Kritiek op kookboek: Vrouw die menstrueert uit de keuken weren

,,Dit kun je toch niet menen? Het is 2019!’ Hiske Versprille, culinair journalist en recensent bij de Volkskrant, kan haar ogen niet geloven als zij een kookboek van Peter van Berckel openslaat en een passage ontdekt over vrouwen die ongesteld zijn en uit de keuken zouden moeten blijven. Ze zegt dat ze het fermentatieboek Tsukémeno met plezier gebruikt, maar dat gedachten als deze écht uit de tijd zijn.

Haar hartenkreet vindt weerklank bij haar volgers. ‘Bloedende vrouwen zíjn ook doodeng’, grapt een vrouwelijke collega van Versprille. Merkwaardig, bizar, zijn de reacties. En: ‘Wow, echt wow’. Roos van Rijswijk, zelf ook schrijver, meldt zoiets onlangs ook nog te hebben gehoord. ‘O nee', schrijft ze. ‘Ik sprak een tijd geleden nog iemand (v) die zei dat ongestelde vrouwen geen slagroom kunnen kloppen omdat -ie dan mislukt.’

Later voegt Versprille er nog aan toe dat er veel onzin wordt uitgekraamd over afvalstoffen: ‘Dat rare magische denken over afvalstoffen en ontgifting is sowieso grotendeels onzin. Mensen zijn voortdurend afvalstoffen aan het uitscheiden. Koolstofdioxide bijvoorbeeld – maar ik heb nog nooit iemand horen zeggen dat je in de keuken beter je adem kunt inhouden.’

Verantwoordelijk voor een hardnekkig misverstand over menstruerende vrouwen is de Hongaarse arts Béla Schick, die er in de jaren 20 van overtuigd was dat ongestelde vrouwen bloemen lieten verwelken en fruit lieten bederven door de stof menotoxine die ze uitscheidden als ze hun maandstonden hadden. Deze stof bleek later helemaal niet te bestaan.

,,In mijn vooronderzoek ben ik inderdaad een paar keer tegengekomen dat het invloed kan hebben”, reageert auteur Peter van Berckel, wellicht ook verwijzend naar de theorie van Béla. ,,In veel culturen zijn vrouwen niet welkom in de keuken. Daarom heb ik dat opgenomen in mijn boek.”
De precieze tekst in zijn boek luidt: ‘In veel culturen zijn menstruerende vrouwen niet welkom in de keuken. Het lichaam van een menstruerende vrouw is (afval)stoffen aan het uitscheiden. Het zou beter zijn om een pickle (augurk) in die periode door een ander te laten maken'. 

Van Berckel stelt dat Versprille dan de eerste druk van het boek (uit 2018) voor zich moet hebben. ,,Ik heb deze passage aangepast in de tweede druk omdat er allerlei reacties op kwamen. Mensen vonden het ouderwets en achterhaald. Dus heb ik het iets genuanceerd.” Hij benadrukt dat hij geen expert is of arts.