LIVE | Boris Johnson: Brexit! Geen mitsen en maren meer

Boris Johnsen zei het net: eerst ontbijten, dan brexit. We sluiten deze blog met een Engels ontbijt. Er gebeurde een hoop gisteravond en vannacht. Want eerst stalen honden de show bij de stembussen. Toen was er even wat paniek in Conservatieve gelederen omdat experts  dachten dat Labour in de laatste uren terrein zou terugpakken, vanwege de rel over de NHS, de armlastige Nationale Gezondheidszorg. Gebeurde niet. En toen om 11 uur onze tijd, ging de politieke bom af met een knallende exitpoll die de Conservatieve een historische overwinning toedichtte. Een die kwam er. Boris Johnson deed wat Margareth Thatcher in 1987 deed. Dat is knap.

Duidelijk is nu ook dat brexit nu geen punt van discussie meer kan zijn in Engeland. Na het krap gewonnen referendum is deze uitslag zonneklaar. Boris Johnson heeft een megamandaat van de kiezers gekregen en kan nu in Brussel over de details van zijn deal gaan steggelen. Grote winnaar op de achtergrond is meesterstrateeg Dominic Cummings. De Convervatieve regering Boris Johnson afficheert zich nu als 'The People's government' ofwel de regering van het volk. Dat riekt naar een volgende geniale slogan van  Cummings die al eerder toesloeg met 'Take back control' (waarmee het brexitreferendum werd gewonnen) en 'Get Brexit done' (deze verkiezingen). Cummings voelde als geen ander aan wat de kiezers wilden. En Boris Johnson wist al die voorzetten op zijn eigen onnavolgbare wijze in te koppen. Nu brexit is geregeld kan Bojo echt gaan regeren en aan problemen ontbreekt het niet. De verwachtingen zijn hoog. 

Hiermee sluiten we deze blog af.

De Conservatieve Partij kreeg gisteren  43,6 procent van de stemmen en wint daarmee 365 zetels. Een voor elke dag van het jaar. Inmiddels staat de partij formeel op 364 van de 650 zetels in het Britse parlement. Van één kiesdistrict is de uitslag nog niet bekend, maar dat gaat van oudsher naar de Conservatieven. 365 dus, een winst van 67 zetels.

Labour scoorde 32,2 procent van de stemmen en eindigt daarmee op 203 zetels, een verlies van 42 zetels. De Schotse nationalisten SNP halen 3,9 procent van de stemmen en winnen 13 zetels en hebben er nu 48 dankzij het voor de partij gunstige districtenstelsel in Schotland. 

In plaats van de verwachte winst vanwege anti-brexitstandpunt moesten de Liberaal-Democraten juist inleveren. 11,5 procent van de stemmen betekende tien zetels verlies, elf zetels over voor een nu leiderloze partij.  De Noord-Ierse DUP, tot voor kort noodzakelijk coalitiepartner van de Britse Conservatieven, verliezen twee zetels en komen op acht. Sinn Fein, de nationalistische Ierse partij blijft op 7 zetels in Westminster die uit principe nooit zullen worden bezet. De Britse Groenen kregen 2,7 procent van de stemmen en 1 zetel. De Brexit Party haalde 2 procent en wint geen zetel. UKIP staat ook op nul zetels. De resterende zetels werden gewonnen door kleinere partijen in Noord-ierland en Wales.

Meteen valt weer op hoe hard het Britse kiessysteem kan zijn voor de kleinere partijen. In het Britse systeem krijgt een partij pas een zetel als ze in een van de 650 districten de grootste is. Zo kreeg ook de Brexit Party wel 2 procent van de stemmen, goed voor meer dan 640.000 kiezers, maar 0 zetels. 

De opkomst was 67,3 procent en dat was 1,5 punt lager dan bij de vorige verkiezingen.

De Britse premier Boris Johnson heeft bij de verkiezingen de benodigde ruime meerderheid behaald om zijn brexitdeal ongestoord door het parlement te loodsen. Inmiddels staat de partij op 364 van de 650 zetels in het Britse parlement. Van één kiesdistrict is de uitslag nog niet bekend, maar dat gaat van oudsher naar de Conservatieven.

De absolute meerderheid betekent niet dat het Verenigd Koninkrijk zich direct helemaal losmaakt van de EU. Er moet ook nog worden onderhandeld over de toekomstige handelsrelatie. Daarom is afgesproken dat de Britten zich tijdens een overgangsperiode na de brexit aan EU-regels blijven houden. Veel blijft dan bij het oude.

Die overgangsperiode duurt tot eind 2020 en kan in principe worden verlengd. Johnson heeft echter beloofd dat niet te zullen doen. Daardoor blijft er maar weinig tijd over voor de complexe onderhandelingen over de toekomstige relatie met de EU. Gesprekken over handelsakkoorden kunnen jaren in beslag nemen. Dat roept de vraag op wat Johnson doet als het niet lukt tijdig een deal te sluiten.

