De afgelopen vijf jaar wist olie-en gasconcern Shell de weg naar de subsidiekraan van de staat goed te vinden. Het concern betaalt geen winstbelasting in ons land, maar kreeg wel 10 miljoen euro aan subsidies tussen 2014 en 2018.
Dat blijkt uit een analyse van RTL Z.
20 miljard winst
Alleen al in 2018 kreeg Shell zeker 3,4 miljoen euro aan subsidies van verschillende ministeries. Daarvoor was in dat jaar trouwens bepaald geen bittere noodzaak. Het bedrijf in zijn geheel zette vorig jaar een winst van 23,3 miljard dollar in de boeken, omgerekend 20,3 miljard euro.
Dat betekent dat het bedrijf in ieder willekeurig tijdvak van 1 uur en 22 minuten in 2018 de subsidie al bij elkaar verdiende.
Compensatie voor hoge energierekening
Zo ontving Shell ruim 1,5 miljoen euro van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) ter compensatie van de hoge energierekening.
Grote bedrijven kunnen subsidie krijgen als zij door het Europese Emissiehandelssysteem (ETS) extra kosten maken die concurrenten van buiten de EU niet maken. Dat ETS is in het leven geroepen om grote CO2-uitstoters extra daarvoor te laten betalen, maar dat mag dus niet ten koste gaan van de concurrentiepositie. En dus past Economische Zaken wat bij.
Subsidie voor milieuvriendelijke initiatieven
Maar dat was niet de enige subsidie die Shell kreeg vorig jaar. EZK maakte ook nog 97.420 euro over om Shell te ondersteunen bij een project om CO2 af te vangen en op te slaan.
Daarnaast kreeg Shell ook nog eens twee keer bijna 9 ton subsidie voor de aanleg van waterstofstations. "Voor de uitrol maken we gebruik van de Demonstratieregeling Klimaattechnologieën en -innovaties in transport (DKTI Transport) van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Via deze regeling kunnen bedrijven, kennisinstellingen en niet-gouvernementele organisaties subsidie aanvragen voor transportoplossingen met lage of geen CO2-uitstoot", laat een woordvoerder van het bedrijf weten.
"Een initiatief als de aanleg van een netwerk van waterstofstations – zonder subsidie geen rendabele investering voor commerciële partijen – is precies waar deze subsidie voor is bedoeld", laat de woordvoerder weten op de vraag waarom Shell dit niet gewoon uit eigen zak betaalt.
'Zo lelijk'
SP-Kamerlid Renske Leijten is het daar volledig mee oneens. "Dit is zo lelijk", zegt de financieel specialist van de partij. Ze hekelt het feit dat Shell aan de ene kant miljardenwinsten boekt en daarover in Nederland geen belasting betaalt en aan de andere kant 'vooraan staat om subsidies te vangen'.
Die groene subsidies zijn wat Leijten betreft bedoeld voor projecten en bedrijven die zichzelf zonder niet kunnen bedruipen, niet voor extreem winstgevende multinationals als Shell die hun geld juist in de fossiele industrie verdienen. "Dit is niet uit te leggen."
Regels moeten op de schop
Wat de SP betreft ligt het probleem dan ook niet alleen bij Shell, maar vooral ook bij de manier waarop de subsidieregels zijn gemaakt. "We moeten hier zeker naar kijken. Juist veel kapitaalkrachtige bedrijven zitten aan de subsidie, dan heb je het niet goed vormgegeven", besluit ze.
De SP kondigt aan minister Wiebes van Economische Zaken naar de Kamer te gaan roepen, om hem te vragen de subsidieregels zo aan te passen dat bedrijven die genoeg winst maken niet meer in aanmerking komen voor subsidie.
In een reactie laat Wiebes weten 'het sentiment te begrijpen', maar benadrukt dat de groene subsidies open staan voor alle bedrijven.
Miljoenen per jaar
Ook in de vier jaar voor 2018 was Shell geregeld aan het subsidieloket te vinden. In 2017 stortte de staat ruim 2,3 miljoen euro aan ETS-compensatie en nog eens bijna 49.000 euro voor CO2-afvang en -opslag.
In de jaren 2014, 2015 en 2016 werd er voor een totaalbedrag van 4,5 miljoen euro gecompenseerd voor de hoge energiekosten van de olie- en gasreus.
