Liever verontwaardigd over Zwarte Piet dan over Desi Bouterse

Dat Nederlandse kranten gisteren op zoek gingen naar reacties van Surinaamse Nederlanders na de veroordeling van de Surinaamse president Desi Bouterse tot twintig jaar cel, is begrijpelijk. Dat deze reacties ingetogen, voorzichtig, soms gegeneerd, of onverschillig waren, is ook begrijpelijk. Wie wil nu in de schandvlek van zijn eigen geschiedenis wrijven? De Volkskrant bijvoorbeeld ging bezoekers van de Grote Suriname-tentoonstelling in de Amsterdamse Nieuwe Kerk over Bouterse aan de tand voelen. In die kerk is overigens veel over de Surinaamse cultuur, geschiedenis, slavernij en kolonisatie te zien, maar weinig over president Bouterse.

Eén quote in die krant is me opgevallen. Het ging om de uitspraak van een jonge man (24) van Surinaamse afkomst die door zijn ouders naar de tentoonstelling was meegenomen om ‘iets mee te krijgen van dit land’. Hij vond de kwestie-Bouterse ‘van voor zijn tijd’ (Bouterse is nog steeds president en zijn veroordeling is nog geen week oud). En nu de quote: ‘Ik vind de kwestie van Kick Out Zwarte Piet (KOZ) interessanter’. Ik geloof ook dat heel wat jongeren met een Surinaamse achtergrond, al dan niet activisten bij KOZ, het verzet tegen kindervriend Zwarte Piet belangrijker vinden dan een protest tegen moordenaar Bouterse.

Leugens, list en corruptie

Wat heeft het ook voor zin om te wrijven in de vlek Bouterse? Een man die in 1982 onschuldige en vreedzame opponenten liet vermoorden, een coup pleegde, de democratie om zeep hielp, dictator werd, in drugs handelde, tijdens de jacht op zijn rivaal Brunswijk een half dorp liet uitmoorden (Moiwana, 39 doden), door leugens, list en corruptie terug aan de macht kwam. Terwijl die volgevreten boef nu nog steeds president van Suriname is, met steun van een flink deel van de Surinaamse bevolking. Ja, hoe leg je uit dat in je land van oorsprong Justitie er 37 jaar over deed om tot een veroordeling te komen?

Hoe moet je uitleggen dat afgelopen weekeinde in Paramaribo deze veroordeelde bandiet niet in het cachot belandde, maar door een idolate menigte als een popster werd verwelkomd? Veel interessanter is om je verontwaardiging te uiten jegens de fictieve figuur Zwarte Piet. Die heeft weliswaar geen coup gepleegd en niemand vermoord, maar is schandelijk zwartgeschminkt! Demonstreren tegen dat monster tijdens intochten is vanzelfsprekend, maar ooit een anti-Bouterse-demonstratie in Nederland meegemaakt? Als het om racisme aanwakkeren gaat, lijkt me de rol van een zwarte president als universele boef belangrijker dan die van Piet. Maar wie ben ik?

Gelukkig prijzen

Verderop in de Volkskrant las ik een opiniebijdrage van schrijver Vamba Sherif (ooit als asielzoeker in Nederland binnengekomen). Hij beklaagde zich dat hij vaak voor Zwarte Piet is uitgemaakt (overigens ben ik weleens voor ‘knoflookvreter’, ‘LePennetje’, ‘Fransoos’ of ‘Franse-slagknoeier’ uitgemaakt.

Een lachje was mijn antwoord). Maar Vamba Sherif moet zich misschien gelukkig prijzen dat nog niemand hem voor Desi Bouterse heeft uitgemaakt. Dit is pas pijnlijk.

Drie keer per week werpt columnist Sylvain Ephimenco zijn blik op de actualiteit. Lees zijn columns hier terug.