Ouderenzorg wordt strop voor gemeenten

Steeds meer ouderen doen een beroep op hun gemeente voor hulp in hun dagelijks leven. Gemeenten bieden via de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) zulke diensten aan voor kwetsbare inwoners. Het gaat dan bijvoorbeeld om persoonlijk toegesneden voorzieningen als huishoudelijke hulp, woningaanpassingen en dagbesteding.

Uit een nieuwe kostenprognose van de VNG, op basis van enkele grote gemeenten (Amsterdam, Rotterdam, Haarlem, Amersfoort en Apeldoorn), blijkt dat er in 2024 vele duizenden ouderen extra in deze steden gebruik zullen maken van WMO-ondersteuning. Daardoor stijgen de kosten voor de betrokken gemeenten de komende vijf jaar jaarlijks met ongeveer zeven procent.

De oorzaken: vergrijzing, beleid om mensen langer thuis te laten wonen, minder beschikbaarheid van mantelzorgers én de invoering van een nieuw abonnementstarief voor ondersteuning. Want vanaf dit jaar kijkt de overheid niet meer naar inkomen of vermogen bij de berekening van de eigen bijdrage voor thuishulp op maat. Iedereen betaalt maximaal 17,50 euro per vier weken.

De VNG heeft zich steeds verzet tegen het invoeren van dit systeem en nu blijkt waarom. Het afgelopen halfjaar is het aantal cliënten sterk gestegen, mede vanwege het voordelige vaste tarief. De uitgaven liepen hierdoor op met gemiddeld ruim zeven procent. Tegelijk zien gemeenten een verlaging van de WMO-inkomsten uit eigen bijdragen tot 30 procent op jaarbasis.

De gemeentekoepel roept minister De Jonge (Volksgezondheid) nu op om samen te kijken naar maatregelen om ‘ondersteuning en zorg betaalbaar te houden’. Een woordvoerder van de minister laat weten dat bij de zak geld voor de gemeenten al rekening wordt gehouden met de inflatie, stijgende zorguitgaven en demografische ontwikkelingen, zoals de vergrijzing.  

Ouderenorganisatie ANBO is niet verbaasd dat gemeenten zien dat hun WMO-budget ‘gierend uit de bocht dreigt te vliegen’. Directeur-bestuurder Liane den Haan: ,,Vanuit ANBO vinden wij dat we veel meer moeten inzetten op preventie, waardoor we voorkomen dat ouderen steeds meer zorg vragen. Daarom pleiten wij al jaren voor voldoende en geschikte woningen voor ouderen.”