Al deze klassieke tekenfilms krijgen een racisme-waarschuwing mee van Disney+, en dit is waarom

Het probleem ligt zelfs zo gevoelig dat Disney tegenwoordig waarschuwingsberichten laat verschijnen voor het vertonen van bepaalde prenten. Dat is een nieuwe tactiek die op Disney+ wordt toegepast, hun nieuwe streamingplatform dat op 12 november gelanceerd werd. Het platform is meteen een grote hit, met 10 miljoen betalende klanten op één dag tijd, in slechts drie landen: Nederland, de VS en Canada. 

Enkele van de films die nu zo’n waarschuwingslabel krijgen, werden al herwerkt in live action-formaat. Daarin werden die aanstootgevende fragmentjes al weggewassen. Natuurlijk verwachtte het kijkpubliek wel om ook nog steeds toegang te krijgen tot de originele tekenfilms, vandaar de maatregel. De melding voor de films luidt: “Dit programma wordt u voorgesteld zoals het destijds is gemaakt. Het zou verjaarde stereotype beelden kunnen bevatten”. 

De bekende film over het vliegende olifantje werd in 1941 ingeblikt, en je hebt geen tijdmachine nodig om te weten dat de tijdsgeest toen nog heel anders was. Zo zijn er aan het begin van de film nog slaven te zien die de circustent naar boven halen. Een groepje kraaien dat in de film voorkomt, is duidelijk gebaseerd op stereotypen rond zwarte mensen. De ‘leider’ van de groep heet Jim Crow, een naam die verwijst naar een Amerikaanse wetgeving die segregatie legaliseerde. 

‘Nooitgedachtland’ wordt heel wat minder sprookjesachtig als je het door een modern vergrootglas bekijkt. De scène in het indianendorp stereotypeert Native Americans, ofwel de originele bewoners van Amerika. De inheemse stammen worden er afgebeeld als barbaars, primitief en minder intelligent dan de andere personages. 

Bovendien wordt er in het liedje ‘Wat Maakt De Roodhuid Rood’ letterlijk gezongen over de zogenaamd rode huidskleur van de personages. 

Een film maken over ‘hoe je best bij je eigen soort kan blijven’ ten tijde van het hoogtepunt in de strijd tegen segregatie, dat is een brutale zet. Als je daarin dan ook nog eens de apen voorstelt als karikaturen van zwarte mensen, wordt het probleem natuurlijk alleen maar groter.

Ook de auteur van het bronmateriaal, Rudyard Kipling, staat trouwens bekend om zijn racistische vooroordelen. Hij schreef het beroemde en beruchte gedicht ‘The White Man’s Burden’, waarin hij de witte mannen bejubeld die hun ideale leventjes verlaten om ‘beschaving’ naar andere culturen te brengen. 

De Siamese tweeling uit ‘Lady En De Vagebond’, zijn karikaturen van ‘geniepige’ Aziatische vrouwen.  Hun liedje, ‘The Siamese Cat Song’ komt niet meer voor in de live action-remake van de film, die op 12 november gelanceerd werd op Disney+. Het Disneyliedje sneuvelde vanwege de racistische ondertoon tegenover Aziatische mensen, die verwerkt was in de tekst en de portrettering van de twee poezen. De katten, genaamd Si en Am, zijn de schurken van dienst. Ze werden getekend met stereotiepe smalle oogjes en spraken met een accent dat bekend staat als ‘chinglish’.

Het liedje stamt uit 1955, en werd destijds ingezongen door Peggy Lee. Het kreeg wel een opknapbeurt, zodat er een andere, gelijkaardige versie in de film getoond kon worden. Zangeres Janelle Monáe, die ook een stemmetje vertolkt in de nieuwe film, nam de herwerking van het liedje voor haar rekening. 

Ook de zogenaamde Aristokatten moeten eraan geloven. Tijdens het nummer ‘Niemand Swingt Zoals Een Echte Kat’ is er een Aziatische kat te zien die piano speelt met eetstokjes. Ook dat personage kreeg spleetoogjes en een accent. Niet oké, zo vonden vele kijkers. 

Andere films, zoals ‘Aladdin' en ‘Pocahontas’, krijgen de waarschuwing dan weer niet mee, hoewel vele kijkers menen dat er ook daar te veel stereotype afbeeldingen te vinden zijn. 

Zo stelt het liedje aan het begin van ‘Aladdin’: ‘we snijden je oor af als we je gezicht niet leuk vinden’, een vervelend beeld van een Arabische samenleving. Daarnaast gaat het verder: ‘het is hier barbaars, maar hey, het is onze thuis’. ‘Pocahontas’ verdraait dan weer het échte verhaal van de prinses, die in 1612 niet verliefd werd op een Engelsman, maar door de Engelsen gekidnapt werd. Daarna werd ze een jaar gevangen gehouden in Engeland, gescheiden van haar familie. Na haar ‘vrijlating’ werd ze gedwongen om te trouwen met een Engelsman. Ze was nog maar 17 jaar oud. 

Het probleem treft lang niet alleen Disney. Wat te doen met films en tv-series die vroeger de norm waren, maar vandaag een bittere nasmaak krijgen (denk maar aan bepaalde scènes uit ‘Friends’ die recent in opspraak kwamen) is een vraag die alle mediabedrijven blijft bezighouden. Streaming, de meest recente evolutie in de tv-wereld, brengt dat probleem naar de voorgrond. Wat Disney+ doet met deze waarschuwingen, kan een mogelijke oplossing bieden voor andere zenders, die het voorbeeld eventueel kunnen volgen. 

In lijn met het nieuwe bedrijfsreglement zullen bepaalde films helemaal niet meer vertoond worden, dus ook niet op Disney+. Het gaat bijvoorbeeld over de controversiële film ‘Song of the South’, uit 1946. De film vertelt het verhaal over een kleine, blanke jongen die op een plantage in het Zuiden vriendschap sluit met een zwarte man die er werkt. De stereotype voorstelling van Afro-Amerikanen kan volgens de meeste kijkers vandaag de dag niet meer door de beugel, en dus werd de film verbannen van het scherm.