Randstad, waar nood het hoogst is, niet uit de brand met stikstofmaatregelen kabinet

Dit blijkt uit doorrekeningen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het betreft juist de provincies waar de nood het hoogst is.

Premier Mark Rutte en minister Stientje van Veldhoven van Wonen stelden woensdag bij de presentatie van de plannen nog hoopvol dat de kabinetsambitie van 75 duizend nieuwbouwwoningen volgend jaar gehaald kan worden. ‘We creëren ruimte voor vrijwel de gehele woningbouw’, aldus Rutte. ‘We kunnen die doelstelling halen als we nu keihard aan de slag gaan’, zei Van Veldhoven, die sprak van ‘een doorbraak’.

Minder optimistisch

De doorrekeningen van het RIVM waar het kabinetsbeleid op gebaseerd is, tonen een minder optimistisch beeld. Door de inperking van de maximumsnelheid kunnen provincies als Noord-Brabant, Gelderland, Overijssel en Drenthe meer huizen bouwen dan ze voor 2020 hebben gepland. Zuid-Holland, Noord-Holland en Utrecht krijgen met de nu aangekondigde maatregelen juist te weinig stikstofruimte voor de bestaande nieuwbouwplannen. Dat zijn precies de provincies waar de vraag naar woningen het grootst is.

Het effect van de verlaging van de maximumsnelheid is in de Randstad beperkt, omdat daar nu al weinig wegen zijn waar 130 km per uur gereden kan worden. Door de wens van de VVD om ’s avonds en ’s nachts de oude maximumsnelheden te handhaven is de effectiviteit met nog eens 20 procent afgenomen. 

In de brief die het kabinet woensdag naar de Tweede Kamer stuurde, wordt erkend dat ‘aan de Zuid-Hollandse kust mogelijkerwijs sneller grenzen worden bereikt’. Het RIVM is stelliger: ‘Met name in het kustgebied – regio Den Haag en Katwijk – is de depositieruimte beperkt. Hier is het zeer onzeker of de ruimte toereikend is voor alle voorgenomen woningbouwplannen in 2020.’ Alleen al de stad Den Haag heeft de ambitie om de komende jaren duizenden woningen te bouwen.

Ook in Utrecht en Noord-Holland blijft er te weinig ruimte voor nieuwbouw, blijkt uit de gegevens die het RIVM aan het kabinet heeft verstrekt.  Die provincies kleuren rood op een kaart waarop ‘de benodigde ruimte voor woningbouw’ zichtbaar wordt gemaakt. De meeste cijfers staan in die provincies in de min.

Uitkopen

Een woordvoerder van minister Van Veldhoven houdt in een reactie vol dat er ‘landelijk gezien’ 75 duizend woningen gebouwd kunnen worden. ‘Maar er zijn gebieden waar je het niet redt. Daar moeten aanvullende maatregelen komen.’

Provincies als Noord-Holland en Utrecht kunnen eventueel ruimte creëren door boeren uit te kopen, maar het is nog steeds niet duidelijk hoe dat moet gebeuren. In december hoopt minister van Landbouw Carola Schouten daarvoor een plan te presenteren. Daarna gaat het waarschijnlijk zeker nog tot 2021 duren voordat de eerste boer zijn stallen sluit. In het Zuid-Hollandse kustgebied zitten nu al amper veehouders. Veel stikstofdepositie komt daar vanaf de Noordzee.

Het kabinet stond de afgelopen weken onder grote druk om met noodmaatregelen te komen om de woningbouw los te trekken. Sinds de Raad van State in mei het oude stikstofbeleid van tafel veegde, worden er amper nog vergunningen verstrekt voor nieuwbouwprojecten. Rutte heeft naar eigen zeggen de maximumsnelheid teruggebracht naar 100 kilometer per uur om banen in de bouw te redden. ‘Anders had ik mezelf niet meer in de spiegel kunnen aankijken.’