Bij de aanslag op Dorivan Soares Guajajara kwam ook een niet-inheemse man om, Roberto do Nascimento Silva. De lichamen van de twee werden gevonden in de industriële wijk van de gemeente Amarante in de staat Maranhão.
Officieel wordt het gebied van de stam beschermd door de Braziliaanse overheid, maar het is regelmatig doelwit van illegale houtkapbendes. Sommige leden van de Guajajara-stam hebben een gewapende burgerwacht opgezet om inheemse gebieden in het Amazonewoud te beschermen tegen illegale houtkap en mijnbouw.
Zondag kwamen twee mannen van de stam om toen ze onder vuur werden genomen vanuit een auto in de buurt van het dorp El-Betel. Ruim een maand eerder werd ook Paulino Guajajara omgebracht. Hij leidde de Guajajara-burgerwacht die bekendstaat als de 'Forest Guardians'.
Portret van de omgekomen Forest Guardians-leider Paolo Guajajara in januari 2019 (Beeld: Reuters).
'Straffeloosheid regeert'
Sonia Guajajara, de coördinator van de inheemse belangengroep APIB, schrijft op Twitter dat de aanslag gemotiveerd is door "haat". APIB vertegenwoordigt bijna 1 miljoen inheemse bewoners.
"Alle mensen die ons niet mogen, hebben het gevoel dat we vogelvrij zijn, omdat ze weten dat straffeloosheid regeert", stelt Guajajara.
Wanneer personen in Maranhão bij landconflicten gedood worden, komt dit zelden voor de rechter. Een regionale waakhond meldde dat er in deze staat tussen 1985 en 2017 157 mensen bij dergelijke conflicten omkwamen. De rechter boog zich over slechts vijf van deze zaken.
Volgens de lokale politie is er bij de dubbele liquidatie geen sprake van een landconflict. Noch heeft het te maken met illegale houtkap of etnische spanningen.
Een lid van de Forest Guardians met zijn wapen in een auto (Beeld: Reuters).
'Onderteken handelsovereenkomst Mercosur niet'
Vanwege het escalerende geweld tegen de inheemse bevolking in het land, vindt APIB dat de Europese Unie moet afzien van de historische handelsovereenkomst Mercosur met Brazilië en andere Zuid-Amerikaanse landen.
"Het ondertekenen van deze deal zou betekenen dat de EU negeert wat er gebeurt in Brazilië. Dit komt neer op het institutionaliseren van genocide", stelt Sonia Guajajara.
De Nederlandse handelsminister Sigrid Kaag zei in juli dat Mercosur een kans is om Europese milieu en sociale standaarden naar de Zuid-Amerikaanse economieën te exporteren.
Meer ontbossing sinds aantreden Bolsonaro
Een van de verkiezingsbeloften van de in 2018 aangetreden Braziliaanse president Jaïr Bolsonaro is om het grootste regenwoud ter wereld verder open te stellen voor economische activiteiten. Ook zei hij de landrechten van de inheemse bevolking in te willen perken.
De illegale houtkap, mijn- en landbouw in het Amazonegebied is sinds het aantreden van Bolsonaro sterk gestegen. Zo is er na zijn aantreden in 2018 30 procent meer bos verdwenen vergeleken met 2017, schreef The New York Times in november. Sinds 2008 vond er niet zoveel ontbossing plaats in Brazilië.