit in de rug te raken, net om ervoor te zorgen dat slachtoffers hun dood nooit zouden zien aankomen”, weet Poldermans.

“Nachtmerries bleven hen achtervolgen”
De auteur bouwde gedurende twintig jaar een nauwe band op met Freddie en Truusje. Ze had de zussen leren kennen toen ze als zestienjarige studente een geschiedkundig project maakte rond Hannie Schaft. Via een familievriend kwam Poldermans uiteindelijk in contact met het gezin Oversteegen. Ze wist hen ontboezemingen te ontlokken die zelfs hun eigen familie nooit te horen gekregen had.

“Na de oorlog hadden ze te kampen met post-traumatische stress”, aldus Poldermans. “Ze sukkelden in een depressie, de nachtmerries bleven hen jarenlang achtervolgen. Truusje vertelde mij dat ze niet op de wereld gekomen was om te doden. Na elke aanval viel ze flauw of barstte ze in tranen uit. ‘Besef je wel wat zoiets doet met je ziel?’, vroeg ze me.”

Van kinderen bleven ze te allen tijde af. “Op een dag kregen de jongedames de opdracht om de kroost van Arthur Seyss-Inquart (de hoogste vertegenwoordiger van het Duitse gezag; nvdr) te ontvoeren, maar dat weigerden ze uit te voeren. De reden was simpel: verzetsstrijders vermoorden geen kinderen. Ze vochten enkel tegen echte fascisten.”

Belangrijke trofee
Voor de nazi’s was Schaft intussen een belangrijke trofee geworden. Zelfs Adolf Hitler moeide zich ermee, dat ‘meisje met het rode kapsel’ moest achter slot en grendel. Uit noodzaak dook ze onder, verfde ze haar haar zwart en zette ze een bril op.

Zelfs toen de vijand haar ouders gevangen nam, weigerde Schaft zich over te geven. Uiteindelijk zou ze in maart 1945 tijdens een routinecontrole alsnog tegen de lamp lopen. Na een reeks martelingen werd ze de maand nadien geëxecuteerd.

Truusje is in 2016 gestorven, ze haalde de gezegende leeftijd van 92 jaar. Freddie overleed vorig jaar en is dus even oud als haar zus geworden.