Begin volgend jaar zal de veelbelovende ontdekking tijdens experimenten in het internationale ruimtestation verder verkend worden.
“Niets tart de zwaartekracht,” zei Stephen Hawking lang geleden tegen onderzoeker Joshua Chou. Die woorden van de befaamde natuurkundige bleven lang in zijn hoofd hangen en brachten hem op een bijzonder idee. Want wat zou er met kankercellen gebeuren als ze uit de zwaartekracht gehaald worden?
Kanker
“Kanker is in wezen een ziekte van cellen,” legt Chou uit. “Hoewel er veel verschillende soorten zijn, hebben ze allemaal te maken met ongecontroleerde deling van lichaamscellen. Daarbij dringen ze ander weefsel binnen. Borstkanker dringt bijvoorbeeld borstweefsel binnen, longkanker dringt longweefsel binnen, etc.” De kankercellen klonteren hierbij samen en vormen een solide tumor. Deze tumor blijft vervolgens groeien totdat de cellen een signaaltje krijgen om het lichaam binnen te dringen. “Het probleem is dat niemand precies weet wanneer dat punt bereikt is,” zegt Chou. “Dit proces geeft echter aan dat er een manier moet zijn waarop kankercellen elkaar ‘aanvoelen’ om samen een tumor te vormen.”
Microzwaartekracht
De vraag is natuurlijk welke receptoren hierbij betrokken zijn. “We weten dat kankercellen enkel door middel van mechanische krachten hun omgeving kunnen voelen,” aldus Chou. “En die krachten bestaan alleen als er zwaartekracht is.” Maar wat als die zwaartekracht weggehaald wordt? Om hier een antwoord op te vinden, ontwierpen onderzoekers een microzwaartekracht-apparaat. Dit apparaat ter grootte van een tissuedoos, draait rond een as en heeft wel iets weg heeft van de pods waar astronauten in trainen. “Met dit apparaat kunnen we verschillende ziekten in een microzwaartekrachtomgeving bestuderen,” zegt Chou.
Resultaten
De onderzoekers testten vier verschillende soorten kanker: eierstok-, borst-, neus-, en longkanker. En de resultaten zijn verbazingwekkend. “80 tot 90 procent van de cellen in de vier verschillende soorten kanker waren uitgeschakeld,” zegt Chou. “Met uitgeschakeld bedoel ik dat ze doodgaan of wegzweven omdat ze niets langer kunnen vasthouden.” En dat is indrukwekkend. De vier soorten kanker zijn namelijk ook nog eens enkele van de moeilijkste te doden kankers. Daarnaast is er bij deze methode geen gebruik gemaakt van medicijnen. “Eenvoudigweg de zwaartekracht veranderen had al een groot effect op de kankercellen en het vermogen om elkaar te ‘voelen’,” legt Chou uit. “En nu zijn we klaar om hetzelfde uit te proberen in de ruimte.”
Naar het ISS
Inderdaad, want de onderzoekers zijn van plan hun veelbelovende ontdekking in de ruimte verder te verkennen. “Begin 2020 zullen we een onderzoeksmissie starten in het Internationaal ruimtestation,” zegt Chou. “We zullen kankercellen in een speciaal aangepaste ruimtemodule plaatsen die we voor de missie hebben ontwikkeld. We zullen gedurende het experiment op de lanceerplaats in speciale ruimtes gestationeerd worden om gegevens te verzamelen.” Na zeven dagen worden de cellen automatisch ingevroren en bewaard voor een terugreis naar de aarde. Vervolgens zullen ze hier in een laboratorium verder worden onderzocht.
Chou is erg enthousiast over de missie. Uiteindelijk hoopt hij namelijk te bewijzen dat kanker kansloos wordt als de zwaartekracht wegvalt. Een revolutionaire kijk op de manier waarop we kanker behandelen. “Ik hoop dat we kunnen bevestigen wat we ook in het lab hebben gevonden,” zegt hij. “Hopelijk kunnen we een manier vinden om een kankercel voor de gek te houden door het te laten denken dat het in de ruimte is terwijl het gewoon op aarde is. Mijn visie is dat deze methode naast bestaande behandelingen ingezet wordt om de behandelingsduur en de efficiëntie te verbeteren.” De onderzoeker benadrukt dat zijn methode geen magische toverstaf is. “Maar het zou wel de huidige behandelingen zoals chemotherapie een handje kunnen helpen om de ziekte te doden.”
