‘We zullen jullie afslachten’: Britse journalist sprak met geradicaliseerde moeders en kinderen in berucht Syrisch vluchtelingenkamp

In kamp Al-Hol in het noordoosten van Syrië verblijven zo’n 70.000 mensen. Het gaat om slachtoffers van IS die voor de terreurgroep op de vlucht sloegen, maar er verblijven ook IS-vrouwen samen met hun kinderen. De leefomstandigheden in Al Hol zijn op z’n minst schrijnend te noemen. Er is geen onderwijs, hulporganisaties kunnen moeilijk werk leveren door de onveilige situatie en de gezondheidszorg is minimaal.

De Britse journalist Mark Stone van Sky News kreeg toelating om het kamp - dat gerund wordt door ‘Syrian Democratic Forces’ (SDF) onder leiding van de Koerden - te bezoeken. Dat gebeurde niet zonder risico, want steekpartijen zijn schering en inslag in Al Hol en er worden ook moorden gepleegd. De journalist spreekt overigens liever van een “stad”, “want met 70.000 inwoners kun je dit geen kamp meer noemen”.

Mini-kalifaat

Mark Stone stelde met eigen ogen vast hoe beroerd de situatie in Al-Hol is. Maar bovenal: dat op deze plek een soort van mini-kalifaat wordt gecreëerd. Want mensen die ooit op de vlucht sloegen voor Islamitische Staat mengen zich er met IS-vrouwen, die vaak nog steeds geradicaliseerd blijken te zijn. Het gaat om moeders met (jonge) kinderen, die zich dikwijls geen ander leven dan dat in het kamp kunnen inbeelden.

In de reportage is te zien hoe de Britse journalist verschillende jonge kinderen ontmoet. Eén jongen zegt afkomstig te zijn uit Rusland, een ander kind is naar eigen zeggen Fins en zes jaar. Stone sprak voorts nog met kinderen afkomstig uit “Bosnië, China, Frankrijk en Oezbekistan”.

Een blond kind, niet ouder dan tien jaar, trekt Stone’s aandacht. Het jongetje citeert een vers uit de Koran. “God zegt: bekeer u oprecht tot Allah in de hoop dat uw Heer u van uw kwalen zal verwijderen.” Vervolgens zegt hij kalm, zijn blik strak op de camera gericht: “We zullen jullie doden door jullie af te slachten. We zullen jullie afslachten.”

‘Als dieren behandeld’

De Sky News-correspondent interviewde in Al-Hol eveneens verschillende vrouwen. Alle interviews gebeurden op de marktplaats van het kamp, de enige plek waar de veiligheid van de journalisten nog ietwat kon gegarandeerd worden. Een vrouw met Australische tongval weigert te spreken met Stone. Een andere vrouw is gewilliger. Zij zegt openlijk nog steeds in de ideologie van IS te geloven. “Waarom zouden we veranderen? We worden behandeld als dieren, als honden”, vertelt ze, verwijzend naar de leefomstandigheden in het kamp.

Wanneer Stone de vrouw erop wijst dat IS ook mensen heeft behandeld als dieren, door hen te onthoofden of levend te verbranden, verwijst ze meteen naar de Koran, zonder verder in detail te treden.

IS-leider

De vrouwen die door Stone werden geïnterviewd, zijn naar eigen zeggen op de hoogte van het overlijden van Abu Bakr al-Baghdadi. Deze zelfverklaarde kalief van Islamitische Staat blies zichzelf op tijdens een raid van Amerikaanse Special Forces vorige maand in Syrië. Een nieuwe leider zal opstaan, verzekert een vrouw uit Parijs aan de Britse journalist. “En wanneer die gedood wordt, zal er weer een andere opstaan”, klinkt het overtuigd.

Een Italiaanse vrouw die in het kamp woont, heeft de ideologie van IS naar eigen zeggen wel afgezworen. Als 17-jarige vertrok Sonia Khadira naar Syrië om zich bij de terreurgroep aan te sluiten. Drie jaar lang zwoer de moeder van drie trouw aan IS, maar drie jaar geleden vluchtte ze weg. Sindsdien heeft ze een onderkomen in Al-Hol. De vrouw zegt te begrijpen dat de Italiaanse regering niet staat te springen om haar terug te halen, omdat ze mogelijk nog een bedreiging zou kunnen vormen in haar thuisland. 

De vraag is of deze vrouw de waarheid spreekt, werpt Stone nog op in de reportage. “Hoeveel van deze vrouwen zijn slachtoffer? En hoeveel zijn dader?” Het zijn vraagstukken waar in kamp Al-Hol niemand over oordeelt, aldus nog de journalist.