Gaat de energierekening nou omhoog of omlaag?

De prijsstijging waar Eigen Huis voor waarschuwt heeft te maken met de oplopende netbeheerkosten als gevolg van duurzaam energiebeleid. Netbeheerders gaan ervan uit dat het zogenoemde capaciteitstarief in 2022 met zo'n 60 euro (voor het hele jaar) stijgt. Ze willen eigenlijk al vanaf komend jaar de prijs in stapjes ophogen, maar krijgen daar voorlopig geen toestemming voor van de Autoriteit Consument en Markt (ACM). 

Belangrijkste oorzaak van deze stijgende kosten: de investeringen in een nieuw elektranetwerk, onder meer door de aanleg van windparken op zee en zonneparken op land. De belangenvereniging voor huiseigenaren vindt dat de politiek moet opletten, want de belofte uit het Klimaatakkoord is juist dat de verduurzaming huishoudens geen geld gaat kosten, bijvoorbeeld door extra kosten te compenseren.

Maar het kostenplaatje ligt nog niet vast, zo benadrukt netbeheerder TenneT. Andere componenten van de elektriciteitsrekening kunnen nog wijzigen, zoals de elektriciteitsprijs, energiebelasting, bijdrage energietransitie van de overheid én de netkosten van regionale netbeheerders. Consumenten betalen al die kosten via de elektriciteitsrekening. Netbeheer kost in 2019 zo’n 45 euro per jaar. De verwachting is dat dat tot 2030 oploopt tot 125 tot 150 euro per jaar. Een woordvoerder van TenneT: ,,De komende tien jaar doen wij zo’n 12 miljard euro aan investeringen in de Nederlandse hoogspanningsnetten op zee (aansluiten windparken) en op land.”

De regionale netbeheerders worden momenteel ook overvraagd. Volgens Nieuwsuur ligt 700 megawatt aan projecten stil, schone energie voor zo'n 250.000 huishoudens die momenteel niet op het net kan worden aangesloten. Als een zonnepark wordt aangelegd, moet de ondernemer van dat park de aansluitkosten betalen, maar de consument betaalt de (extra) investeringen in het netwerk die nodig zijn de stroom te transporteren naar huizen en bedrijven.

Branchevereniging Netbeheer Nederland heeft er vorige week bij het kabinet op aangedrongen om daar nog eens naar te kijken. Anders komt de rekening van de energietransitie bij de consument terecht. Voorzitter Marc van der Linden van Netbeheer Nederland denkt wel dat er prijsprikkels moeten komen voor huishoudens om bijvoorbeeld de wasmachine aan te zetten als de zon schijnt, zodat de piek in aanbod wordt beantwoord met een grotere vraag naar stroom.

Al met al nog veel onzekerheden. Zelfs over de prijs voor een huishouden met gemiddeld verbruik in het komende jaar. Prijsvergelijker Pricewise is vandaag met een bericht gekomen dat de energierekening in 2020 in ieder geval omlaag gaat. De maatschappijen Vattenfall en Eneco hebben  telefonisch bevestigd dat de variabele tarieven van stroom en gas vanaf januari 2020 gelijk blijven. Essent meldde dat gisteren al. Omdat het kabinet heeft besloten dat de belasting met 100 euro omlaag gaat, zou energie dus wat goedkoper worden. Dat geldt tot 1 juli volgend jaar, wanneer de prijzen weer kunnen worden aangepast.

Los van het feit dat een koudere winter al roet in het eten kan gooien voor de huishoudboekjes (dan is de energierekening hoe dan ook hoger), laat een woordvoerder van minister Eric Wiebes weten dat er nog meer onzekerheden aankomen. ,,De energierekening bestaat uit drie componenten: belasting, levering en transport. We weten nu dat de marktprijzen gelijk blijven, maar als die omhoog gaan in 2021 of later, zou het kabinet kunnen besluiten de belasting verder te verlagen. Ook de netbeheerkosten vanaf 2022 zijn nog niet vastgesteld. Het is dus echt nog te vroeg om hier iets over te zeggen.”