Nederlandse economie in het derde kwartaal opnieuw gegroeid

Vergeleken met een kwartaal eerder dikte het bruto binnenlands product (bbp), de maatstaf voor de economische groei, met 0,4 procent aan. Dat is gelijk aan de groei in de twee voorgaande kwartalen. Hiermee kwam de economisch groei op jaarbasis uit op 1,9 procent. 

Consumenten gaven alles bij elkaar 1,6 procent meer uit dan in dezelfde periode vorig jaar. Vooral voor uitjes in de horeca, elektrische apparaten, woninginrichting, dranken en tabak liepen de bestedingen op. Aan auto’s werd wel minder uitgegeven, net als in voorgaande kwartalen.

De goederenexport was in september 1,9 procent hoger dan een jaar eerder, maar lag lager dan in augustus. Met name de uitvoer van elektronische apparatuur was opnieuw minder. Wel steeg de export van aardolieproducten en machines. De omstandigheden voor de export zullen deze maand ongunstiger zijn dan in september, zo verwacht het statistiekbureau. 

Verder werd er flink meer geïnvesteerd in bouw en machines; 7,4 procent meer dan een jaar eerder. Volgens het CBS was het vertrouwen van industriële ondernemers het afgelopen kwartaal weliswaar minder positief dan een jaar eerder, maar ligt het sentiment nog altijd een stuk boven het gemiddelde van de afgelopen twintig jaar. 

Hoewel de productie van bouwbedrijven met 5,3 procent het hardst in het derde kwartaal groeide, zijn bouwers pessimistisch. Er zijn meer ondernemers die een omzetdaling verwachten dan die uitgaan van groei. Ze kunnen te weinig arbeidskrachten vinden, maar ze zeggen ook veel last te hebben van stikstof- en PFAS-maatregelen. 

De delfstoffenwinning, met daarin de gaswinning in Groningen, was wederom de bedrijfstak met de grootste krimp. De productie van de landbouw en visserij groeide, met 4,1 procent, sterk. De industrie produceerde ruim 1 procent meer dan een jaar eerder. Dat was onder meer te danken aan de machine- en voedingsmiddelenindustrie. 

Al met al doet Nederland het een stuk beter dan Duitsland. Vanochtend werd duidelijk dat de Duitse economie in het derde kwartaal met 0,1 procent is gegroeid, waarmee het nipt ontsnapte aan een recessie. Vooral de industrie heeft daar sterk te lijden onder de handelsoorlog. Wereldwijd is de laatste tijd sprake van afzwakkende economische groei. 

Nederland heeft daar ook wel last van maar de schade blijft beperkt. Het aantal faillissementen is bijvoorbeeld nauwelijks gestegen. Er werden in oktober vijf bedrijven minder failliet verklaard dan in september. De trend is de afgelopen jaren redelijk vlak. Uit de cijfers van CBS bleek verder dat het aantal banen is toegenomen. Dat is nu al zo ruim vijf jaar achter elkaar. 

Het aantal banen steeg vooral in de zorg, handel, vervoer, horeca en onderwijs. Het aantal uitzendbanen kromp. ,,Waarschijnlijk hebben fabrieken uitzendkrachten zelf in dienst genomen. Per saldo gebeurt er dan niets", aldus hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen van het CBS. Eind september was het aantal openstaande vacatures opgelopen tot 288.000, een toename van 4000 vergeleken met een kwartaal eerder. Er zijn nu ruim driemaal zoveel vacatures als op het dieptepunt in 2013.

Tegelijkertijd zijn er wel meer werklozen bijgekomen. Van Mulligen: ,,Dat komt niet doordat veel mensen hun baan zijn kwijtgeraakt. Meer mensen zijn op zoek gegaan naar werk, maar kunnen dat niet direct vinden. Het komt door een groei van het aanbod, niet door een afname van de vraag, dit is een positief teken. Veel mensen hebben vertrouwen in de arbeidsmarkt.”

In reactie op de CBS-cijfers zegt FNV dat te veel mensen niets merken van de aanhoudende economische groei en de gunstige arbeidsmarkt. De vakbond zich onder meer zorgen om de groep die moeite heeft met het vinden van een baan. Daarnaast zien volgens de FNV veel werknemers al jaren geen groei in hun inkomen. Het huidige wettelijk minimumloon is te laag om van rond te komen. Daarom moet dit omhoog naar 14 euro per uur binnen drie jaar.