In de islam is een 'ontkerkelijking' gaande, blijkt uit meldingen bij het Humanistisch Verbond. En deze groeiende groep mensen heeft bescherming nodig, want er is lef nodig om als voormalig moslim aan familie en vrienden te vertellen dat je atheïst bent.

Ze komen uit Brabant, Friesland, Gelderland en Limburg: voormalige moslims en moslima's komen bijeen in een grote stad en wisselen ervaringen uit, geven elkaar suggesties of vinden een luisterend oor. Waar zulke bijeenkomsten - georganiseerd door het Humanistisch Verbond - tot voor kort bezocht werden door een handjevol mensen, puilt het zaaltje nu vaak uit z'n voegen.

Afvalligheid als misdaad

Is het opmerkelijk? Ja. Anno 2019 is het voor de meeste mensen die de islam vaarwel zeggen nog steeds moeilijk om daarmee voor de dag te komen. Familie, vrienden, buren en kennissen die gelovig zijn, zien het als een bijna misdadige daad. En dan hebben we het over Nederland, waar je atheïst mag zijn.

In 55 andere landen is afvalligheid of godslastering strafbaar, in 12 landen riskeer je voor hiervoor zelfs de doodstraf. Zo staat sinds 2014 atheïsme in Saudi-Arabië gelijk aan terrorisme, en voor terrorisme kun je de gevangenis in gaan of geëxecuteerd worden.

info

Weinig ongelovigen

In juli 2018 verscheen van het Sociaal en Cultureel Planbureau het rapport 'De Religieuze Beleving van Moslims in Nederland'. Daaruit blijkt dat het aandeel van niet-gelovigen van Marokkaanse afkomst zo'n 5 procent bedraagt. Onder niet-gelovigen van Turkse afkomst is dat het dubbele: 10 procent. Over niet-gelovigen met andere afkomsten zijn geen cijfers. Het zijn voorzichtige schattingen, omdat gedegen onderzoek naar ongelovigheid nog steeds niet gedaan is en omdat veel niet-gelovigen niet als zodanig naar buiten durven te treden.

'De wereld was te klein'

Fatima twijfelde als tiener al aan Allah, en dat werd aangewakkerd tijdens haar opleiding tot laborant. Ze kreeg vakken als biologie en chemie: de wetenschap rekende uit dat de aarde al miljarden jaren bestaat, in de Koran staat dat Allah de wereld schiep in 6 dagen. Op 28-jarige leeftijd vertelde Fatima haar moeder dat ze niet meer geloofde. "De wereld was te klein. Mijn moeder huilde dat ik haar innerlijk vermoordde." De druk van haar ouders nam toe. Ze posteerden zich voor haar huis en vader riep door de telefoon 'dat Allah mij zou doden'.

Haar ouders explodeerden op de dag dat Fatima in De Telegraaf stond. In de zaterdagbijlage stond een groot interview over haar ongelovigheid (door moslims 'afvalligheid' genoemd) met een foto. Buren, kennissen en familieleden belden aan: 'Wat is dit? Hoe kan dit?' Het werd de ouders persoonlijk kwalijk genomen hun dochter van het geloof was 'gevallen'. Nu, jaren later, hebben de ouders van Fatima zich erbij neergelegd, al vraagt haar moeder dagelijks in haar gebeden dagelijks of haar dochter weer terug mag keren naar het geloof.

Video: Fatima vertelt over haar afscheid van de islam

Na er jarenlang over nagedacht te hebben, komt Fatima El Mourabit tot de conclusie dat ze niet meer in de islam gelooft. Ze deelt dat met haar familie, maar zij kunnen het niet accepteren.

'We willen zichtbaar zijn'

Fatima El Mourabit is blij dat steeds meer ongelovigen het lef hebben om te zeggen: 'Ik geloof niet meer'. "We zijn altijd een groep geweest die werd genegeerd, dat willen we niet meer. Wij willen zichtbaar zijn. We zijn niet doorzichtig."

Fatima behoort tot de groeiende groep voormalige moslims in Nederland die het geloof de rug heeft toegekeerd. Een groot aantal van hen worstelt daarmee. Ze worden door hun familie verstoten, uitgescholden of erger. Dat doet pijn, en een deel van hen zoekt professionele hulp. Alleen die hulp weet vaak eenvoudigweg niet hoe ze niet-gelovigen in psychische nood kunnen helpen. De kennis daarover is er niet of in het beste geval summier.

info

Niet gelovigen beschermen

D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma schreef in samenwerking met het Humanistisch Verbond een initiatiefnota waarin gesteld wordt dat de rechten van niet-gelovigen en andersdenkenden wereldwijd beter beschermd moeten worden. Zo staat in de nota onder meer: 'Bied vervolgde niet-gelovigen of activisten een plek in het shelter city programma'. Daar zouden ze enkele maanden mogen verblijven om in een veilige omgeving tot rust te komen. Ook wil het initiatief dat 'de positie en de bescherming van niet-gelovigen specifiek opgenomen wordt binnen een VN-resolutie'.

Doen alsof hij moslim was

Net als Fatima groeide Savalan Ghodsi op als diepgelovige moslim, in Iran, maar nog voordat hij 18 jaar was geloofde hij niet meer. Toen hij 13 maanden militaire dienst zat, moest hij doen alsof hij nog wel geloofde. Hij bad drie keer per dag en vastte. "Ik kon het niemand vertellen. Niemand was te vertrouwen."

Hij ging in Istanboel werken en studeren, en zijn oom uit Iran steunde hem met boeken en informatie. "Op een dag kreeg ik een telefoontje. Mijn oom en zijn hele familie waren vermoord op dezelfde dag. Vergiftigd door cyanide. Dat spul kun je niet zomaar ergens kopen." Savalan was niet veilig en kwam in Nederland terecht. En ook hier werd hij bedreigd omdat hij atheïst is.

Tv-reportage EenVandaag, waarin Savalan vertelt hoe het is om atheïst te zijn.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.