Naar verwachting brengt Johnson nog voor kerst zijn brexitdeal in stemming in het nieuw gevormde Lagerhuis. Volgende week dus een klap erop met zo'n overweldigende meerderheid voor de herkozen premier.

Er zijn ondertussen 648 van de 650 districten geteld, met enkel nog Arundel & South Downs en St Ives die nog onbekend zijn. Maar mogelijk kan het nog even wachten zijn op het allerlaatste district, St Ives in het graafschap Cornwall, het uiterste zuid-westelijke puntje van Engeland. Door het slechte weer kunnen de stemmen van de Scilly-eilanden voor de kust voorlopig niet opgehaald worden.

Over aardverschuivingen gesproken: voor de eerste keer ooit zijn er meer nationalistische parlementsleden verkozen in Noord-Ierland dan unionistische. Dat blijkt uit de definitieve resultaten uit de regio.

De pro-Ierse partij Sinn Fein, die voor hereniging met Ierland is, kon zijn zeven zetels behouden. De unionistische DUP, die voor de unie met Groot-Brittannië is, moest er twee afgeven tegenover de vorige verkiezingen en strandt op acht. Met de twee zetels erbij voor de pro-Ierse Social Democratic and Labour Party SDLP komen de nationalisten zo op tien tegenover acht voor de unionisten. Dat is sinds de opdeling van Ierland in 1921 nooit eerder gebeurd. De verkozenen van Sinn Fein zetelen in de praktijk nooit in het Lagerhuis, uit protest tegen de Britse overheersing in Noord-Ierland.

De laatste van de 18 Noord-Ierse zetels ging naar de op Iers vlak neutrale partij Alliance, die in stemmenaantal forse winst boekte. 

Het woord dat vrijwel alle 'Britse kranten vanochtend gebruiken is 'landslide' (aardverschuiving). 'Meltdown voor Labour terwijl Johnson meerderheid grijpt', kopt The Guardian boven een foto van de triomferende premier. Met de kop 'Johnson ontketend', onderstreept de krant dat Johnson nu geen coalitie meer nodig heeft om een meerderheid van het Lagerhuis achter zijn plannen te krijgen. De Financial Times spreekt over "genoegdoening" voor Boris Johnson.

De krant die de brexit al jarenlang het meest nadrukkelijk steunt, de Daily Express, pakt het poëtischer aan. 'De Britse leeuw brult voor Boris en brexit!'

Je kon erop wachten. Vanuit Labour wordt flink uitgehaald naar Labourleider Jeremy Corbyn die nu voor de tweede achtereenvolgende keer geen premier kon worden. Volgens de bittere want verslagen Labourkandidaat James Frith, die in het Labourbolwerk Bury North met 105 stemmen verschil verloor van een kansloos geachte Conservatieve uitdager, was niet brexit  de oorzaak van deze afgang maar het falende leiderschap van Corbyn. Mensen pruimden Corbyn gewoon niet, velen hebben hem daarvoor gewaarschuwd maar hijzelf noch de partijleiding wilde luisteren, aldus Frith. 

De herkozen Britse premier Boris Johnson heeft partijgenoten gezegd dat de grote winst in Labourbolwerken verwachtingen schept die moeten worden nagekomen. De Tories zijn nu een 'one nation party', de partij van iedereen. Van Kensington South (het sjieke Londen, red.) tot Clwwd South (diep in het armere Wales, red.) en van Surrey Heath (in het welgestelde zuiden, red) tot Sedgefield (in het door werkloosheid en sociale probelen geplaagde noorden, ex-Labourland), zo zei Johnson.  

Brexit is gedaan. Het vertrek van de Britten uit de Europese Unie is nu een 'onweerlegbare beslissing van het Britse volk geworden', zegt Boris Johnson zojuist in een toespraak voor enthousiaste partijgenoten. Schrijf maar op: 31 januari is het zover, aldus de premier. Brexit wordt geregeld, maar eerst even ontbijten, dus.   Het ,,verschrikkelijke" vooruitzicht van een tweede brexit-referendum is nu van de baan, aldus Johnson. De premier verwelkomt vooral de nieuwe kiezers. ,,Jullie hand heeft misschien gebeefd voor je ons je stem gaf, en vroeger stemde je misschien op Labour. Ik ben dan ook bescheiden dat jullie ons jullie steun hebben gegeven, steun die ik nooit zomaar voor lief zal aannemen. Ik zal dag en nacht werken om ook in de toekomst jullie steun te blijven krijgen. Jullie stem is gehoord. De brexit zal uitgevoerd worden voor 31 januari, zonder 'mits'en' en 'maar'en'."

