EU-voorzitter Finland negeert Nederlandse begrotingseisen
EU-voorzitter Finland negeert de eis van Nederland om de nieuwe Europese meerjarenbegroting (2021-2027) te beperken tot maximaal 1.000 miljard euro. Het maandag gepresenteerde Finse budgetvoorstel komt neer op 1.087 miljard euro. Wel houden de Finnen de deur open voor een korting voor Nederland op de EU-betalingen.
Het Finse plan is een tegenvaller voor premier Rutte en zijn Deense, Zweedse en Oostenrijkse collega’s. In een scherp getoonzette brief riepen de vier eind vorige maand op het EU-budget te beperken tot exact 1,00 procent van het Europese bruto nationaal inkomen (bni). Wat de Finnen nu op tafel leggen – het eerste volledig uitgewerkte compromisvoorstel – komt neer op 1,07 procent. In een eerste reactie zei Den Haag maandagmiddag het nieuwe voorstel te bestuderen maar dat de Nederlandse inzet niet verandert.
Het plan is brandstof voor een verhit debat volgende week in Brussel, als de regeringsleiders elkaar treffen voor hun eindejaarstop waarop de begrotingsideeën besproken worden. De nieuwe EU-president Michel, die vanaf nu de begrotingsonderhandelingen leidt, zei vorige week in een interview met de Volkskrant dat alle leiders moeten bewegen. Hij liet doorschemeren dat de 1,00 procentseis van Rutte niet realistisch is. De leiders hopen medio 2020 een akkoord te bereiken over de nieuwe meerjarenbegroting. Of dat gehaald wordt, is allerminst zeker. Alle landen hebben een veto.
Begrotingsdiscussie
In mei 2018 gaf de Europese Commissie de aftrap voor de begrotingsdiscussie met het voorstel komende zeven jaar maximaal 1.135 miljard euro uit te geven (1,11 procent bni). Vervolgens lanceerde het Europees Parlement plannen die opgeteld 1,3 procent bni bedragen. Ruim twintig lidstaten scharen zich achter een van deze twee voorstellen, de meeste nettobetalers aan de EU (waaronder Nederland en Duitsland) echter niet.
Het Finse plan is een eerste serieuze poging om een compromis tussen de lidstaten te bereiken. Vergeleken met het Commissieplan korten de Finnen op de meeste uitgavenposten. Zo dalen de subsidies voor de armere regio’s van 392 miljard euro (Commissieplan) naar 374 miljard. Die voor onderzoek en digitalisering (belangrijk voor Nederland) gaan van 166 naar 152 miljard. Ook de voorziene uitgaven voor migratie en grensbewaking gaan omlaag: van 31 naar 23 miljard euro.
Opvallend is dat de landbouwuitgaven juist omhooggaan vergeleken met het Commissievoorstel: van 337 naar 347 miljard euro. Onlangs protesteerden boeren om uiteenlopende redenen in Nederland, Frankrijk en Duitsland.
Duitsland
Duitsland, de grootste nettobetaler aan de EU, stelt zich financieel minder strikt op dan Nederland. Berlijn wil dat de EU-begroting niet meer dan 1 procent van het bni bedraagt, maar legt zich niet als Den Haag vast op de cijfers achter de komma. Duitse diplomaten zeggen dat Berlijn zich niet wil vastpinnen omdat het met Parijs het voortouw moet nemen bij een begrotingsakkoord.
Het enige lichtpuntje voor Rutte is dat de Finnen suggereren dat er mogelijk toch een kortingsregeling op de EU-betaling blijft bestaan voor lidstaten die onevenredig veel aan de Unie afdragen. De bestaande kortingen leveren Nederland zo’n 1,5 miljard euro per jaar op, de Commissie wilde die de komende jaren juist afbouwen.