Deze vruchtboom kan heel goed tegen de Nederlandse kou

Vroeger heette de kiwi Chinese kruisbes. Geen gekke naam, omdat de plant uit China komt en de vrucht wel wat lijkt op die van een kruisbes. Maar toen de Nieuw-Zeelanders Chinese kruisbessen gingen telen en de vrucht op de markt wilden brengen, hadden ze een pakkende naam nodig. Dat werd kiwi en nu denkt iedereen dat de vrucht uit Nieuw-Zeeland komt.

Kiwi’s zijn prachtig als je de vrucht in dwarsdoorsnede bekijkt, maar ze zijn vooral populair geworden omdat ze een enorme dosis vitamine C bevatten. Dat is een prima marketingargument, waarbij niet altijd wordt vermeld dat de meeste vitamine C zich vlak onder de schil bevindt. En het is niet gemakkelijk om een kiwi superdun te schillen. Nu is de schil eetbaar, maar ja, stop maar eens een ongeschilde kiwi in je mond - alsof je de afwasborstel moet opeten.

Nu bestaat er ook een kiwi met kleine vruchten met een gladde schil. Kiwibes, of mini-kiwi, wordt die ook wel genoemd. Dat is een heel andere soort dan de geijkte supermarktkiwi. De laatste heet Actinidia chinensis, de botanische naam van de mini-kiwi is Actinidia arguta. De zoete mini-kiwi kun je eten met schil en al. 

Ook als plant lijken de twee kiwisoorten niet op elkaar. Beide zijn weliswaar klimplanten, maar de gewone kiwi heeft niet alleen behaarde vruchten, maar ook behaard blad. Het blad en de vruchten van Actinidia arguta zijn glad.

De geijkte kiwi is bij ons niet altijd vorstbestendig. De mini-kiwi komt uit het koude noordoosten van China en is ook bij ons volkomen winterhard. Daarnaast groeit de mini-kiwi langzaam. Pas na een paar jaar bereikt de plant een hoogte van drie tot vier meter. 

Wie de gewone kiwi in zijn tuin heeft, kent de tomeloze groeikracht van deze klimplant. Elk jaar maakt hij meterslange ranken en voor je het weet zit hij met zijn tengels onder je dakpannen. In theorie zou jij baas in eigen tuin moeten zijn, maar je ziet vaak dat iemand zijn kiwi’s helemaal niet de baas kan en de planten laat uitgroeien tot een onontwarbare kluwen.

Alle kiwi’s zijn tweehuizig: de mannelijke en de vrouwelijke bloemen zitten aan aparte planten. Je moet er dan ook altijd twee neerzetten, een man en een vrouw.

Ook de kiwibes of mini-kiwi is tweehuizig. Er bestaat wel een variëteit - ‘Issai’- die zelfbestuivend zou zijn waardoor je aan één plant genoeg hebt. Maar de praktijk leert dat je met beide sexen toch altijd een grotere oogst hebt.

Over die bestuiving gesproken: Europese bijen lijken niet dol op het stuifmeel van Chinese kiwi’s. Vaak laten ze de bloemen links liggen, zodat je als kiwi-eigenaar het bestuivingswerk zelf moet doen. Dat gaat het beste met een penseel of een kwastje.

En ach, als er straks geen insecten meer zijn, zullen we alle vruchtbomen zelf moeten bestuiven. Laten we daar maar vast aan wennen.