De maximumsnelheid op Nederlandse wegen gaat omlaag om stikstof te besparen. Zouden vrachtschepen ook zo'n limiet krijgen, dan zou de uitstoot nog veel lager worden. Maar is dat echt een goede oplossing? De sector is er nog niet over uit.
Nederland zit op slot door stikstof. Boeren protesteren, vergunningen en bouwprojecten liggen stil. Het kabinet presenteerde woensdag plannen om uit de impasse te komen. Zo gaat de de maximumsnelheid op snelwegen naar 100 kilometer per uur. Een snelle manier om de uitstoot omlaag te brengen, zegt het kabinet.
En dat geldt ook voor de scheepvaart. Uit een nieuwe studie van een Engels consultancybureau in opdracht van ngo Seas At Risk blijkt dat een verlaging van de snelheid van tankers en containerschepen grote effecten op het milieu kunnen hebben.
No-brainer
Een verlaging van de snelheid met 20 procent zou de uitstoot van zwavel en stikstofoxide zelfs met 24 procent verminderen. Ook de uitstoot van CO2 gaat daarmee drastisch omlaag. Onderzoeksbureau CE Delft trok in 2017 soortgelijke conclusies.
Schoner, minder lawaai op zee, goedkoper en makkelijk te realiseren. Milieuclubs noemen een snelheidslimiet een 'no-brainer'. Toch wordt er al jaren hevig over het onderwerp gediscussieerd. De internationale gemeenschap, verenigd in de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) van de VN is verdeeld of er ooit regels komen voor een snelheidslimiet.
Trage discussie
Het is een trage discussie, weet Nick Lurkin van redersvereniging KVNR. "De IMO heeft 174 lidstaten en iedereen zit er anders in", zegt hij tegen RTL Z.
Zo pleitten meer dan honderd rederijen en milieuclubs dit voorjaar in een open brief voor een limiet. Ook zou Frankrijk een voorstel hebben gedaan waarin een limiet geldt voor olie- en bulkvervoerders, terwijl Denemarken meer voelt voor concrete individuele emissiedoelen. Maersk, de grootste rederij voor containerschepen ter wereld, steunt juist weer een plan om het vermogen van schepen te beperken.
De industrie zelf heeft geen stem, maar lobbyt natuurlijk volop. Lurkin: "Er wordt deze week weer vergaderd over de limiet, maar ik verwacht op zijn vroegst pas volgend jaar een besluit."
KVNR geen voorstander van limiet
De scheepvaartsector is volgens KVNR alleen zo groot en divers, dat er geen pasklare oplossing ligt. De branchevereniging voor de Nederlandse scheepvaart is daarom geen voorstander van een opgelegde snelheidslimiet.
Volgens Lurkin zijn de rederijen die voorstander zijn, vooral de partijen die droge bulk vervoeren. Nederland is daarentegen marktleider in verse waren: kiwi’s, bananen. Die hebben er baat bij om snel op de plek van bestemming te komen. Flitspalen op open zee? Een snelheidslimiet is niet te handhaven, denkt de organisatie. Ook omdat er al op verschillende snelheden wordt gevaren.
"Het gaat uiteindelijk natuurlijk om het terugdringen van de CO2-uitstoot", zegt Lurkin. "Dat is het grote doel. We zijn niet tegen langzamer varen, maar wel tegen een snelheidslimiet". De bond ziet meer in innovatie om de uitstoot van de sector te verminderen.
Meer schepen nodig
Een limiet zou ook niet wenselijk zijn, omdat het de weg naar CO2-reductie blokkeert. Gaan we langzamer varen, dan zijn er meer schepen nodig om de vervoerscapaciteit op niveau te houden.
Dan moet er worden geïnvesteerd in schepen met huidige technologieën, oftewel schepen op fossiele brandstof. Lurkin: "En die gaan zo weer 25 jaar mee." Volgens hem is het merendeel van de sector dan ook tegen een snelheidslimiet.
Druk groeit
Maar verandering moet er wel komen, en snel. De druk op de sector als een van de grootste vervuilers stijgt. In 2050 moet de CO2-uitstoot van de internationale scheepvaart zijn gehalveerd is de afspraak. "De Nederlandse sector gaat zelfs voor 70 procent", weet Lurkin.
Dat moet volgens de KVNR lukken met schonere brandstoffen en nieuwe technologieën. Biobrandstof, batterijen en zelfs ammoniak worden genoemd als drijvende kracht. Maar veel van die technieken staan nog in de kinderschoenen. "We moeten haast gaan maken met R&D."
