Een artsbezoek is de route naar ontsnapping uit de gevangenis

De voortvluchtige Elias A. (24) ontsnapte afgelopen woensdag aan zijn bewakers na een bezoek aan het ziekenhuis. De vuurwapengevaarlijke verdachte is volgens cijfers van de Dienst Vervoer en Ondersteuning niet de eerste die na een doktersafspraak ontkomt.

„Een transport naar het ziekenhuis is altijd een tricky moment”, zegt voormalig gevangenenvervoerder Jelle Winkels, die over zijn ervaringen het boek De boevenwagen schreef. „Lever je iemand af in de gevangenis, hoef je maar op de noodknop te drukken en er staan meteen tig mensen om je heen. Ga je met een boef naar het ziekenhuis, ben je met twee bewakers. Dan dus is het letterlijk twee tegen één.” 

Volgens het meest recente jaarverslag van de Dienst Vervoer en Ondersteuning over 2015 worden jaarlijks zo’n 500 gevangenen naar het ziekenhuis vervoerd. . Het is niet bekend of al deze ontsnappingspogingen na een ziekenhuisbezoek gebeurden. In voorgaande jaren was dit wel zo. In 2014 werd twee keer geschoten bij ontsnappingspogingen en in 2013 vier keer – telkens bij een bezoek aan een tandarts of ziekenhuis.

Eén handboei aan zijn linkerpols

A., verdacht van poging tot doodslag, vluchtte van het Sint Fransiscus Gasthuis in Rotterdam met één handboei aan zijn linkerpols. Zijn bewakers losten enkele waarschuwingsschoten, maar raakten hem tijdens de achtervolging kwijt. Het Sint Franciscus wordt omringd door een bosgebied en een meer, afgebakend door de snelweg A20. Waarschijnlijk heeft A. zich in de uren na zijn ontsnapping in dat bos schuilgehouden. Aan het einde van de middag zou hij de snelweg zijn overgestoken richting het centrum van Rotterdam.

Bij een bezoek aan een regulier ziekenhuis worden gevangenen in de regel geboeid, zegt Jelle Winkels. „Er zijn twee manieren voor: met de handen op de rug, of vooraan met een koppelboei, waarbij de boeien met een riem aan de rug wordt vastgemaakt.” Winkels denkt dat de bewakers van A. de riem niet hadden vastgemaakt. „Want met zo’n riem aan je rug, kun je niet snel wegrennen.” De gedetineerde kan in elk geval niet ontsnappen bij het bevestigen van de boeien, zegt Winkels. „Hij zit dan in afgesloten compartiment en moet zijn armen uit het luikje steken. Pas als de boeien vast zitten, mag hij eruit.”

Het moment dat volgens Winkels het grootste risico oplevert, is wanneer de boeien af moeten voor onderzoek in het ziekenhuis. „Dan moet je de vluchtwegen beveiligen.” Ook moet je oppassen voor „jongens met dunne handjes”, zegt hij. „Die kunnen hun hand net zo dik maken als hun pols. Als ze eraan likken, trekken ze zo die hand uit die boei.” Vast staat dat A. een straf tegemoet kan zien, wanneer de politie hem weet te traceren. Een gevangene die in 2011 ontsnapte na een ziekenhuisbezoek, werd voor straf twee weken alleen in zijn cel geplaatst, zonder televisie.