Voor Sama

De voorstellen om IS-gangers maar niet zelf in Nederland te berechten worden steeds bonter. CDA-Kamerlid Martijn van Helvert is het laatste genie dat het ei van Columbus denkt te hebben gevonden door het probleem gewoon aan Assad te delegeren. U weet wel, de grootste oorlogsmisdadiger in de Syrische burgeroorlog en de voornaamste reden waarom Syriërs in opstand kwamen en massaal het land ontvluchtten.

Van Helvert stelt zelfs voor om de diplomatieke banden aan te halen met de Syrische dictator. De koning hoeft volgens hem niet meteen op bezoek maar „we kunnen beginnen met samenwerken voor consulaire zaken”. Zodat Syrische vluchtelingen op een dag kunnen terugkeren. Hier spreekt een christen-democraat, mind you.

Van Helvert is niet de enige die niet lijkt door te hebben wat voor wrede dictatuur de meeste Syriërs zijn ontvlucht. Ook Gert-Jan Segers, fractievoorzitter van de ChristenUnie, lijkt het concept dictatuur niet te snappen toen hij vorige week in NRC een soort apartheid in barmhartigheid voorstelde. Ben je een Syrische moslim die hier asiel wil, dan heb je pech, want „in het Midden-Oosten is een islamitische meerderheidscultuur. Voor moslims is het daar veiliger dan voor andere groepen”.

Onlangs keek ik naar de documentaire For Sama, een hartverscheurend liefdesverhaal tijdens de Syrische oorlog van filmmaker Waad al-Kateab. Waad filmde als studente de vreedzame protesten tegen het regime in haar stad Aleppo in 2012, en bleef dat doen toen de protesten op brute wijze werden neergeslagen en het geweld escaleerde.

In het belegerde Oost-Aleppo trouwt ze met haar boezemvriend Hamza, een chirurg. Op het hoogtepunt van de belegering, in 2016, krijgen ze samen een dochtertje, Sama. ‘Hemel’. Een „verlangen naar een hemel zonder gevechtsvliegtuigen, zonder bombardementen”, vertelt Waad. Want op dat moment bombardeert Assad met hulp van de Russen doelgericht burgerdoelen, en zoals we weten worden ziekenhuizen door het regime de facto als militaire bases beschouwd.

Sama groeit op in de ziekenhuishallen van Oost-Aleppo, waar haar vader de eindeloze stroom gewonden behandelt en haar moeder samen met andere burgers schuilt. Waar niet de geluiden van een muziekmobieltje maar die van bominslagen vertrouwd zijn. De beelden van gewonde kinderen en huilende moeders die ongefilterd voorbij komen, snijden door je ziel.

De film is een liefdesverklaring en verantwoording van een moeder jegens haar dochter, en ze vraagt: „Kun je het me vergeven?”. Een vraag die de wereld ook zou moeten stellen.

Ik stel voor dat Martijn van Helvert en Gert-Jan Segers deze documentaire samen bekijken. Benieuwd of zij daarna nog stoïcijns achter hun voorstellen blijven staan.