Direct naar artikelinhoud
Klimaatneutraal

Voer de Green Deal uit en de hele wereld is minder geld kwijt aan energie, zegt deze hoogleraar

Ursula von der Leyen, Frans Timmermans presenteren de Groene Deal. Beeld EPA

De Groene Deal die nu in Europa voorligt, kun je uitbreiden naar de hele wereld, zegt hoogleraar milieutechniek Mark Jacobson.

De omslag naar duurzame energie die de Europese Unie wil maken, en die in de Verenigde Staten onder de noemer Green New Deal bediscussieerd wordt, is wereldwijd uitvoerbaar. En in dat geval is de wereld minder geld aan energie kwijt dan wanneer alles op zijn beloop wordt gelaten.

Mark Jacobson, hoogleraar milieutechniek aan de Stanford Universiteit in Californië, berekende de financiële gevolgen van een wereldwijde Green New Deal: het volledig klimaatneutraal maken van de energievoorziening in 143 landen. Hij presenteerde zijn resultaat, dat volgende week in vakblad One Earth staat, onlangs op de jaarvergadering van de American Geophysical Union in San Francisco.

In zijn model besluit elk van de 143 landen fossiele brandstoffen geheel uit te bannen. De verwarming van huizen gebeurt met warmtepompen, auto’s rijden alleen nog elektrisch. Die stroom wordt geleverd door zon en wind, het opvangen van pieken en dalen in de vraag gebeurt met waterkrachtcentrales en accu’s. Zelfs vliegen gaat niet meer op kerosine – op kortere afstanden moeten accu’s het vermogen leveren, op langere afstanden brandstofcellen die waterstof gebruiken om stroom op te wekken.

In 2030 zou dat project voor 80 procent uitgevoerd moeten kunnen zijn, en in 2050 helemaal, denkt Jacobson. “Technisch en economisch is het mogelijk”, zegt hij. “Er zijn nu al tien landen in de wereld waarvan de hele elektriciteitsvoorziening duurzaam is.” Meer landen zullen volgen, denkt hij, omdat het voordelig voor hen is. De totale energiekosten zullen namelijk dalen. Zijn studie is een vervolg op eerdere berekeningen van twee jaar geleden, voor 136 landen. “De kosten van wind- en zonne-energie zijn sindsdien alweer gedaald.”

‘Het probleem bij het overschakelen is politiek’

Bovendien gaan landen die meedoen met zijn Green Deal minder energie gebruiken. Niet omdat de inwoners hun verwarming lager zetten en hun auto laten staan, maar omdat die twee zaken minder energie gaan kosten: “Dat komt doordat warmtepompen efficiënter zijn, en elektrische auto’s zuiniger rijden dan conventionele.”

Daarnaast valt het enorme energieverbruik weg dat nodig is voor het uit de grond halen en verwerken van olie, gas en uranium. Jacobson zou volgens critici onrealistisch veel vertrouwen hebben in de mogelijkheid om schommelingen in het aanbod op te vangen. Maar in zijn presentatie in San Francisco hield hij vol dat de stroomnetten stabiel kunnen blijven.

Het probleem bij het overschakelen is politiek, concludeert hij. “Er zijn landen die nog in ontwikkeling zijn, of waar conflicten woeden, en dit daardoor niet gemakkelijk kunnen doen. Die moeten geholpen worden door landen die beter af zijn.”

Dat is in het belang van alle partijen, berekende hij. “De energiekosten gaan met 60 procent omlaag, en we krijgen 90 procent reductie van de sociale kosten die samenhangen met fossiele brandstoffen, zoals schade aan de gezondheid en de problemen door klimaatverandering. Ik kan niet bepalen hoe mensen moeten stemmen of welk beleid landen moeten voeren. Maar ik kan wel zeggen, met tamelijk grote zekerheid, dat het uitvoerbaar is.”

Dwars Polen

Op de EU-top in Brussel werd in de vroege uurtjes van vrijdag een moeizaam akkoord bereikt over het streven om uiterlijk in 2050 klimaatneutraal te zijn, ofwel de CO2-uitstoot tot nul te reduceren. Alleen Polen wilde zich niet aan dit doel binden. Het land, dat nog sterk afhankelijk is van kolen als energiebron, wil eerst garanties van de EU over finan­ciële ondersteuning bij de transitie naar een groenere economie. Onder meer Tsjechië en Hongarije eisten, en kregen, de toezegging dat ze ook kernenergie mogen gebruiken om aan het 2050-doel te kunnen voldoen.

Lees ook:

Hoe klimaatsceptici wél te overtuigen zijn 

Liefst 26.000 onderzoekspresentaties waren er deze week op de jaarvergadering van de American Geophysical Union in San Francisco. Vele daarvan somberden over het klimaat. Drie opvallende onderzoeken uitgelicht.