Hoe moet dat nu in Den Haag, zonder vreugdevuren?

Al enkele avonden op rij klinken er luide knallen in de Haagse wijk Duindorp. Zwaar vuurwerk is het, soms gegooid in de richting van de opgetrommelde ME. Op straathoeken branden pallets, her en der ligt puin. Brandweerlieden moeten bij het blussen worden beschermd door de politie. De schade is vooral materieel: een friettent, bushokje en ondergrondse vuilcontainers worden vernield.

Is het al 31 december? Menig buitenstaander vraagt het zich wellicht af, maar het is pas het begin van de maand. De rellen hebben wel met Oud en Nieuw te maken. Sinds vrijdag duidelijk werd dat het vreugdevuur op het strand bij Duindorp niet doorgaat, trekken relschoppers de straat op. Gisteren bleek dat er ook geen brandstapel op het strand bij Scheveningen komt.

Voor sommige Hagenezen ­komen de rellen niet als een verrassing. De vreugdevuren zijn een ­decennialange traditie. Het bouwen van de stapels om die vervolgens op 31 december in de hens te steken, dat zit in het DNA van de bewoners van de voormalig vissersplaatsen Scheveningen en Duindorp. Daarbij: de brandstapels waren eind ­jaren tachtig juist een reactie van de gemeente op terugkerende ­chaos met Oud en Nieuw. Tijdens het ‘kerstbomen rausen’ stonden straten en pleinen in brand, vielen er gewonden en was schade groot.

Een uit nood geboren traditie

Met de vreugdevuren keerde de vrede terug. Maar nadat het vorig jaar mis ging en de veel te hoge brandstapel op het strand van Scheveningen uitmondde in een vuurregen – het mocht een wonder heten dat er geen gewonden vielen – ­begrijpt iedereen dat de traditie, weliswaar uit nood geboren, uit de hand is gelopen.

Na het opnemen van de schade op 1 januari ontstaat er een impasse. Er gebeurt helemaal niets in Den Haag, tot frustratie van de bouwers van de vreugdevuren en oppositiepartijen in de Haagse raad. Zij dringen erop aan dat de ­gemeente alvast nadenkt over de komende jaarwisseling, maar toenmalig burgemeester ­Pauline Krikke wil wachten op het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) over de bijna-ramp.

De OvV veegt op 3 oktober de vloer aan met het handelen van de gemeente en de burgemeester, waarop Krikke vertrekt. Haar tijdelijke opvolger Johan Remkes krijgt tot 17 oktober om met plannen te komen voor de komende jaarwisseling. Uit zijn woorden blijkt al meteen dat het waarschijnlijk te laat is voor de inwoners van Scheveningen en Duindorp. Omdat afspraken over de brandstapels in de afgelopen jaren een wassen neus zijn ­gebleken, moeten bouwers nu een vergunning aanvragen. Zo kunnen de voorschriften beter nageleefd worden.

Remkes biedt zijn hulp aan, en zegt met de bouwers van de vreugdevuren in gesprek te gaan. Maar het goed doorlopen van een vergunningstraject blijkt in de tien overgebleven weken een onmogelijke opgave.

Chanteren door geweld

Wat betekent dat voor de vrede in Scheveningen en Duindorp? Die vraag popt eind november weer op tijdens een gesprek tussen Remkes en de gemeenteraad. De burgemeester is onverbiddelijk: de eisen voor de vreugdevuren worden niet versoepeld om ze toch door te kunnen laten gaan. Een overheid mag zich volgens Remkes nooit laten chanteren door (dreigementen van) geweld.

Na de rellen van deze week spreekt Remkes van wetteloosheid en kiest hij voor handhaving van de orde. Zeker vijfentwintig relschoppers zijn de afgelopen dagen aangehouden, gisteren deed de politie invallen in Duindorp vanwege de ongeregeldheden.

Maar op een maand lang rellen zit niemand op te wachten. En wat gebeurt er op 31 december? Uit ­onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen naar sociale onrust en ‘feestrellen’ blijkt dat het beter is om minder de nadruk te leggen op ordehandhaving en meer op de facilitering van gezelligheid. ‘Waar overheid en feestvierders samenwerken in de organisatie van zo’n feest, wordt de beheersing van ­risico’s een taak van de gehele ­gemeenschap. In zo’n situatie zet men ordeverstoorders buitenspel’, schrijven de onderzoekers.

In de brief die burgemeester Remkes gisteren verstuurde, rept hij al over ‘alternatieve festiviteiten’. Het organiseren ervan ligt weliswaar bij de lokale gemeenschap, maar de gemeente kan ‘waar nodig ondersteunen’. Eenvoudig zal het Remkes niet worden gemaakt. De bouwers uit Duindorp lieten vrijdag al weten dat zij zich niet ‘laten gebruiken’ om iedereen rustig te houden. De bal ligt bij de gemeente, schrijven ze.

Geen vergunningen voor vreugdevuren Scheveningen en Duindorp

Den Haag geeft definitief geen toestemming voor vreugdevuren op de stranden van Scheveningen en Duindorp. De organisatoren voldoen niet aan de eisen en krijgen daarom geen vergunning.