Premier Mark Rutte met VVD-fractievoorzitter en partijgenoot Klaas Dijkhoff.
Beeld © Archieffoto ANP
De kansen dat VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff premier Rutte zal opvolgen als VVD-leider zijn verkleind door de perikelen rond zijn wachtgeld. Dat zeggen partijgenoten van Dijkhoff, (oud-) politici en imagodeskundigen tegen RTL Nieuws.
Dijkhoff maakte gisteren bekend dat hij toch, maar tegen zijn wil, afziet van zijn wachtgeld. Dit besluit kwam een week nadat de liberale fractievoorzitter nog bezwoer dat hij het wachtgeld zou houden omdat hij er recht op heeft. Volgens hem hadden zijn fractiegenoten bij hun functioneren zoveel last van de affaire dat hij wel moest besluiten zijn wachtgeld stop te zetten.
"Buitengewoon onverstandig dat Dijkhoff eerst principieel wilde zijn, om een week later alsnog de draai te maken en zijn wachtgeld stop te zetten", zegt een VVD'er die niet met naam en toenaam genoemd wil worden. "Hij is te losjes en onderschat wat nog kan in het huidige opinieklimaat. Die lossigheid zal hem nekken. Dit kost hem zijn titel van kroonprins."
Ontzettend stom
"Nu moet Rutte wel doorgaan", zegt een liberaal die ook anoniem wil blijven. "Wat Klaas deed, is ontzettend stom. Het zal worden opgevat als zakkenvullerij van de ergste soort. Hij had moeten snappen dat dit niet kan. Hij kan het resterende deel het best aan een goed doel schenken."
Volgens deze VVD’er zijn de kansen op het VVD-lijsttrekkerschap nu verkeken: "Rutte moet nu wel doorgaan, want ik zou niet weten wie het anders moet doen." Mocht de VVD bij de verkiezingen niet meer de grootste worden, dan zal Rutte snel vertrekken uit de vaderlandse politiek, verwacht hij.
Ervaren rot zonder ambitie
"Voor Bente Becker, die het zeker zou kunnen, is het nu nog wat vroeg om Rutte op te volgen. Ik denk dat eerst een ervaren rot zonder ambitie fractievoorzitter moet worden. Iemand als Andre Bosman. Dan kan Benthe nog een paar jaar groeien en daarna lijsttrekker worden."
Leiderschapsdeskundige en voormalig PvdA-Kamerlid Marja Wagenaar wijst erop dat de handelswijze van Dijkhoff vervreemding in de hand werkt. "Hij heeft gezegd dat hij het wachtgeld kan houden of kan teruggeven, dat dat voor hem niet uitmaakt. Dat hij nooit op zijn loonstrookje kijkt. Dat is een luxe gedrag dat de meeste mensen zich niet kunnen permitteren. Zo vervreemd je je, en dat kun je als leider niet te vaak doen, want dan moeten ze je niet meer. Het schept afstand en daar worden kiezers niet blij van."
Tijd heelt alle wonden
Of zijn kansen op het VVD-lijsttrekkerschap nu zijn verkeken, kan ze nog niet beoordelen. Dat hangt volgens haar af van hoe hij zich herstelt. "De vraag is of hij het weer goed kan maken. Als hij nog een kras oploopt en zich nog verder vervreemdt van zijn achterban wordt het moeilijk. Tegelijk heelt tijd alle wonden. Dus hij moet hopen dat de verkiezingen nog even wegblijven."
VVD-lid Bert Homan vindt dat Dijkhoff niet al te handig heeft gecommuniceerd over zijn wachtgeld. "Het was rustiger gebleven als dat beter was gedaan. Een bestuurder heeft een uitstekend inkomen, dus die moet niet klagen. Over het lijsttrekkerschap hoeven we ons nu nog niet druk te maken, want dat speelt pas in 2025", lacht Homan, daarmee helder makend dat wat hem betreft premier Rutte ook in 2021 weer lijsttrekker moet worden.
Imagodeskundige Jack de Vries spreekt van een 'vervelend verhaal voor persoon en partij'. "Ze waren goed bezig met integriteit en dan is het vervelend dat dit erbij komt."
Politici als zakkenvullers
Of deze zaak een groot electoraal effect zal hebben, betwijfelt De Vries: "Voor ons in Den Haag zijn deze dingen erg groot en voor de mensen in het land bevestigt het het beeld dat politici zakkenvullers zijn. Toch denk ik niet dat dit enorme impact krijgt op de peilingen van de VVD. Het zal vooral effect hebben op het debat in de partij of Rutte moet blijven. Die heeft op dit punt een onkreukbaar imago en is het toonbeeld van lak hebben aan geldelijk gewin. Voor Dijkhoff helpt dit niet."