Johnson gaat ook in op de nationale gezondheidszorg NHS, die hij beloofd heeft te versterken. ,,De NHS wordt onze topprioriteit."  Typische Boris-humor bij de uitsmijter: ,,Let's get Brexit done. But first let's get breakfast done''. Eerst ontbijten, dus. 

Jo Swinson, de leider van de anti-brexitpartij Liberal Democrats, heeft haar zetel verloren in het Britse parlement. Haar plek gaat naar een kandidaat van de Scottish National Party. Later vandaag komt ze met een uitgebreidere verklaring, want ze moet aftreden. ,,In de weken die voor ons liggen zullen we een nieuwe leider kiezen", zei partijvoorzitter Sal Brinton. ,,Onze partij zal er zijn voor iedereen die gelooft in een land waar iedereen een kans heeft om door te gaan in het leven." Tja, wat kun je anders zeggen

Swinson verloor haar zetel met slechts 149 stemmen verschil. In haar speech hekelde ze 'de golf van nationalisme' die door het land gaat. ,,Ik geloof nog steeds dat we als land warm en genereus, inclusief en open kunnen zijn en dat we door samen te werken met onze naaste buren zoveel meer kunnen bereiken."

Deze kaart van de Britse krant The Times toont mooi aan hoe Groot-Brittannië omsloeg van rood naar blauw. Hoe langer en vetter de pijl, hoe groter de ommezwaai vergeleken met de laatste verkiezingen van nog maar twee jaar geleden.

Knap staaltje 'branding' van de triomferende Conservatieven. De partij van Boris Johnson afficheert zich nu als 'The People's government' ofwel de regering van het volk. Dat riekt naar een volgende geniale slogan van meesterstrateeg Dominic Cummings die al eerder toesloeg met 'Take back control'(waarmee het brexitreferendum werd gewonnen) en 'Get Brexit done' (deze verkiezingen).  Cummings voelde dus precies aan wat de kiezers wilden. De teloorgang van Labour lijkt compleet. Oud-Labourleiders zullen zich omdraaien in hun graf.

De Conservatieve Partij van Boris Johnson triomfeert op de Britse eilanden, behalve dan in Schotland. De lievelingspartij van de oude 007, Sean Connery, krijgt er 13 zetels bij. Meer dan de helft kwam van de Conservatieven die nog maar 6 afgevaardigden overhouden. Labour is weggevaagd, net als in Noord-Engeland. Eén zetel rest de partij van Corbyn nog. Dat alles gaat straks een probleem worden voor premier Johnson want: a. de Schotse nationalistische partij SNP won wel heel vet en is nu oppermachtig. De partij is als water en vuur met de Conservatieven in Londen. En b. de Schotten blijven faliekant tegen brexit. Dat wordt dus knokken. Het wachten is op de schreeuw om Schotse onafhankelijkheid. 

De Britse kranten pakken uiteraard uit met de daverende zege van Boris Johnson. 'Victory for Boris en for Brexit', kopt de rechtse Daily Express. De exitpoll die aangaf hoe groot de overwinning van de Conservatieven zou uitpakken 'sloeg in als een bom', volgens de krant. De Britten willen brexit en ze krijgen - na wat omwegen- brexit is de toon. 'Miljoenen kiezers trotseerden de slagregen en de  luidruchtige wind om tijdens de eerste winterverkiezingen naar het stemlokaal te gaan'. De linkse Daily Mirror huilt vooral om het verlies van Labour en zinspeelt met een zure grap over de regering Johnson: Nightmare before Xmas 

Naast de Conservatieve Partij heeft de Scottish National Party (SNP) van Nicola Sturgeon ook goede zaken gedaan tijdens de verkiezingen. Labour van Jeremy Corbyn werd de grote verliezer. Volgens de prognose krijgt die partij niet meer dan 191 zetels. Corbyn sprak van een "teleurstellende nacht".

De Amerikaanse president Donald Trump heeft de Britse premier Boris Johnson gefeliciteerd met zijn verkiezingsoverwinning. ,,Ik feliciteer Boris Johnson met zijn geweldige overwinning", twittert Trump. ,,Groot-Brittannië en de Verenigde Staten zijn nu vrij om na de brexit een enorme nieuwe handelsdeal te sluiten. Die deal heeft de potentie om nog groter en lucratiever te zijn dan welke deal dan ook met de Europese Unie. Gefeliciteerd Boris!"

De uitslag van de Britse verkiezingen heeft het pond een flinke duw omhoog gegeven. Nadat duidelijk was geworden dat de Conservatieve Partij van Boris Johnson een ruime overwinning zou halen, behaalde de munt zijn sterkste tussentijdse winst sinds 2017.

Op financiële markten lijkt daarmee grote opluchting te heersen dat er een einde komt aan onzekerheid over de brexit. 

Boris Johnson spreekt van 'historische verkiezingen'. Bekijk hier ook de reacties van Jeremy Corbyn en Jo Swinson: